ANS

In deze rubriek staat iedere maand een ander issue centraal, waarover de meningen sterk zijn verdeeld. Deze maand: Bestuursmaanden op de schop

‘Haal zoveel mogelijk uit je studententijd.’ Al tijdens de intro wordt bij iedere student deze gedachte ingeprent. Een jaar in de bar- en feestcommissie zorgt echter niet altijd voor genoeg voldoening. Een bestuursjaar is daarom uitstekende tijdsbesteding. Een jaar er tussenuit zorgt voor een bredere academische vorming en wordt ook nog door de universiteit financieel gecompenseerd. De ideale manier om het studentenleven te rekken en tegelijk het cv te pimpen. Aankomend studiejaar doemt er echter een probleem op. Met een beetje pech wordt het voor veel studenten onbetaalbaar om fulltime te gaan besturen. De financiële compensatie zal deels wegvallen en er zullen slechts parttime functies overblijven. Tijdens een sabbatical zal er dan gewoon moeten worden gestudeerd. Althans, als het aan rector magnificus Bas Kortmann ligt. Hij heeft meerdere malen aangegeven dat besturen bovenal een nevenfunctie behoort te zijn. Naast een drukke bestuursfunctie moeten er ook keiharde studiepunten worden binnengesleept. Om dit te bereiken, wil de universiteit gaan korten op de bestuursmaanden. Bestuurders moeten meer taken delegeren en zullen functies moeten opsplitsen. Kortom, er moet efficiënter worden gewerkt. Worden bestuurders teveel in de watten gelegd en moeten zij gewoon blijven studeren, of is een bestuursfunctie niet te combineren met noeste studiearbeid?

De stelling van deze maand: Bestuursfuncties moeten nevenfuncties zijn

Bestuursmaanden vormen de huidige financiële compensatie voor de studievertraging die studentbestuurders oplopen tijdens het uitvoeren van hun functie.

De nieuwe Wet hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek bepaalt dat het oude afstudeerfonds, de bestuursmaanden, moeten worden vervangen door een profileringsfonds.

In deze nieuwe bepaling worden bestuursfuncties nog steeds gecompenseerd, maar krijgt de universiteit meer vrijheid in het verdelen van het geld.

Een van de voorgestelde maatregelen van de RU is om fulltime besturen te korten op hun compensatie.

Timo Stark, fractievoorzitter van AKKUraatd in de Universitaire Studentenraad en oud-preses van Phocas ‘Het huidige systeem moet zeker op de schop, maar het zal problematisch worden om bestuursfuncties daadwerkelijk parttime te maken. Gebleken is dat fulltime bestuurders nu gemiddeld negentien ECTS behalen. Dit klinkt natuurlijk als een mooi resultaat, maar in de meeste gevallen gaat het om herkansingen van een eerder studiejaar of tentamens die in vakanties worden gemaakt. Het opsplitsen van besturen is bovendien een slechte oplossing. Hoe groter het bestuur, hoe inefficiënter hun werkwijze vaak is. Dit druist in tegen het principe dat er juist efficiënter moet worden gewerkt. ‘Snel afstuderen moet niet worden afgedwongen. De universiteit kan het wel stimuleren, maar dit gebeurt nu al voldoende door middel van de harde knip en P-in-2-regeling. Een student moet de keuze kunnen maken om fulltime een bestuursfunctie te bekleden. Een bestuursjaar is op dit moment ook al een aanslag op je portemonnee. Het is dus ongewenst meer financiële beperkingen op te leggen. Als er harde maatregelen worden voorgesteld, zal AKKUraatd daar uiteraard tegen stemmen.’

Bas Kortmann, rector magnificus ‘Wie de vereiste tijd aan de studie besteedt, heeft ook tijd voor nevenfuncties. Die horen in principe niet tot studievertraging te leiden. De universiteit probeert vertraging zoveel mogelijk te voorkomen. Ook bij studenten die een deel van hun studie in het buitenland willen volgen, werkt de universiteit er hard aan om te bewerkstelligen dat dit niet of nauwelijks tot studievertraging leidt. ‘Uiteraard vind ik het belangrijk dat studenten naast hun studie andere activiteiten ondernemen zoals het vervullen van een bestuursfunctie. Zij moeten in staat zijn verantwoordelijke posities in de maatschappij in te nemen. Ik vind echter dat te snel wordt aangenomen dat een bestuursfunctie alleen voltijd kan worden vervuld. Het verbaast me dan ook niet dat het moeilijk is studenten voor die fulltime functies te vinden. Verenigingen moeten daarom proberen hun organisatie zo in te richten dat er geen fulltime functies meer nodig zijn. Er hoeven niet per se meer bestuursleden te komen, maar ze kunnen wel nadenken welke taken ze zelf moeten vervullen en welke taken kunnen worden gedelegeerd. Er zijn veel verenigingen en instellingen met bestuurders die hun taak naast hun baan op voortreffelijke wijze vervullen. Het profileringsfonds zal studenten natuurlijk altijd een financiële tegemoetkoming blijven bieden.’

Roel Schambergen, preses van de Medische Faculteitsvereniging Nijmegen (MFVN) ‘Ieder bestuurslid binnen de MFVN besteedt wekelijks minstens vijftig uur aan zijn functie. Er is dan simpelweg geen tijd meer voor je studie. Daarnaast wordt binnen de medische faculteit met blokken van een maand gewerkt. Het is niet mogelijk om een paar colleges in de week te volgen en na een kwartaal een tentamen te maken. ‘De rector noemt het opsplitsen van de functies als een mogelijke oplossing voor het probleem. Het is voor ons echter niet te doen om met veertien personen een bestuursvergadering te houden. Dat werkt veel minder efficiënt. ‘Als er minder vergoeding komt, bestaat het risico dat een bestuursfunctie alleen nog is weggelegd voor studenten met rijke ouders. Dat is jammer, want een bestuursjaar is erg leerzaam en goed voor de persoonlijke ontwikkeling. Daarnaast waarborg je ook de continuïteit van een vereniging met 2.700 leden die meer doet dan alleen het organiseren van feesten en andere gezelligheidsactiviteiten. De rector zou met zijn eigen bestuurservaring moeten weten dat dit een grote verantwoordelijkheid is. Een bestuur moet controle houden en geloofwaardig overkomen. Dit is niet iets wat je er in een paar uurtjes per week naast doet.'

Jurgen Brink, beleidsmedewerker bij Dienst Studentenzaken en mede-ontwerper van de hervormingsplannen ‘Vanaf volgend collegejaar treedt het profileringsfonds in werking. De universiteit krijgt daardoor meer vrijheid om te bepalen hoe zij de beschikbare gelden wil verdelen. Hierbij wil de rector drastisch minder fulltime bestuurders omdat het maatschappelijk draagvlak voor lang studeren afneemt. Het wordt steeds minder geaccepteerd dat studenten op kosten van de universiteit studievertraging oplopen. We willen zorgen voor een mentaliteitsverandering binnen besturen. In de praktijk gaat het erom dat de universiteit de financiële prikkel wegneemt. Dit moet besturen stimuleren efficiënter te gaan werken. Als verenigingen hiervoor zorgen is besturen gemakkelijker te combineren met de studie. Iemand kan er nog steeds voor kiezen om fulltime in een bestuur gaan, maar dan wel deels voor eigen rekening. ‘Een bestuursfunctie is volgens de rector goed te combineren met de studie, hiervoor neemt hij zijn eigen studententijd als voorbeeld. Daar ben ik het mee eens en het blijkt dat een fulltime bestuurslid nog steeds gemiddeld negentien ECTS haalt. Maar let wel, de plannen zijn nog niet concreet. Er zullen binnen de universiteit nog veel discussies volgen.’

Tekst: Dirk van den Brand en Jaron van de Wardt Illustratie: Joost Dekkers

Klik hier voor alle artikelen van de ANS februari 2010.