Leenstelsel wint aan kracht in Eerste Kamer

Tijdens het PvdA-partijcongres van afgelopen weekend is nauwelijks gerept over de mogelijke afschaffing van de basisbeurs, waardoor het wetsvoorstel morgen waarschijnlijk op weinig weerstand zal stuiten in de Eerste Kamer. Dit blijkt uit een bericht van Hoger Onderwijs Persbureau. Ondanks het feit dat minister van Onderwijs Jet Bussemaker (PvdA) morgen kan rekenen op kritische vragen van zowel de oppositiepartijen als haar eigen partij, is de kans klein dat haar leenstelselplannen nog een fikse deuk zullen oplopen. Ruud Koole, Eerste Kamerlid en oud-voorzitter van de PvdA, probeerde hoog op de kieslijst van de Eerste Kamer te komen, maar slaagde hier niet in. Tegenstanders van het leenstelsel hoopten dat Koole samen met twee van zijn collega's een stokje kon steken voor het wetsvoorstel, maar Koole's invloed binnen de PvdA lijkt te vervagen. In een kort NOS-interview, meldt politiek verslaggever Joost Vullings dat 'ingewijden verwachten dat het wetsvoorstel zonder problemen wordt aangenomen', al plaatst hij tegelijkertijd de kanttekening dat dit nooit met zekerheid mag worden gezegd. Duidelijk is dat Bussemaker het debat van morgen met optimisme tegemoet kan zien.

 

Lees meer

Onduidelijk of leenstelsel door Eerste Kamer komt

Of de Eerste Kamer volgende week instemt met het leenstel, is allerminst zeker. ScienceGuide weet te melden dat zeker twee PvdA-senatoren hoogstwaarschijnlijk niet zullen instemmen. De PvdA-fractie in de Eerste Kamer heeft haar twijfels over de flink lagere tegemoetkoming voor uitwonende gehandicapte studenten en het mogelijk verdwijnen van de vormende taak van het onderwijs. Minister van Onderwijs Jet Bussemaker hoopte het leenstelsel er snel doorheen te drukken, maar nu blijkt er flinke kritiek te zijn uit haar eigen partij. VVD, D66 en GroenLinks, die samen met de PvdA het leenstelselakkoord sloten, plaatsten hier en daar ook vraagtekens. Zij waren echter minder fel en kritisch dan de PvdA. De prangende vraag is nu of dat het wetsvoorstel, door toedoen van de PvdA-senatoren, alsnog gaat stranden. PvdA-senator en RU-hoogleraar Esther-Mirjam Sent: 'Dat hangt af van de antwoorden van de minister. We stellen kritische vragen en dan hopen we dat daar goede antwoorden op komen. We zijn geen stempelmachine die automatisch alle voorstellen goedkeurt.' Aanstaande dinsdag stemt de Eerste Kamer over het leenstelsel.

 

Lees meer

Ook vakbonden uiten zorgen over leenstelsel

Een dag voordat de Eerste Kamer beslist wanneer het voorstel voor het leenstelsel wordt besproken, hebben de Algemene Onderwijsbond en vakbond FNV in een brief naar de Kamer hun zorgen uitgesproken over de eventuele afschaffing van de basisbeurs. In hun brief stellen de vakbonden dat 'achtereenvolgende kabinetten weigeren structureel te investeren in onderwijs. De student mag de rekening betalen, en dat terwijl onderwijs gezien moet worden als een investering die voor de hele samenleving van belang is. Het is onverantwoord om deze rekening door te schuiven naar toekomstige generaties.' Dit is voor de Algemene Onderwijsbond en FNV niet het enige nadeel dat kleeft aan het voorstel. Zo is het maar de vraag of de in het wetsvoorstel genoemde investeringen ten goede zullen komen aan het hoger onderwijs en niet verdwijnen in 'tekorten elders op de begroting'. Ten slotte vinden de vakbonden de gedachte dat de studie-investering, zoals het leenstelsel wordt omschreven, achterhaald is. 'Het voorstel gaat uit van gemiddelden, maar de gemiddelde student bestaat niet. Studenten wordt gevraagd een voorschot te nemen op een onzekere toekomst. Voor jongeren uit milieus waarin studeren niet vanzelfsprekend is, is het vooruitzicht van een grote studieschuld een reële blokkade. De gemiddelde studie bestaat evenmin, en hetzelfde geldt voor de opbrengsten daarvan.'

 

Lees meer

Oproep tegen leenstelsel vanuit 39 landen

De European Students' Union (ESU) heeft tijdens een vergadering twee resoluties van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) aangenomentegen het leenstelsel. ESU roept hiermee de Eerste Kamer op om het leenstelsel tegen te houden. Opvallend is dat ESU, 47 studentenorganisaties uit 39 Europese landen, zich nu met het Nederlandse wetsvoorstel bemoeit. De voorstellen van de LSVb en het ISO krijgen dus voet aan de grond. Het eerste punt is wellicht te hoog gegrepen, hierin vraagt de bond aan de Eerste Kamer om het leenstelsel van tafel te vegen. ESU weet dat het al door de Tweede Kamer is, en drukt daarom de Eerste Kamer op het hart dat het loan scheme de toegankelijkheid van het hoger onderwijs inperkt. Het tweede aangenomen voorstel heeft betrekking op de NVAO, de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie. ESU vraagt de NVAO om de individuele studieprogramma's te beoordelen, en niet alleen de instelling. De NVAO laat dit om de administratieve kosten de verminderen. Volgens de resolutie betekent een goede hogeschool of universiteit niet dat de losse studies ook goed zijn, de kans bestaat dat er rotte appels tussen zitten. Door het aannemen van de resoluties van de LSVb en ISO neemt ESU de oproep om het leenstelsel tegen te houden over. Of de Eerste Kamer ingaat op deze oproep moet nog blijken.

 

Lees meer

Provinciale Statenverkiezingen: wat staat er op het spel?

18 maart zijn de Provinciale Statenverkiezingen. Waarom zijn deze verkiezingen belangrijk en welke onderwerpen moeten studenten naar de lokale stembussen trekken? ANS baande zich een weg door de verkiezingspraatjes en zocht het voor je uit. Tekst: Daan van Acht Illustraties: Jeroen Wintraecken Morgen krijgen Nijmegenaren de kans om de Statenleden van de provincie Gelderland te verkiezen. Rondom de insteek en het belang van de Provinciale Statenverkiezingen heerst echter nog steeds veel verwarring, zo bleek maar weer uit de berichtgeving in de media van de afgelopen weken. Zo zouden de tv-debatten van NOS en RTL, georganiseerd met de gedachte om kiezers te helpen in hun partijkeuze voor de provinciale verkiezingen, te veel nadruk leggen op landelijke problemen en provinciale kwesties compleet negeren. Typerend was vooral dat tijdens de debatten alleen de politieke frontmannen – Mark Rutte, Diederik Samsom, Alexander Pechtold etc. – aan het woord kwamen, politici die op een gelikte manier wel het imago van de partij uitdragen maar niet ingaan op de kerntaken van de provincies. Ook de campagnefilmpjes op YouTube blijken niet bijster informatief; geen enkele kiezer wordt wijzer van het levensverhaal van Rutte of een filosofisch naar buiten turende Pechtold. En dat terwijl er meer met de provinciale verkiezingen is gemoeid dan vaak wordt gedacht. De Provinciale Statenleden hebben namelijk het zeldzame recht om de leden van de Eerste Kamer te benoemen. Daarmee beïnvloeden ze dus direct of wetsontwerpen vanuit de Tweede Kamer daadwerkelijk worden aangenomen. Ook in de dagelijkse sleur van studenten komen door de provincie genomen beslissingen terug. ANS zet daarom de belangrijkste studentgerichte verkiezingspunten – van het verbeteren van het openbaar vervoer van en naar de campus tot het creëren van meer arbeidsplaatsen voor pas afgestudeerden – op een rijtje. deurbel issuesInnovatie, innovatie, innovatie In de praktijk ontfermen de provincies zich over zeven kerntaken. De meeste van die taken, zoals milieu- en energiebeleid en monumentenzorg, zullen studenten weinig kunnen boeien, maar dit betekent niet dat er voor de jongere generaties helemaal niets te halen valt. Om er achter te komen wat nou wel speelt onder studenten, werd vorige week een debat georganiseerd waarin verkiezingskandidaten in gesprek gingen met RU-studenten. Mike Waltmans, Statenlid-kandidaat voor de VVD Gelderland, was aanwezig tijdens het debat: ‘Wat me aanspreekt is dat studenten na hun studie simpelweg een mooie baan willen. Daarom is het van groot belang om de jeugdwerkloosheid in Gelderland te verhelpen.’ Waltmans wil dit doen door studenten aan te moedigen werk te zoeken in groeiende sectoren, zoals ICT en voedsel-, landbouw- en medische technologie – door Waltmans betiteld als de zogeheten Food- en Health Valley. Waltmans voegt eraan toe het ‘onbegrijpelijk’ te vinden dat de gemeente, die zelf een belangrijke rol speelt in het verbeteren van de jeugdwerkloosheid, te weinig met het onderwerp bezig is. Het forse investeringsbudget van de provincie kan namelijk pas echt goed worden besteed wanneer de gemeente met goede plannen komt. Jan Jacob van Dijk, nummer een op de kandidatenlijst van het CDA Gelderland, ziet de verbetering van de werkgelegenheid ook als belangrijkste speerpunt. Daarom moet er volgens hem geld worden gestoken in de innovatie van bedrijven, om zo te voorkomen dat Nijmeegse studenten niet per se naar het westen trekken om werk te zoeken. ‘De universiteit heeft de taak om ervoor te zorgen dat studenten worden opgeleid, om daarna de innovatie in het bedrijfsleven vorm te geven. In dat opzicht verschilt onze visie van die van de VVD, die streeft naar meer innovatie op de universiteit’, aldus Van Dijk. Matthias van Hunnik, fractiemedewerker van de SP Gelderland, erkent dat het goed zou zijn als studenten hier in de regio hun plek kunnen vinden en moedigt daarom kleine wetenschappelijke onderzoeksbedrijven op de campus juist aan. Innovatie lijkt het toverwoord te zijn van het merendeel van de partijen. De Gelderse afdeling van D66 wil dat zo’n 15 miljard euro aan provinciegeld, dat nu nog is ‘opgepot’, wordt gebruikt om de economie aan te jagen en nieuwe (student)ondernemingen te stimuleren. Anne Doppen, nummer twee op de GroenLinks-kieslijst, vindt dat de provincie het goede voorbeeld geeft door stageplaatsen en startersfuncties aan te bieden en deze voorbeeldfunctie verder moet ontwikkelen. De PvdA Gelderland zegt in haar verkiezingsprogramma het wegwerken van de werkloosheid onder jongeren ook hoog in het vaandel te hebben staan en wil met de ‘Ik-Start-Smart’-projecten beginnende ondernemers helpen, ook op de Radboud Universiteit. Peter Kerris, nummer een op de PvdA-kandidatenlijst: ‘De universiteit is een broedplaats van kennis. In Nijmegen staat de bètafaculteit bijvoorbeeld hoog aangeschreven, hier moet innovatie verder worden aangemoedigd.’   shuttleVolgepropte Heyendaalshuttles Om de werkgelegenheid daadwerkelijk aan te laten trekken, is een goede bereikbaarheid van Nijmegen onmisbaar. SP’er Van Hunnik geeft daarnaast aan dat het openbaar vervoer sinds kort niet meer door de gemeente wordt geregeld maar onder de provinciale taken valt. Vandaar dat alle grote partijen er op een bepaalde manier aandacht aan besteden in hun verkiezingsprogramma, al lijken met name de SP en PvdA met vernieuwende ideeën te komen. Van Hunnik geeft aan dat de SP zich al jaren hard maakt voor fatsoenlijk openbaar vervoer in Nijmegen, zoals bleek uit de protestactie van SP-jongerenpartij ROOD na het mogelijk verdwijnen van de Heyendaalshuttle. Om het probleem van de volgepropte bussen van en naar de campus daadwerkelijk aan te pakken, pleit Van Hunnik om de elektrificatie van het spoor tussen Nijmegen-Centraal en Nijmegen-Heyendaal zo snel mogelijk te starten. ‘Hierdoor kunnen treinen van en naar de campus sneller en vaker rijden, dit levert veel meer rendement op dan het inzetten van bussen.' Van Dijk van het CDA herkent de situatie en ziet ook problemen bij het boemeltreintje dat studenten uit de Achterhoek naar Nijmegen vervoert. Op dit moment wordt er daarom op die lijn al concreet gewerkt aan dubbelspoor. PvdA’er Kerris denkt zelfs nog een betere oplossing te hebben, namelijk een snelbusverbinding tussen Nijmegen, het Duitse Kleef en Doetinchem. ‘Zo’n plan is sneller voor elkaar dan het maken van een dubbelspoor en je pakt meteen Duitse studenten mee die in Nijmegen studeren.’ Een ander belangrijk punt van verbetering is de intensievere aansluiting van Nijmegen op het nachtnet, vindt Doppen van GroenLinks. Vorig jaar werd al bekend dat, na inzet van de partij, Nijmegen vanaf december is aangesloten op het nachtnet, maar de vertrektijden van de laatste trein vielen tegen. Doppen benadrukt daarnaast het belang van goede wachtruimtes op het station en toiletvoorzieningen in de trein. Binnenstad overeind houden Ook voor studenten die zich niet elke dag willen overgeven aan de grillen van het openbaar vervoer valt er genoeg te verbeteren. Zo is het nog steeds lastig om een acceptabele kamer te vinden waarvoor je je niet scheel betaalt. Van Hunnik: ‘De provincie moet blijven investeren in de bouw van betaalbare woningen voor studenten.’ Vreemd is wel dat, aangezien woningbouw een prominente rol speelt in de partijboekjes, de provincie op dit gebied een stuk minder te zeggen heeft dan de gemeente. Van Hunnik: ‘Het besturen van de provincie is soms een beetje een ondankbare taak.’ Dit kan wel zo zijn, feit is dat de provincie beschikt over veel vermogen dat in dit geval in studentenwoningen kan worden gestoken. PvdA’er Kerris noemt als geslaagd voorbeeld hiervan het SSHN-complex Mariënbosch, gelegen op pakweg vijf minuten fietsen van de campus en goed voor bijna 350 studentenwoningen – gebouwd op initiatief vanuit zijn partij. Michiel Scheffer, lijsttrekker van D66 Gelderland, ziet liever dat de vele lege of naoorlogse gebouwen die Nijmegen rijk is worden omgebouwd tot studentenwoningen. ‘Dit houdt de binnenstad levendig.’ Van Dijk van het CDA is het met hem eens: ‘Zorg voor een goed woon- en studentenklimaat door de kwaliteit van de binnenstad te verbeteren. Pak bijvoorbeeld de jaren 60-woningen aan.’ De partijkandidaten willen studenten grotendeels met dezelfde drie grote thema’s verleiden om hun weg te vinden naar het stemhokje in De Refter. Twee daarvan, werkgelegenheid en (studenten)woningbouw, overlappen met gemeentelijke taken. Dit geeft echter helemaal niet, omdat een extra impuls vanuit de provincie – volgens Kerris staat er nog zo’n 3,5 tot 4 miljard euro aan provinciegeld op de bank – alleen maar ten goede zal komen aan de jongerenwerkgelegenheid en studentenhuisvesting. Nu ook het ov in handen is van de provincie, weten studenten die zich steevast doodergeren aan geduw en getrek in lijn 10 wat ze morgen te doen staat.

 

Lees meer

Studentenorganisaties doen laatste poging tegen leenstelsel

De politieke jongerenorganisaties ROOD, Jong in de SP, Jongeren Organisaties Beroepsonderwijs (JOB) en Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) roepen vandaag Eerste Kamerleden op om nog eens zeer kritisch naar het leenstelsel te kijken en te stemmen tegen dit 'schuldenstelsel'. Om hun oproep aan de senatoren op ludieke wijze kracht bij te zetten, staan ROOD en JOB vandaag met twee supermannen op het Binnenhof in Den Haag. Hier wordt door de Eerste Kamer gedebatteerd over het wetsvoorstel en uiteindelijk voor of tegen gestemd. Merel Stoop, voorzitter van ROOD: 'De senatoren kunnen er vandaag voor kiezen om de basisbeurs te behouden, studeren voor iedereen mogelijk te maken en zo dus echte helden te worden.' ISO benadrukt de ernst van de situatie wanneer het leenstelsel door de Eerste Kamer wordt aangenomen; studenten weten door het veranderen van de spelregels niet meer waar ze aan toe zijn. Volg hier live het Eerste Kamerdebat over het leenstelsel.

 

Lees meer