ANS

Deze week lanceerden vier Leidse hoogleraren de website Athena's Angels. Met deze site willen zij aandacht vragen voor seksediscriminatie op Nederlandse universiteiten. Worden ook op de RU de vrouwelijke wetenschappers systematisch benadeeld?

Tekst: Tijs Sikma
Illustratie: Bas van Woerkum

Engelen met angels
De website Athena's Angels werd opgericht door vier vrouwelijke  Leidse hoogleraren met als doel het aan de kaak stellen van seksisme in de wetenschappelijke wereld. Op de website kunnen vrouwelijk wetenschappers incidenten waarbij ze zich op basis van hun sekse gediscrimineerd voelen, melden. De site kreeg aanzienlijke media-aandacht en werd binnen enkele dagen twintigduizend keer bezocht. Het feit dat vrouwen in de wetenschap minder carrière maken, is volgens Athena's Angels te wijten aan discriminatie op basis van geslacht. De engelen laten met een grote hoeveelheid bewijsmateriaal zien dat vrouwen in de wetenschappelijke wereld structureel ongeschikt worden geacht dezelfde prestaties te leveren als mannen. Van vrouwen zou binnen de academische wereld bijvoorbeeld ten onrechte het beeld bestaan dat ze minder competitief of ambitieus zijn. Daarnaast zouden zij hierdoor ook minder gemakkelijk doorgroeien naar een hogere functie en minder of lagere onderzoekssubsidies toegekend krijgen dan hun mannelijke collega's.

Seksisme op de RU
Ook op de RU bekleedden voornamelijk mannen de hoge wetenschappelijke posities. Het percentage vrouwelijk hoogleraren op de RU - ongeveer 20 procent - is hoger dan het landelijk gemiddelde van 16 procent. Voor een universiteit met veel sociale en geesteswetenschappelijke studies, waar meestal een meerderheid van de studenten vrouw zijn, is dit natuurlijk nog steeds een aanzienlijke minderheid. Dat er onder vrouwelijke wetenschappers ontevredenheid bestaat over hun ondergeschikte rol, werd wel duidelijk na een kleine rel op twitter. Shrinivas Kulkarni, hoogleraar Sterrenkunde en ontvanger van een eredoctoraat op de RU, noemde in een interview wetenschappers 'boys with toys'. In een mum van tijd reageerden vrouwelijke sterrenkundigen hierop met de hashtag #girlswithtoys. Volgens Yvonne Benschop, professor Bedrijfskunde en gespecialiseerd in organisatorisch gedrag aan de RU, is het net als bij andere Nederlandse universiteiten op de Radboud Universiteit niet goed gesteld met de gendergelijkheid. Ze is dan ook een groot voorstander van het initiatief van de Leidse hoogleraren. Benschop doet aan de RU onderzoek naar gender in organisaties. Ook op de RU worden er volgens Benschop mannen benoemd, omdat er twijfels zijn over de kwaliteiten van vrouwen. 'Vaak wordt het argument gebruikt dat er geselecteerd wordt op wie simpelweg de besten zijn, maar in feite komt hier een hoop micropolitiek bij kijken. Hierbij spelen ook voorkeuren en vooroordelen een belangrijke rol.' Benschop ziet ook op de RU het aantal vrouwen met elke stap op de carrièreladder afnemen. 'Vrouwen stromen minder door dan mannen, terwijl het aantal vrouwelijke studenten juist toeneemt en beter presteert dan hun mannelijke collega’s.' In de wetenschap is er volgens Benschop relatief meer ongelijkheid tussen man en vrouw dan bij andere sectoren, omdat in de academische wereld prestige een grote rol speelt. Het toenemend aantal tijdelijke posities aan de universiteit werkt de ongelijkheid volgens haar nog verder in de hand.

Streefcijfers
Martijn Gerritsen, woordvoerder van de Radboud Universiteit, benadrukt dat de RU relatief veel vrouwelijke hoogleraren heeft. Het is volgens Gerritsen ook zeker wel een thema dat binnen de universiteit speelt. 'In ons strategisch plan hebben we bepaald dat in 2020 in ieder geval 25% van de medewerkers op de RU vrouw en 25% man moet zijn. ' Benschop vindt deze streefcijfers niet voldoende en pleit voor een vrouwenquotum, omdat dat het beste werkt om deze ongelijkheid aan te pakken. Benschop vindt daarnaast dat er meer voorlichting over dit onderwerp moet komen, voor studenten in de curricula en voor staf in het opleidingsprogramma. Gerritsen wijst ook op initiatieven die binnen de universiteit zijn gestart om genderongelijkheid aan te pakken. Binnen de RU bestaan ook twee netwerken, de Halkes Women Faculty Network en het Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren waarin vrouwelijke wetenschappers ervaringen met seksediscriminatie kunnen uitwisselen en die ook aandacht besteden aan de versterking van de positie van vrouwen in de wetenschap. Volgens Benschop is er nog een lange weg te gaan naar gendergelijkheid in de academische wereld. Ook op de RU. 'Ook hier wordt nog wel eens openlijk tegen vrouwelijke promovendi gezegd dat ze beter geen kinderen kunnen krijgen'.

ANS interviewde in mei Amelie Mangelschots en Yasmine Schillebeeckx, feministen en oprichters van wijoverdrijvenniet. Daarnaast verscheen er op ANS-Online in 2011 al een drieluik over de positie van vrouwen op de Radboud Universiteit.