ANS

Het aantal studenten dat begint met een studie Geneeskunde moet met tien procent omlaag. Ook het aantal plaatsen dat beschikbaar is voor specialisatie moet worden verminderd. Dat staat in het gisteren verschenen Capaciteitsplan 2013. Volgens het advies aan minister Edith Schippers van Volksgezondheid ontstaat zonder ingrijpen een overschot aan medisch specialisten. Het orgaan adviseert het aantal plekken voor een vervolgopleiding tot specialist met ongeveer twintig procent te verlagen. Jaarlijks mogen dan maximaal 2353 basisartsen aan een vervolgstudie beginnen. Het aantal basisartsen dat zich wil specialiseren liep de afgelopen drie jaar met bijna duizend op tot 4670. Niet alleen de studies tot specialist raken overvol. Ook aan de basis dient het aantal plaatsen te worden beperkt. In het advies aan de minister staat dat de instroom in de opleiding tot basisarts moet worden verminderd met 450 plaatsen. Op dit moment is er nog plek voor 3050 studenten. Het Capaciteitsorgaan brengt eens in de drie jaar een advies uit over het aantal opleidingsplekken in de gezondheidszorg. Voor artsen in spé in onder andere het Radboudumc zal voorlopig niets veranderen: de effecten van de voorgestelde maatregelen zijn pas in 2021 merkbaar.

 

Vanmorgen kregen wij, net als Halbe Zijlstra, een brief van een bezorgde geneeskundestudent in onze brievenbus. Coschappers zouden namelijk onevenredig hard worden geraakt door het afschaffen van de masterstufi. Dat stelde het Landelijk Medisch Studenten Overleg vorige maand. Marije Weidema is derdejaars geneeskundestudent en deelt deze mening. Omdat ze denkt dat Zijlstra de gevolgen voor geneeskundestudenten niet snapt, stuurde ze Halbe onderstaande brief.

Nijmegen, 21 maart 2012 Geachte Excellentie, Mijn naam is Marije Weidema en ik ben derdejaars student geneeskunde. U heeft het vast erg druk, dus ik zal mijn best doen deze brief zo compact mogelijk te houden. Allereerst wil ik mijn begrip tonen voor de geplande bezuinigen. Het zijn economisch moeilijke tijden en iedereen zal daar zijn of haar steentje aan bij moeten dragen. Waar ik echter wel moeite mee heb, is dat er weinig aandacht is voor verschillen in de groepen die nu worden geraakt. Dan bedoel ik specifiek de maatregel betreffende het afschaffen van de studiefinanciering in de master. Verreweg de meeste masters duren één jaar, dit gaat dus om een extra investering van ruim 3000 euro. Op zich nog te overzien en dit zou (gedeeltelijk) kunnen worden opgevangen door een bijbaan. Bij Geneeskunde is de situatie echter radicaal anders. Deze master duurt ten eerste drie jaar, waardoor er een gat van zo’n €9400,- ontstaat. Bovendien bestaat de master geheel uit stages in het ziekenhuis, ook wel coschappen genoemd. Daar word je gemiddeld 48 uur per week bezig gehouden, plus nog reistijd en voorbereiding thuis. Er is onderzoek gedaan naar het aantal coschappers met een bijbaan, 91 procent had voor aanvang van de coschappen een bijbaan en maar liefst 60 procent heeft die op moeten zeggen omdat het niet te combineren valt. Het is dus erg lastig om naast de coschappen tijd en energie te vinden om geld te verdienen. Elk jaar staan er zo’n 2000 studenten klaar die bereid zijn om deze investering te maken, om zoveel tijd in het ziekenhuis door te brengen met als doel zoveel mogelijk te leren. Het is een investering om uiteindelijk een goede arts te worden en medemensen die het moeilijk hebben bij te kunnen staan. Mijn vraag aan u is of u nog eens goed zou willen kijken naar de mogelijkheden om de bezuinigingen eerlijker te verdelen. Een optie zou bijvoorbeeld zijn, om alle masterstudenten één studiejaar zelf te laten betalen. Daarmee betaalt het gros van de studenten de gehele master zelf, en zouden studenten geneeskunde wat minder onder druk worden gezet. Niet alleen ik, maar vele bange geneeskundestudenten met mij, zouden het zeer waarderen als u deze kleine aanpassing zou overwegen. Hoogachtend, Marije Weidema

 

Vandaag wordt in de ministerraad een wetsvoorstel van minister van Volksgezondheid Edith Schippers (VVD) besproken. Het plan houdt in dat de numerus fixus voor de studie Geneeskunde aangepast wordt, door de loting af te schaffen. Zo kan er meer geselecteerd worden op kwaliteit en motivatie van toekomstige studenten. Er blijft wel een maximum aantal toe te laten studenten. Twee jaar geleden werd er ook al gesproken over de afschaffing van de loting. Toenmalig minister Plasterk van Onderwijs liet de manier waarop universiteiten decentrale selectie toepasten vrij en wilde vanaf 2011 de loting beëindigen. Naar aanleiding van een advies van de Raad voor de Volksgezondheid en de Zorg (RVZ) werd er naar gekeken om niet alleen de loting, maar ook het maximum aantal studenten af te schaffen. Net als toen, blijkt ook nu het in zijn geheel afschaffen van de numerus fixus een brug te ver, ondanks dat deze maatregel wel is opgenomen in het regeerakkoord. Het is te hopen dat het voorstel vandaag ook daadwerkelijk besproken wordt. Vorige week berichtten de GPD-Dagbladen ook al dat er overleg zou zijn over de numerus fixus. Premier Rutte (VVD) zou naar aanleiding van dit gelekte bericht het punt van de agenda geschrapt hebben. Update: De ministerraad is vrijdagmiddag akkoord gegaan met het voorstel van minister Schippers. De loting voor geneeskundestudenten verdwijnt, waardoor er 800 extra opleidingsplaatsen komen. Het kabinet wil zo de toenemende vraag naar zorg, die door de vergrijzing ontstaat, opvangen. Update: Hoewel het nu mogelijk is om alle geneeskundestudenten decentraal te selecteren, kiezen veel universiteiten ervoor dit nog niet volledig te doen. De Rijksuniversiteit Groningen en de Vrije Universiteit hebben aangegeven het aantal decentraal geselecteerde studenten gelijk te houden op 50 procent. De Universiteit van Amsterdam schroeft het percentage op naar 75 procent en de Erasmus Universiteit Rotterdam naar 80 procent. De afdeling persvoorlichting van het UMC St. Radboud is op dit moment nog niet ingelicht over hoe er in Nijmegen met de afschaffing van de numerus fixus om zal worden gegaan.

 

In de laatste tien dagen van 2013 blikt ANS terug op een opmerkelijk jaar. In overzichten vatten we de memorabele en bijzondere momenten samen, lachen we om idiote plannen van Bussemaker en rakelen we eigenaardige nieuwtjes op. Vandaag: de meest opvallende uitspraken. 5. 'Niet iedereen is een Walter Lewin' Tijdens het interview begin dit jaar met Natuurkundehoogleraar Walter Lewin vlogen de opmerkelijke citaten ons om de oren. De internetgoeroe staat bekend om zijn talent voor het geven van opwindende colleges. Het geheim achter zijn populariteit is volgens de grijsaard een goed gevoel voor drama. Ter illustratie beschrijft hij een college waarbij hij zelf horizontaal aan een pendulum hangt. 'Ze horen me hijgen en kreunen, want het doet pijn aan mijn ballen, dat houd je niet voor mogelijk.' Je leest het goed, hij was Miley Cyrus en haar wrecking ball voor. Zelf geeft hij op Facebook het volgende commentaar op deze constatering: 'Her objectives are sex where the center of mass plays no role! My objective was very different!' 4. '...dat het College zich zal terugtrekken in een oud klooster' Oeps! Daar praatte Paul Boovend'eert, decaan van de Rechtenfaculteit, zomaar zijn mond voorbij. Tijdens het feestje voor het bereiken van het hoogste punt van het Grotiusgebouw, deed hij onverwachts een boekje open over een aankomende verhuizing van het College van Bestuur. De bazen zelf leken nog niet van plan dit nieuwtje openbaar te maken, want woordvoerder Martijn Gerritsen weigert te reageren. Wij weten genoeg en inderdaad, ruim een maand later wordt in een persbericht bekend gemaakt dat klooster Berchmanianum campusterrein zal worden. 3. 'Geneeskunde is eigenlijk een hbo-opleiding' In de Enerzijds Anderzijds van de november-ANS hevelden wij een stelling van de wandelgangen naar het papier: Geneeskunde is een veredelde hbo-opleiding. Niet omdat wij het hier zelf per se mee eens waren, maar omdat wij graag de meningen van wetenschapsfilosofen wilden horen. Daar begrepen de meeste Geneeskundestudenten nou helemaal niets van, al snel stroomde het studentenforum van de opleiding vol met hatelijke reacties en vroeg men zich af welke Biomedische Wetenschapper zich nu weer 'zielig voelt dat hij is uitgeloot'. We kunnen alle dokters in spé geruststellen: wij zouden niet durven te twijfelen aan het academisch niveau van jullie ziekenhuisstages en wij worden ook niet boos als jullie je afvragen of we veredeld wc-papier zijn. Wel heel erg bedankt voor het bereiken van ons doel: het aanwakkeren van een discussie. 2. 'Een trio met mij en mijn zusje, dat is ook een aanrader' De prostitutie lijkt voor de meeste studenten een ver-van-hun-bed-show, maar voor de dames die ANS sprak voor de reportage van de juni-ANS gold dit niet. Zij betaalden hun studieboeken en biertjes in de kroeg door af en toe met de benen wijd te gaan. Dit resulteerde in vier pagina's vol verrassende uitspraken over geheimen, zwaar werk en ontmaagdingen. 1. 'Ik vind mezelf juist real omdat ik poppetjes spaar en van Star Wars houd' Rapper Fresku, bekend van hitjes als Hedde Druksop?, is uniek en blijft ook tijdens dit interview helemaal zichzelf. Daar zijn we blij om. Welke andere hiphop-artiest zou immers eerst praten over zijn onzekerheid op het podium, dan over zijn fascinatie voor Star Wars, om vervolgens een paar weken later op Radboud Rocks pluisjes uit zijn navel te eten?

 

De stelling van deze maand: geneeskunde is een veredelde hbo-opleiding Tekst: Wouter Greven en Anders Hoendervanger Studenten Geneeskunde worden opgeleid tot basisarts, waarna ze een vervolgopleiding kunnen doen of zich kunnen specialiseren. De artsen in spe worden aan de hand genomen door het veelal praktijkgerichte curriculum. In korte modules krijgen ze de stof toegediend om dit bij tentamens of een stage te kunnen reproduceren. In die zin wijkt de studie sterk af van de meeste andere universitaire studies in Nijmegen. In de wandelgangen, operatiekamers of collegezalen laait bij tijd en wijlen de discussie op of Geneeskunde wel zo academisch is. In Den Haag werd ook aandacht besteed aan deze discussie. Toenmalig staatssecretaris Annette Nijs van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap stelde in 2004 dat afgestudeerden van praktijkgerichte studies als Geneeskunde en Rechten een hbo-titel zouden moeten krijgen. Tegenstanders zijn van mening dat juist de wetenschappelijke elementen belangrijk zijn om de vele investeringen in de geneeskunde te rechtvaardigen en tot progressie te komen. Verdient de studie Geneeskunde een hbo-titel gezien het praktijkgerichte karakter? Past een studie met zoveel precisie en kennis wel op het hbo? En is er op de universiteit plaats voor zo’n beroepsgerichte opleiding? Kortom, in hoeverre is de opleiding academisch? Dr. Herman de Regt, wetenschapsfilosoof aan Tilburg University ‘Geneeskunde is eigenlijk een hbo-opleiding. Dat wil zeggen, praktijkgericht met een nadruk op toegepaste wetenschap, maar dan geplaatst in een academische context. Wat dat betreft is Geneeskunde vergelijkbaar met de studie Rechten. Dit is ook een toegepaste wetenschap in een academische context. Als er meer bekend is over de plek van wetenschap in de academische wereld, kun je ook een duidelijkere mening vormen over “een veredelde hbo-opleiding”. Hoe de geneeskunde, met de nadruk op kunde, in het curriculum van de universiteit is terecht gekomen, kan men verklaren door te kijken naar de ontwikkeling van de wetenschap. ‘Na de Middeleeuwen kreeg geleerdheid als doel problemen op te lossen. Kijkend naar oude universiteiten als Oxford, zie je dat Rechten en Geneeskunde om die reden centraal stonden. Tegenwoordig zou je nog steeds kunnen verdedigen dat de studie voornamelijk –hoe je het ook wendt of keert– een beroepsopleiding is. De rol die wetenschap in de opleiding speelt is in eerste instantie instrumenteel. Het doel van de opleiding is nog steeds de studenten een bepaalde kunde bij te brengen, namelijk de vaardigheid die nodig is als praktiserend arts. Wetenschap levert allerlei kennis op en die leren studenten toepassen in de praktijk. ‘De academisch-wetenschappelijke wereld is van oudsher ontstaan om een aantal hardnekkige problemen op te lossen. Je moet niet uit het oog verliezen dat het opleiden tot een beroep het belangrijkste aspect van de studie is. Juist bij Geneeskunde is dit een belangrijke taak omdat heel veel mensen in tijden van medische nood om een arts vragen. Als patiënt wil je beter worden. Dus je hebt baat bij iemand die wetenschap toepast in plaats van je als proefkonijn te gebruiken – dat laatste gebeurt alleen als we niet weten wat te doen. In alle andere gevallen is “veredelde hbo-opleiding” helemaal geen negatieve term, maar juist een geuzennaam.’ Dr. Hub Zwart, wetenschapsfilosoof aan de Radboud Universiteit ‘Geneeskunde is geen veredelde hbo-opleiding. Het zou zeer onverstandig zijn om dat te stellen. Door de buitengewone complexiteit van het menselijk lichaam kan het niet zo zijn dat men enkel kennis toepast. De studie kent weliswaar een praktijkgericht curriculum, maar het blijft nog altijd een wetenschappelijke opleiding. Het kunnen inschatten van de betrouwbaarheid en de herkomst van de beschikbare kennis is een belangrijke voorwaarde voor een academicus. Het gaat niet alleen om toepassen, de duiding is nog veel belangrijker. Een arts moet dus niet alleen kunnen toepassen, maar ook de kennis hebben over hoe wetenschap werkt. ‘Tussen de geïnvesteerde bedragen in de ontwikkeling van medicijnen en de opbrengsten bestaat een enorme discrepantie. Er is veel geld in het wetenschappelijk onderzoek naar medicijnen gestoken de afgelopen dertig jaar. Het is eigenlijk heel teleurstellend wat dit heeft opgeleverd aan nieuwe geneesmiddelen. Kennelijk is de farmaceutische industrie op een of andere manier aan het eind van haar latijn. Er moeten nieuwe ingangen worden gevonden. Waar dat nu nog niet lukt, kan dat over tien jaar heel anders zijn. Daarom mag de wetenschappelijke dimensie van de opleiding wel versterkt worden. ‘Men is in de Geneeskunde naarstig op zoek naar nieuwe aangrijpingspunten. Interpretatie van nieuwe onderzoeksresultaten vergt veel kennis op het gebied van onderzoeksmethodologie en wetenschapsfilosofie. In een praktijkgerichte opleiding is het zo dat je wacht tot een discussie is uitgewoed, waarna je kennis gaat toepassen. In een wetenschappelijke context moet je als het ware mee kunnen doen in de discussie. Kortom, misschien moet men beslissen dat sommige onderdelen van de studie academischer worden en andere onderdelen juist meer praktijkgericht. Maar Geneeskunde een praktijkgerichte opleiding? Nee.’ Bekijk hier de overige artikelen uit de november-ANS.

 

Het kabinet gaat kijken of het aanstaande leenstelsel wellicht aangepast kan worden voor studenten die een langdurige bètastudie volgen. Dat staat in het Techniekpact dat vandaag wordt ondertekend door het kabinet, werknemers- en werkgeversorganisaties, de onderwijssector en het bedrijfsleven, meldt Scienceguide. Er wordt al lang door technische universiteiten en het bedrijfsleven druk uitgeoefend om bèta's te ontzien bij de invoering van het leenstelsel. Zo schreven de drie technische universiteiten al eerder een brief waarin ze vroegen om een jaar gratis stufi voor bèta's bij de invoering van een leenstelsel. Ook de PvdA pleitte al eens voor collegegeldvrije bèta-studies. Nu komt die korting er wellicht, het kabinet gaat kijken of de hoge kosten van een tweejarige master in de bèta-tech kunnen worden opgevangen. Daarbij wordt eerst gekeken naar sectoren waar een tekort aan personeel is. Daar staat tegenover dat het bedrijfsleven zo'n duizend extra studiebeurzen beschikbaar stelt voor Nederlandse en internationale studenten. Dit lijkt dus een succesvolle lobby van de bèta's, wij vragen ons af waar die aanpassing in het leenstelsel blijft voor studenten Geneeskunde, Antropologie, Rechten en alle andere studies in Nederland.

 

Het Landelijk Medisch Studenten Overleg (LMSO) vraagt aandacht voor de bezuinigingen en de negatieve gevolgen voor Geneeskundestudenten. Volgens het LMSO worden zij namelijk onevenredig hard getroffen. Geneeskundestudenten vinden dat de huidige bezuinigingen nog meer pijn doen bij hen dan bij andere studies. Een student Geneeskunde heeft namelijk geen keuze om na de bachelorfase te stoppen met studeren, aldus het LMSO. Voor een plaats op de medische arbeidsmarkt is een master Geneeskunde noodzakelijk. De keuze om deze master wel of niet te doen bestaat dus eigenlijk niet. Deze moet dan net als bij andere studies door de student zelf betaald worden. En dan duurt de master Geneeskunde nog eens drie jaar. Het OV-reisrecht wordt daarnaast ingekort tot nominale studieduur plus één jaar. Ook dat is niet eerlijk vindt het LMSO, omdat Geneeskundestudenten aan het eind van hun studie afhankelijk zijn van het openbaar vervoer als ze coschappen lopen. De voorzitter van het LMSO, Sid Morsink, zegt: ‘Als studenten worden uitgeloot, gaan zij vaak een jaar iets anders studeren.’ Dit betekent al een jaar studievertraging. Morsink heeft het idee dat er over de gevolgen voor Geneeskundestudenten niet goed is nagedacht. ‘Maar’, zegt Morsink, ‘wij willen niet de zielenpiet uithangen. Dat is niet nodig, want wij zijn redelijk verzekerd van een goede toekomst op de arbeidsmarkt.’