Vlogcast yourself

Beroemd worden en geld verdienen met YouTube? Steeds meer mensen proberen het, slechts een enkeling slaagt erin. Wat is het geheim achter videobloggen? ANS vraagt zich af wat er voor nodig is om viral te gaan en gaat op onderzoek uit. Tekst: Bas van Woerkum Illustratie: Eva Bernsen Dit artikel verscheen eerder in de februari-ANS YouTube bestaat deze maand tien jaar. In dit decennium hebben zogenaamde ‘videobloggers’ het medium zo weten te beheersen dat ze internationale bekendheid hebben verworven. Videobloggen, ofwel vloggen, is de videovariant van een blog. De vlogger vertelt ‘zijn verhaal’ in beelden. Wanneer je genoeg kijkers hebt, kun je YouTube-partner worden en advertenties in je video’s weergeven. Iedere keer dat mensen je video bekijken, ontvang je een klein bedrag. Met miljoenen kijkers per maand kan dat een flink salaris opleveren. Je brood verdienen met videobloggen lijkt eenvoudig, maar heeft meer om het lijf. Hoe maak je een goede video en zorg je dat mensen ernaar kijken? Luister naar je fans Je opent YouTube en klikt een aanbevolen video aan. In het filmpje zie je een jongen die vertelt dat vandaag een belangrijke dag wordt. Hij laat weten net uit bed te komen en filmt een onopgeruimd keukenblad. Zometeen moet hij autorijden, maar eerst laat hij ons zien hoe hij zijn voorruit krabt. Zo verloopt een typische video van Enzo Knol (21), momenteel Nederlands populairste YouTuber met ruim 500.000 abonnees op zijn kanaal en 30 miljoen kijkers per maand. Waarom kijken mensen naar deze triviale beelden? Knol weet het zelf ook niet: ‘Ik doe eigenlijk gewoon maar wat’, vertelt hij. In zijn vlogs filmt hij enthousiast en grotendeels onvoorbereid wat hij meemaakt. ‘In mijn video’s zit veel humor en ik moet zelf altijd hard lachen om mijn grappen. Je moet echter geen grappen maken als dat niet is wie jij bent, je moet iets doen dat bij je past.’ Met het nadoen van anderen kom je er niet. Belangrijker is luisteren naar de reacties op je video’s: ‘Je verandert dingen en kijkt of de kijkers het filmpje leuker vinden. Gaandeweg kom je erachter wat voor jou werkt.’ Knol is drukbezet met zijn baan, hij filmt een vlog per dag en het knippen en plakken van het beeldmaterieel doet hij ook zelf. Hij verdient er echter wel zijn levensonderhoud mee. Bardo Ellens (22), op YouTube bekend onder de naam BanjoMovies, deelt Knols visie: ‘Het mooie aan YouTube is de interactiviteit met de kijkers. Je kunt het meteen lezen wanneer mensen iets slecht vinden.’ Ellens gebruikt dat commentaar en experimenteert vervolgens om te kijken wat werkt en wat niet: ‘Enzo Knol knipt alle stille momenten eruit, zodat het een hele snelle video wordt. Die techniek werd nog niet zoveel gebruikt toen ik begon, dus toen ik dat probeerde vond ik het er heel raar uitzien.’ Inmiddels heeft Ellens veel bereikt met zijn YouTube-video’s: hij heeft een programma bij Veronica gepresenteerd en recent zijn boek, 1001 smoesjes, uitgebracht, dat als smoesjesbijbel moet fungeren. Volgens Jeroen Bertrams, schrijver van onder andere het boek Social Media Expert in een Week, is het succes van dit knipwerk niet verwonderlijk. Volgens hem ligt de kracht van videoblogs in de korte duur en de snelheid waarmee ze elkaar opvolgen: ‘Daardoor houd je de spanning erin, zodat mensen wachten op je nieuwe video’s.’ Vloggers groot De kunst die vloggen heet ‘Voor mij is YouTube een manier geworden om mijn creativiteit te uiten. Alles wat ik bedenk, kan ik via mijn kanaal naar buiten brengen’, aldus Ellens. Volgens hem is het essentieel om telkens iets onverwachts te doen: zo steekt hij de draak met de politie door smoesjes te bedenken, of laat hij zien dat naast Zwarte Piet, ook Sinterklaas racisme is. YouTube is hier volgens Ellens bij uitstek geschikt voor, door een gebrek aan richtlijnen. ‘Niemand zegt wat je wel en niet kan doen. Die artistieke vrijheid zorgt ervoor dat videobloggers die nadenken over wat ze maken tot echte kunst in staat zijn.’ Marcel Becker, universitair docent Wijsgerige Ethiek aan de RU, herkent de analogie met kunst, maar ziet ook een vorm van narcisme. Die twee elementen staan op gespannen voet met elkaar. ‘Narcisme uit zich in de behoefte om dat wat typisch eigen is met anderen te delen, omdat je jezelf kennelijk belangrijk vindt. Aan de andere kant zijn videoblogs een vorm van zelfexpressie, je wilt anderen bereiken door een gedachte uit te drukken.’ De inhoud van die gedachte kan alledaags zijn, maar is niet per se triviaal: ‘Het triviale wordt absurdistisch gemaakt, de werkelijkheid minutieus verdraaid. Dat is kunst.’ Rob le Pair, docent bij de afdeling Communicatie- en Informatiewetenschappen, doet onderzoek naar de effecten van sociale media. Hij ziet de vrijheid die Ellens noemt in het concept van User Generated Content: ‘Een kenmerk van videoblogs is dat de gebruikers zelf de inhoud maken. Zonder hogere instantie die het uitzendt of publiceert, bepaal je zelf volledig wat je wilt laten zien.’ Le Pair stelt dat het belangrijk is dat je met je video zoveel mogelijk haalt uit het platform waarop je jezelf presenteert. ‘YouTube biedt nieuwe mogelijkheden, bijvoorbeeld korte, persoonlijke video’s, ten opzichte van oude platformen zoals tv en radio. Als je beroemd wilt worden, moet je daarvan gebruikmaken.’ Bertrams voegt toe dat, wat voor video je ook maakt, het noodzakelijk is dat mensen het gevoel krijgen dat ze het willen delen. Advies van de pro’s Voor degenen met de ambitie om een bekende vlogger te worden, hebben Knol en Ellens de nodige tips: ‘Het is belangrijk dat je video’s vlot lopen, zodat de kijker geen tijd heeft om verder te klikken’, stelt Knol. Bovendien merkt hij op dat er meer in zijn video’s te vinden is dan op het eerste gezicht lijkt. ‘In veel van mijn video’s is een boodschap te vinden, namelijk dat je altijd positief moet zijn, ook al maak je veel vervelende dingen mee.’ Ellens benadrukt dat het bovenal van belang is om veel na te denken over je video’s: ‘Je moet bedenken waar je kijkers onbewust behoefte aan hebben. Dit kan bijvoorbeeld door te laten zien dat niet alle moslims extremisten zijn. Je moet je kijkers geboeid houden. YouTube is een enorme zapcultuur, als je één seconde niet leuk bent, ben je verdwenen.’ Klik hier voor de overige artikelen uit de februari-ANS.

 

Lees meer