ANS

Het UMC St. Radboud heeft aangekondigd dat het de overlevingscijfers voor long- en gynaecologische kanker gaat publiceren. Het UMC is het eerste ziekenhuis in Nederland dat deze stap naar meer transparantie zet. Is dit een wijs besluit of zijn er ethische bezwaren tegen het openbaar maken van hoeveelheden sterfgevallen? ANS legt de kwestie voor aan professor doctor Evert van Leeuwen, als medisch ethicus verbonden aan het IQ Healthcentre van het UMC. Hij vindt de nieuwe openheid een goede ontwikkeling , maar waarschuwt wel voor mogelijke gevaren.

‘Transparantie van ziekenhuizen is wenselijk,’ betoogt hij, ‘maar de gezondheidsinstituten moeten oppassen dat hun publicaties allemaal hetzelfde worden gepresenteerd zodat er geen onjuiste conclusies worden getrokken. Je mag als ziekenhuis geen valse verwachtingen scheppen en er mag geen manipulatie van de cijfers plaatsvinden.’ Tot nog toe publiceerden ziekenhuizen alleen de totale overlevingscijfers. Omdat bij het academische ziekenhuis in Nijmegen veel kennis gebundeld is, komen ernstige gevallen sneller hier binnen. Deze complexere gevallen hebben lagere overlevingskansen en dus kan dit de totale resultaten van het UMC negatief beïnvloeden.

Van Leeuwen verklaart dat in de medische wereld een morele omslag heeft plaatsgevonden. Vroeger hamerden ziekenhuizen vooral op de privacy van patiënten. Inmiddels wordt overal in de publieke sector gevraagd om openbaarheid en is de zorg geen uitzondering meer. Deze ontwikkeling lijkt in lijn te staan met de discussie over marktwerking in de zorg waaraan vorig jaar veel aandacht werd besteed. Van Leeuwen vindt deze gelijktrekking echter niet terecht. ‘Ik verwacht dat de verschillen tussen cijfers van verschillende ziekenhuizen niet ontzettend groot zullen zijn. Het overlevingspercentage is bovendien niet de enige factor die meespeelt bij de keus voor waar iemand zich laat behandelen. Het gaat ook om afstand tot naasten en de plek waar je vandaan komt’

Van Leeuwen verwacht dan ook geen concurrerende houdingen van ziekenhuizen wanneer overlevingscijfers per ziektegroep worden gepubliceerd. ‘Wanneer het om mensenlevens gaat, hoort winst niet het doel van een ziekenhuis te zijn. De patiënt moet altijd centraal blijven staan. We moeten niet uitgaan van een concurrerend systeem.’

Tekst: Laurie de Zwart