Stilstand is vooruitgang

Ruim twee weken is de OV-Chipkaart het officiële vervoersbewijs voor studenten. Alhoewel er nauwelijks wordt geklaagd over het reizen met de nieuwe kaart, zijn er al bakken met klachten binnengekomen bij de NS en de LSVb over de activering. De rijen bij de activeringspunten zijn ellenlang, sommige gele machines zijn notoire werkweigeraars en de helpdesk is nauwelijks bereikbaar. Aan de invoering van de chipkaart ligt echter een sluimerend en groter probleem ten grondslag. De huidige technologie maakt het mogelijk om gegevens snel uit te wisselen en op te slaan, maar de vraag dient zich aan of we dat wel willen.

Eind vorig jaar kwamen de eerste berichten over privacy in verband met de OV-Chipkaart naar buiten. De knappe koppen bij Trans Link konden niet voorkomen dat een hbo’er een kaart op naam van Osama Bin Laden kon aanvragen of dat reizigers bij het begin van hun reis niet weten hoeveel deze kost. Wel kregen ze voor elkaar dat conducteurs en controleurs in tram en metro de gehele reisgeschiedenis van de kaarthouder kunnen bekijken.

Natuurlijk is het logisch dat nieuwe technologieën worden toegepast ten behoeve van een plezierig leven. De andere kant van de medaille is echter dat de privacy van de reiziger wordt ingeperkt op dezelfde manier als waarop die van de patiënt werd ingeperkt. Daartegen werden ruim een miljoen bezwaren ingediend, drie keer zoveel als minister Klink verwachtte. In de Amsterdamse tram is inmiddels al een gelijkaardig trucje ontdekt om onder de OV-Chipkaart uit te komen.

Het is de trend de laatste jaren om uit de almachtige en alwetende tentakels van de overheid uit te komen. Het is een steeds moeilijkere opgave, nu over vijf jaar een ieder een identiteitsbewijs met een vingerafdruk moet bezitten. Daarom is het nu tijd voor een tussenstop van de trein die alleen maar vooruit dendert. Een breed maatschappelijk debat is vereist. Een debat waarin gekozen kan worden voor een volgende stap richting Big Brother, of waarin de keuze wordt gemaakt voor vrijheid.