Enerzijds Anderzijds

De stelling van deze maand: De intensieve inzet van de iPad in het onderwijs is een slechte ontwikkeling

Tekst: Daan van Acht en Jessy Funcke

Dit artikel verscheen eerder in de intro-ANS

Een ‘kleuterrevolutie’ zegt Maurice de Hond te hebben ontketend met de zogenaamde iPad-scholen. Volgens De Hond moeten deze scholen aansluiten op de technologische ontwikkelingen van de 21e eeuw, en kunnen leerlingen hier niet vroeg genoeg mee beginnen. Onder de naam Onderwijs voor een Nieuwe Tijd staat lesgeven en leren met de iPad centraal, met als uitgangspunt de individuele ontwikkeling van de leerling. De iPad zou bestaande lesmethoden moeten vervangen. Ondanks overwegende steun van de Tweede Kamer, zijn er ook kritische geluiden over het concept van De Hond. De ontwikkeling zou leiden tot klassen vol einzelgängers starend naar hun tablet-schermen, waardoor samenwerking tussen kinderen onderling verloren gaat. Is de iPad-school werkelijk een succesvolle vorm van onderwijs, of zitten leerlingen straks met vierkante ogen in het klaslokaal?

Presley Bergen, vicevoorzitter/woordvoerder Beter Onderwijs Nederland ‘De iPad-school is een opgedrongen didactiek en daardoor een zeer slechte ontwikkeling. Het gaat niet per se om de iPad, maar om het invoeren van een ‘het-nieuwe-leren-school’, waarbij leerlingen geacht worden het proces van onderwijs zelf te bepalen. Je moet ze juist structuur geven, kennis bieden en doelen voor ze stellen. Kinderen mogen nooit verantwoordelijk worden gehouden voor het leerproces. De voorstanders van de iPad-school hebben niet in de gaten dat er de afgelopen vijf jaar hevige kritiek was op deze nieuwe vorm van onderwijs. De Duitse hoogleraar Manfred Spitzer heeft een boek geschreven waarin hij stelt dat het kindermishandeling is om kinderen bloot te stellen aan een iPad. Maurice de Hond wuift zulke bezwaren weg als flauwekul, terwijl je te maken hebt met een hoog gerespecteerd wetenschapper die verstand van onderwijzen heeft. ‘Ik zie geen enkele verantwoording voor iPad-onderwijs. Het is ontstaan uit het sentiment dat kinderen het leuk vinden om met een iPad te werken en dat onderwijs leuk moet zijn. Dit heeft natuurlijk niets met educatie te maken. Onderwijs is geen speeltuin, maar een vak. Het kan best zo zijn dat de iPad nuttig is om kinderen procesgericht te laten werken, maar het moet geen integraal systeem zijn. Je gaat niet je hele onderwijsproces omgooien, dat slaat nergens op. ‘Ik geef zelf les ophet hbo. Als ik in een werkcollege een uur ga ouwehoeren over een verschrikkelijk saai onderwerp waarbij je de betekenis zelf mag googlen, dan ga je na vijf minuten YouTube-filmpjes kijken, toch? Je zegt ook niet tegen leerlingen dat ze het zelf maar moeten uitzoeken, dan snap je niet wat onderwijs betekent. Bij het iPad-onderwijs is wel sprake van een structuur, maar dit beperkt zich tot het vertellen wanneer de leerling moet inloggen.’

Eddie Denessen, universitair docent Onderwijskunde aan de RU ‘Ik zie wel voordelen in het gebruik van de iPad. Je kunt interactiever werken met combinaties van tekst en video en gebruikmaken van opnames, uitleg en illustratieve filmpjes en opdrachten die daarbij passen. Het voordeel ten opzichte van een boek is dat je de stof niet lineair hoeft aan te bieden. In plaats daarvan kun je de lesstof direct aanpassen aan de behoeften van de leerling. ‘De voordelen liggen met name in het afstemmen van het onderwijsaanbod op iedere individuele leerling. We doen op dit moment onderzoek naar de verschillende manieren waarop docenten in het voortgezet onderwijs de iPad gebruiken. Docenten kunnen, naast dat een tablet wordt gebruikt als interactief digitaal schoolboek, deze op meer manieren in de klas toepassen. De iPad heeft veel mogelijkheden om in het onderwijs goed te functioneren. ‘Ik ben het er niet mee eens dat leerlingen snel afgeleid raken door de iPad. Door het werken met een tablet komen leerlingen in een ‘flow’, waarbij ze worden meegezogen in de activiteit en de tijd vergeten. Deze ‘flow’-toestand kun je beter realiseren met een iPad dan met andere middelen. ‘Een collega van me, Inge Molenaar, doet onderzoek op een middelbare school in Emmen en zij gebruikt daar een toepassing die PulseOn heet. Hiermee kunnen leraren via een iPad de leeractiviteiten van leerlingen volgen. Op deze manier krijg je meer zicht op de opdrachten waarmee leerlingen moeite hebben en waar ze langer over doen. Met die informatie kan een docent de lessen gerichter invullen en dus onderwijs op maat aanbieden. Het is van belang het onderwijs te laten aansluiten bij de mogelijkheden die er zijn en de vaardigheden die jongeren anno 2014 nodig hebben. Het is mooi als je door de invoering van de iPad het onderwijs leuker maakt en je er leerlingen mee kunt motiveren.’

Klik hier voor de overige artikelen uit de intro-ANS.