ANS

Wie de ambitie heeft om een atoomstudie te volgen, zal hier voortaan eerst toestemming voor moeten vragen aan het Ministerie van Onderwijs. Dat heeft minister Jet Bussemaker geantwoord op kamervragen van Jasper van Dijk (SP) en Paul van Meenen (D66). Eerder was enkel voor Iraanse studenten de toegang tot de wetenschap van minuscule bouwstenen beperkt, in lijn met een VN-embargo dat stelt dat Iran geen toegang mag krijgen tot nucleaire kennis. Tot nu toe is op die manier zeven studenten toegang tot een opleiding geweigerd. Daarmee was de bom gebarsten: Iraanse studenten stapten naar de rechter en deze oordeeldedat er sprake was van discriminatie. Dit was weer reden voor de Van Dijk en Van Meenen om kamervragen te stellen. Bussemaker hoopt haar beleid nog voor de zomer aan te passen. Vanaf dat moment zal iedereen ontheffing van het embargo op de studies moeten aanvragen alvorens een opleiding te starten. Vervolgens kan alsnog iedereen met een Iraans paspoort worden geweigerd. Want dan is het geen discriminatie, blijkbaar.

 

De Nederlandse Staat slaapt nog steeds slecht na de uitspraak van het Hoger Gerechtshof. Het Hof oordeelde twee jaar geleden dat Iraanse studenten wel degelijk toegelaten moeten worden tot studies met een nucleaire inslag. Toch besloot toenmalig staatssecretaris van Onderwijs, van Bijsterveld, het oordeel naast zich neer te leggen. Gisteren stuurde staatssecretaris Zijlstra een brief aan de Tweede Kamer met de mededeling dat de eerste drie Iraanse studenten het masterprogramma van hun keuze niet mogen volgen. De studenten hebben ontheffing van de maatregel aangevraagd bij het ministerie van Onderwijs, maar zonder succes. Het ministerie houdt voet bij stuk. Actiecomité Iraanse Studenten verzet zich al sinds het ontstaan van de richtlijn tegen de maatregel, en met succes. Tot nog toe kreeg het actiecomité gelijk, de richtlijn is discriminerend en stigmatiserend volgens de rechtbank in Den Haag. De Staat laat niet over zich heen lopen en stapt naar de Hoge Raad. De Raad doet waarschijnlijk eind dit jaar uitspraak over de zaak, maar het is de vraag of de regel het oordeel van de rechter overleeft.

 

Iraanse studenten en wetenschappers mogen niet meer worden geweigerd door universiteiten. Nadat de rechtbank en het gerechtshof in Den Haag zich hier al over hadden uitgesproken, kwam de Hoge Raad vanmiddag tot eenzelfde conclusie. De Raad stelt dat de bepaling die deze weigering mogelijk maakt onnodig en discriminerend is. De Nederlandse weigering om studenten en onderzoekers met een Iraanse nationaliteit toe te laten aan universiteiten, vloeide voort uit het kennisembargo dat onderdeel uitmaakte van VN-sancties aan Iran. Studenten konden hierdoor geen opleiding volgen die mogelijk kon bijdragen aan de Iraanse aspiraties op het gebied van nucleaire technologie. De Raad oordeelde dat het embargo in tegenspraak is met het discriminatieverbod dat onderdeel is van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. De VN-resolutie schept volgens de hoogste rechters niet de noodzaak om onderscheid te maken op basis van nationaliteit en ze zijn van mening dat de beoogde effecten van de sanctie ook te bereiken zijn zonder Iraanse studenten te weigeren. De zaak kwam voor de rechter omdat een student, een promovendus en een hoogleraar bezwaar hadden gemaakt tegen de regeling. Omdat ze alle drie naast de Nederlandse nationaliteit ook de Iraanse hadden, betoogden ze door de maatregeling belemmerd werden in hun werk en carrièremogelijkheden. De raad stelde hen met de uitspraak in het gelijk en verwierp het verbod.