Tijdens de Olympische Spelen in Sotsji werd ze vierde op de 1500 meter en haalde ze goud met de ploegenachtervolging. Naast haar schaatscarrière volgt Marrit Leenstra (25) de studie Future Planet Studies in Amsterdam. ‘Snelheden van 50 kilometer per uur bereiken, dat is echt heel gaaf.’
Tekst: Anne van Veen
Foto: Simone Both
Dit artikel verscheen eerder in de februari-ANS
Terwijl haar teamgenoten Thialf verlaten, schuift Marrit Leenstra enigszins afgemat aan in het café van het ijsstadion. Ze komt net van het ijs af. ‘Vandaag moesten we tempo-oefeningen doen. Deze trainingen duren meestal minder lang, dus kon ik na afloop nog even een kop koffie drinken met mijn teamgenoten’, vertelt Leenstra lachend.
De schaatsster is opgegroeid in het Friese dorpje Wijckel. ‘Mijn ouders vinden dat iedereen in de winter op de ijzers moet kunnen staan. In onze provincie is dat net zo normaal als zwem- of muziekles.’ De plicht om het ijs op te gaan heeft voor de Friezin goed uitgepakt. Leenstra won voor de vierde keer goud op de NK afstanden in thuishaven Thialf en in november liet ze tijdens de wereldbekerwedstrijd in de Japanse stad Obihiro zien dat ze op de 1500 meter de beste was. Het topsportbestaan kent echter ook haar keerzijden. Dat ze zich door twee valse starts tijdens de NK allround eind december niet kwalificeerde voor de EK allround in het Russische Tsjeljabinsk, was een pijnlijke tegenslag. Leenstra: ‘Je hele toernooi is verpest en je probeert de knop om te zetten, maar het blijft gewoon echt balen.’ De 25-jarige schaatsster twijfelde begin december nog of ze, vanwege de rol van Rusland op het internationale politieke toneel, überhaupt naar het EK wilde gaan. Leenstra vertelt over het gedoe rondom Tsjeljabinsk, de toekomst van de schaatssport en haar schaatscarrière in combinatie met het studentenleven.
Wat is jouw mening over het boycotten van de EK allround in Rusland?
‘Ik ben het niet eens met het Russische buitenlandbeleid en de ingevoerde anti-homowetten en ik baal ervan dat ik door mijn diskwalificatie geen signaal kon afgeven. Daarnaast vind ik het jammer dat andere schaatsers dit ook niet hebben gedaan. Alleen mijn coach, Jan van Veen, is vanwege de vliegramp met MH17 en het internationale beleid van Rusland thuis gebleven. Ik vind het goed dat hij bij zijn standpunt blijft. Zelf was ik uiteindelijk wel van plan om naar het Rusland te gaan en mijn verdiende geld daar aan Amnesty International te schenken. Op die manier wilde ik met mijn deelname iets positiefs doen voor de mensenrechten.’
Speelde dit minder voor jou tijdens de Olympische Spelen?
‘Tijdens de Olympische Spelen in Sotsji waren de anti-homowetten ook al ingevoerd, maar toen heb ik geen signaal afgegeven. Op dat moment ben je zo met je doelen bezig, dat je oogkleppen opzet. De EK allround in Sjeljabinsk is minder belangrijk en daarom is dit een perfect jaar om wel van je te laten horen. Ik vind dat iedereen nu heel makkelijk de verantwoordelijkheid op anderen afschuift. De sportbond zegt dat NOC*NSF moet beslissen, terwijl die vindt dat de sporters zelf mogen kiezen. De sporters schuiven op hun beurt de verantwoordelijkheid af op de sportkoepel NOC*NSF. Ik snap dat je als sporter niets kunt veranderen aan het Russische beleid maar we kunnen wel laten zien dat we het er echt niet mee eens zijn.’
Krantenkoppen vertelden afgelopen maanden dat de schaatssport ziek is. Tribunes zijn niet meer gevuld en de toekomst van het schaatsen oogt zorgelijk. De sport zou sfeerloos zijn en te weinig dynamiek hebben. Mede daarom heeft de Internationale Schaatsunie een aantal aanpassingen doorgevoerd. De tien kilometer wordt bijvoorbeeld minder gereden en de massastart wordt als een nieuw onderdeel toegevoegd.
Maak jij je zorgen over de toekomst van het schaatsen?
‘Nee, ik heb daarover geen zorgen. Volgens mij is de schaatssport helemaal niet ziek. De tribunes zaten bijvoorbeeld tijdens de NK helemaal vol. Natuurlijk zijn er momenten dat er niet veel publiek is en juist die momenten worden breed uitgemeten in de media. Het kan zijn dat de sport minder populair is dan jaren geleden, maar iedere sport heeft zijn slechtere periodes. Ik ben ervan overtuigd dat de schaatssport later weer betere tijden zal kennen.’
Vind jij de aanpassingen van de ISU een goed idee?
‘Dat de unie het schaatsen aantrekkelijker wil maken, vind ik prima, maar ik vind niet dat het ten koste moet gaan van de traditionele afstanden. Deze afstanden zijn ontzettend spannend en ik vind dat ze juist de sport maken. Ook vind ik het jammer dat er allerlei regels worden opgesteld waardoor Nederland minder overheersend wordt in de schaatssport. In plaats van aanpassingen om andere landen beter te maken, wordt Nederland tegengewerkt. Nu mogen bijvoorbeeld nog maar twee deelnemers per land deelnemen aan de tien kilometer, waardoor er niet meer drie Nederlanders op het podium kunnen staan.’
Leenstra laat zich echter niet afleiden door de veranderingen in de schaatswereld en focust zich op de WK afstanden in Thialf in februari. Schaatsen blijft een favoriete bezigheid van de Friese topper: ‘Ik houd van de snelheid die je in de bocht krijgt. Je bereikt snelheden van 50 kilometer per uur, dat is echt heel gaaf.’
Hoe word je de snelste?
‘Je moet natuurlijk gewoon hard schaatsen, maar het is ook voor een groot deel een mentale kwestie. Ik ben wel eens zo zenuwachtig geweest dat ik de techniek niet meer onder controle had. Vorig jaar heb ik een mindfulness-cursus gevolgd om de zenuwen los te laten en anders naar wedstrijden te kijken. Of het gewerkt heeft, blijft een raadsel, maar ik heb nu wel het idee dat ik rustiger ben. Je moet natuurlijk nog wel fel zijn en niet als een luiaard aan de start staan. Het is lastig om de perfecte spanningsboog op te zoeken.’
De toewijding aan het schaatsen betekent een druk leven, toch weet Leenstra haar carrière te combineren met een studie Future Planet Studies aan de UvA. Voor werkgroepen heeft ze vrijstelling en ze volgt, in plaats van meerdere vakken tegelijk, een vak per keer. Toch blijft het een lastige combinatie: ‘Ik heb een strak schema. Van negen tot twaalf uur ben ik aan het trainen en als ik daarna thuis kom, ga ik eten om vervolgens even een uurtje te slapen. Als ik dan nog genoeg energie overheb, doe ik soms iets voor mijn studie om daarna mezelf weer richting de training te verplaatsen.’
Waarom ben je gaan studeren?
‘Het jaar na de middelbare school heb ik helemaal niks naast het schaatsen gedaan, maar toen miste ik wel iets. Ik was alleen fysiek bezig en dat ben je op een gegeven moment wel zat. Eerst heb ik een cursus Italiaans gevolgd en daarna ben ik in Amsterdam gaan studeren. Wel doe ik het rustig aan. Na vier jaar studeren ben ik nog maar op de helft. Het meeste doe ik thuis, dat is wel relaxed. Daarnaast studeer ik omdat ik dat echt leuk vind en niet omdat het moet. Mijn motivatie is daarmee anders dan die van de meeste studenten.’
Mis je het studentenleven niet?
‘Ik heb daar op dit moment geen last van. Ik ben getrouwd met een Italiaan en wil na mijn schaatscarrière in Italië een leven opbouwen. Mijn master zal ik dus ook daar gaan volgen. Misschien ga ik dan in de stad wonen om meer van de studententijd mee te maken. Ik ben op dat moment natuurlijk wel oud vergeleken met andere studenten en ook nog eens getrouwd. Wat je niet kent, kun je ook niet missen.’
Klik
hier voor de overige artikelen uit de februari-ANS.
