ANS

Gisteravond zijn D66-leider Alexander Pechtold en GroenLinks-voorman Bram van Ojik in gesprek gegaan met de ministers van Financiën, Onderwijs en Sociale Zaken over mogelijke steun van de oppositiepartijen aan enkele kabinetsplannen, waaronder de invoering van het leenstelsel. Het kabinet heeft de steun van beide partijen nodig om hun wetsvoorstellen door de Eerste Kamer te krijgen, waar de regeringspartijen geen meerderheid hebben.

Om die reden hangt het al dan niet invoeren van het leenstelsel, waarvoor Jet Bussemaker vandaag een wetsvoorstel naar de Kamer stuurde, af van de oppositie. Hoewel zowel GroenLinks als D66 in principe voorstander zijn van het leenstelsel, hebben zij eerder aangegeven absoluut niet in te stemmen met het voorstel zoals het er nu ligt. De ministers zullen dus concessies moeten doen om hun meerderheid bij elkaar te sprokkelen.

Betekent dit dat het leenstelsel nu wel definitief wordt ingevoerd? Dat is nog onduidelijk. GroenLinks geeft aan dat de huidige gesprekken enkel dienen om te kijken of er een basis is voor onderhandelingen. De partij blijft bij het eerder verkondigde standpunt dat invoering van het leenstelsel zonder maatregelen voor toegankelijkheid en extra investeringen in het onderwijs onacceptabel is. Ook D66 heeft een aantal eisen waaraan de regering zal moeten voldoen. Woordvoerder Roy Kramer: 'Ten eerste hebben wij inhoudelijke bezwaren bij de huidige plannen. Wij willen meer maatregelen om leenangst te voorkomen, zoals langere aflossingstermijn en duidelijke afspraken over wanneer de schuld kan worden kwijtgescholden. Daarnaast is het voor ons belangrijk dat het geld dat hiermee wordt bespaard, weer in onderwijs wordt geïnvesteerd. Er mag niet per saldo worden bezuinigd op onderwijs, zoals het kabinet nu van plan is.' Een akkoord lijkt nu nog ver weg. Vandaag reageerde D66-kamerlid Paul van Meenen op het ingestuurde wetsvoorstel met: 'Als deze minister doorgaat met bezuinigen op onderwijs, kan zij van ons geen steun verwachten.'

Of de oppositiepartijen en de ministers eruit gaan komen zal nog moeten blijken. Maandagochtend worden de gesprekken weer hervat. Het wetsvoorstel zal pas na de zomer in de Tweede Kamer worden behandeld.

Update 1 juli 11:00 uur: Jet Bussemaker heeft gisteren in een interview met NU.nl aangegeven dat zij potentie ziet in de onderhandelingen met D66 en GroenLinks. 'Het is ingewikkeld en het hangt van alle partijen af, maar als je geen enkel perspectief zou zien dan zou je niet met elkaar om de tafel zitten', aldus de minister. Wel geeft zij aan dat inwilligen van de eisen - waaronder behoud van het gratis reisrecht, verlaging van collegegeld en een verhoging van aanvullende beurs - wel ten koste zal gaan van investeringen in kwaliteit van het onderwijs.

Een netto investering in het onderwijs, zoals D66 graag ziet, lijkt voor Bussemaker in ieder geval geen optie: 'Iedereen zal beseffen dat het in tijden van crisis niet makkelijk is als je ook je overheidsfinanciën op orde wil brengen en daar bovenop nog eens veel geld voor onderwijs wil vrijspelen. Ik ben al blij dat onderwijs in het regeerakkoord ontzien is', zo vertelt zij.