ANS

Zoals ieder jaar liep De Vereeniging afgelopen zaterdag weer vol voor het Nijmeegs Boekenfeest. Literatuurliefhebbers konden luisteren naar voordrachten en live interviews en zich vergapen aan schrijvers en een enkele Nijmeegse volkszanger in het wild. ANS sprak met vier schrijvers over het thema ‘Vriendschap en andere ongemakken’. Deze keer: Raoul Heertje.

Wat vindt u van het thema van de boekenweek? ‘Het is bedacht door een vrij slecht reclame- of marketingbureau. Ik vind het een beetje zielig, het inspireert totaal niet. Vriendschappen en andere ongemakken, dat suggereert iets interessants. Het enige dat het bij mij oproept, is “oh God, ze hebben bij elkaar gezeten, tien zinnetjes heen en weer gemaild en gedacht: die doen we, daar gaan mensen stukjes over schrijven”. Heel treurig, ik trap er niet in.‘

Is vriendschap een ongemak in het eenzame schrijversbestaan? Na lang nadenken: ‘De laatste maand dat ik aan mijn boek werkte, was ik echt eenzaam. Ik werkte me kapot. Alle sociale dingen zijn dan vervelend, vriendschap is dan inderdaad een ongemak. Pas wanneer je in je hoofd allemaal rare paden inslaat, wordt het schrijfproces interessant. Als je vrouw of vrienden er dan tussendoor komen, ben je weer terug op aarde. Dat is heel verstorend. Schrijven is concentratie, een trance die pas ontstaat na uren bagger schrijven. Als je na bagger schrijven een vriend gaat bellen, is die concentratie weg.’

Ervaart u andere ongemakken tijdens het schrijven? ‘Schrijven is een balans tussen enorm geconcentreerd en tegelijk enorm ontspannen zijn. Bij teveel concentratie ga ik eindeloos nadenken over elk zinnetje, maar als ik te ontspannen ben wordt het totale rotzooi. Dat vind ik ongemakkelijk. ‘Een ander ongemak is dat ik na moest denken over wat andere mensen willen. Ik wilde het boek schrijven dat ik zelf graag wilde lezen, een boek over een ingewikkeld onderwerp dat ik zo moet vertellen dat het een leuk boek is. Dan moet je toch gaan nadenken over die ander, degene die het leest, terwijl ik voor mijzelf altijd een situatie creëer waarin ik kan doen wat ik zelf wil. Dat vond ik ingewikkeld, een ongemak.’

Bij welk boek voelde u uzelf ongemakkelijk? ‘Onlangs heb ik een boek gelezen van rapper Jay-Z, over zijn eigen muziek. Ik vind hem een heel goede artiest, met sterke teksten die hij goed uitlegt en die mij raken. De grens tussen wat heel goed en oprecht is of juist totale kitsch vind ik echter heel moeilijk. Als ik sentimenteel word van zijn boek, schaam ik me bij het idee dat dit dus het sentimentele stukje is. Als ik geraakt word, wil ik dat de poging van de schrijver daartoe ook oprecht is.‘

Wat is volgens u het bestaansrecht van de Boekenweek? ‘Ik kan me niet voorstellen dat mensen door de Boekenweek boeken gaan lezen. Dat idee vind ik net zo raar als mensen die gehoor geven aan Jan Mulder die met een leeuw naast zich zegt dat je een ING hypotheek moet nemen en dat gebeurt ook. Ik zou het verschrikkelijk vinden als de mogelijkheid een boek echt in je handen te houden verdwijnt, dus als het een goed promotiemiddel voor het boek is, vind ik de Boekenweek prima. Je moet je echter wel afvragen of dit inderdaad de manier is. Misschien interesseert het de jeugd helemaal niet dat Connie Palmen dronken op het boekenbal staat. Maar zo’n avond als dit vind ik hartstikke leuk.’

Welk thema zou u zelf aandragen voor een volgende boekenweek? ‘Waarom moet er überhaupt een thema zijn? Een marketeer verzint dat dan om er leuk promotie omheen te maken. Alle mensen die bezig zijn met een thema moeten er uit gegooid worden.’

Foto’s: Tim Ficheroux