ANS

Gisteren reed een trein door de randstad speciaal om het ov-recht te beschermen. ANS deed verslag van dit Spoorcollege.

'Moeten we ze controleren?' Vragen de controleurs op het perron aan elkaar. 'Nee, ze hebben toch OV.' 'Ja, nog wel!'

Om 11:39uur vertrok de trein vanaf station Den Haag Hollands Spoor voor zijn tocht door het westen van het land. In zeven coupés van de lange trein waren tijdens deze reis sprekers aanwezig om over studenten, geld en natuurlijk het studentenreisrecht te praten. Dit naar aanleiding van het kabinetsplan om 355 miljoen euro te bezuinigen op de ov-studentenkaart. De treinreis werd georganiseerd door de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) en de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB). Zij begonnen een jaar geleden al met de voorbereidingen en gisteren was het zo ver.

Elk van de zeven coupés kreeg een eigen thema toebedeeld, waarin steeds weer andere sprekers hun zegje mochten doen. Tussen Den Haag HS en Delft spraken afgezanten van jongerenorganisatie DWARS en de Landelijke Kamer van Verenigingen in de coupé 'kaartgebuikers' over investeren in studenten. 'Blij dat ik rij' en 'de student is arm en het collegegeld in Nederland hoog, we zouden moeten investeren in de student.' Ondertussen lopen mensen de coupé in en uit, op weg naar andere colleges of een zitplek in een van de niet gebruikte wagons. Dit is overigens de perfecte gelegenheid om een dagje onbestraft eerste klas te reizen.

In wagon 'rijdende rechtshulp' kon je de hele treinreis geholpen worden met juridische problemen. Studenten in pruik en toga hielpen studenten met onderwerpen als te hoge huur, de plannen van het kabinet en hun recht op de ov-kaart. In 'huisvesting' werden ondertussen de eerste protestliederen aangedragen: Keje Boersma voerde zijn '3x niks' op in de trein en op het perron in Rotterdam. Daar stond de politie al klaar om eventuele rellen te voorkomen. Dat is de hele dag niet nodig geweest.

Tussen Rotterdam en Utrecht was er een spannend debat in afdeling 'politiek'. Mohammed Mohandis van de PvdA en Pieter Duisenberg van de VVD gingen met treinreizigers in gesprek over de manieren om de ov-chipkaart in te richten. Beiden vonden dat studeren vooral een investering was in je eigen toekomst en dat het daarom niet erg was om een beetje bij te moeten lenen. Bovendien hoefde je het geld niet terug te betalen als je dat later niet kon. De kritiek hierop was onder andere dat het studeren een investering voor de hele maatschappij zou moeten zijn en dat het terugbetalen al bij een zeer laag loon wel mogelijk werd geacht. Mohandis: 'Misschien denk ik nu heel erg out of the box, maar we zouden bijvoorbeeld ook in plaats van een steeds duurder wordende ov-kaart, het geld kunnen verdelen en alle studenten wat geven. We moeten in elk geval alle opties bestuderen.'

Alles liep - zij het enigszins hectisch - volgens plan, tot vlak voor Utrecht werd omgeroepen dat de trein kapot was en ter plekke gerepareerd moest worden. Dit zou misschien vertraging opleveren bovenop het al geplande half uur stilstand. Het probleem was echter na twintig minuten alweer opgelost. Helaas was de trein te vlot gereed, waardoor enkele woordvoerders en vrijwilligers het vertrek niet meekregen. Onder andere Wilco Bos (adviseur Transtec) en Jasper van Dijk (Tweede Kamerlid SP) zijn achtergebleven.

Gelukkig verkondigde Wilco Bos daarvoor zijn mening al in de hal. Hij zei dat niemand van het openbaar vervoer op het wegnemen van het ov-recht zit te wachten, omdat het voor hen een belangrijke bron van inkomsten is. Als ze de 355 miljoen euro van het kabinet niet ook van de student krijgen, zullen er 8 procent minder treinen en 5 procent minder bussen en metro's kunnen rijden én zal de kaartverkoop duurder worden. Bos: 'Vervoerders kunnen zo hun netwerk niet in stand houden. Zij willen dit dus niet, de lokale partijen willen dit niet en de meeste Tweede Kamerpartijen ook niet.'

Ondertussen is in coupé 'huisvesting' Vincent Buitenhuis van Kences al aan het woord. 'Als je thuis wilt wonen is naar college gaan zo heel duur. Uit onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken is al gebleken dat studenten bereid zijn veel meer te gaan werken, sommige HBO-studenten helemaal niet meer gaan studeren en WO'ers sneller kiezen om op kamers te gaan.' Er zijn natuurlijk helemaal niet genoeg kamers om dat op te vangen.

Dit zijn maar enkele voorbeelden van wat er gisteren allemaal te doen was. Naast deze sprekers waren bijvoorbeeld ook directeur van Veolia Manu Lageirse, CDA-Kamerlid Michel Rog en Eerste Kamerlid Ruard Ganzevoort aanwezig en kon je op de foto met je eigen reden waarom de ov-studentenkaart noodzakelijk is.

Al met al waren er niet bijster veel studenten aanwezig, naast de vele vrijwilligers, sprekers en pers. LSVb voorzitter Jorien Janssen was echter heel enthousiast. 'Het is natuurlijk pas echt geslaagd als we ons reisrecht mogen houden, maar we hebben wel flink in de publiciteit gestaan met deze treinreis. We hebben mensen kunnen laten weten dat de kaart noodzakelijk is voor studenten én voor de maatschappij. Hopelijk komt minister Bussemaker nu met betere alternatieven.'