ANS

Vandaag is het definitieve lenteakkoord openbaar gemaakt. In het pakket aan afspraken van de VVD, CDA, D66, Groenlinks en de ChristenUnie valt onder meer te lezen dat de studiefinanciering voor masterstudenten voorlopig blijft bestaan. Het besluit over het wetsvoorstel 'Studeren is Investeren' van Halbe Zijlstra wordt uitgesteld tot na de verkiezingen. Wel wordt het ov-recht, conform het wetsvoorstel, ingekort. Langstudeerders kunnen geen aanspraak meer maken op het studentenreisrecht. De masterstufi zou, als het aan de Catshuiscoalitie van CDA, VVD en PVV had gelegen, worden omgevormd tot een leenstelsel waarbij studenten na de studie het geleende geld zouden terugbetalen. Na de val van het kabinet leek de masterstufi in ieder geval voor het komende collegejaar gered. De Kunduzcoalitie had nog roet in het eten kunnen gooien, maar houdt de maandelijkse vergoeding in stand. Hoe de toekomst er uitziet blijft ongewis. In het akkoord (pdf) wordt niet voor niets verwezen naar de verkiezingen van 12 september, de kans is aanzienlijk dat daarna alsnog het bijltje valt voor masterstudenten. Update: Bij de landelijke studentorganisaties overheerst de teleurstelling over de inkorting van het ov-recht. Voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond Pascal ten Have: 'Voor studenten betekent dit dat ze aan het eind van hun studie in de knel komen, juist terwijl veel studenten in die periode stages of vakken gaan volgen in andere steden.' Sebastiaan Hameleers, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg, is vooral gepikeerd over het feit dat de maatregel de schatkist niets oplevert. 'De enigen die er wat mee opschieten zijn de ov-bedrijven. Dit lijkt erg op studentje pesten.'

 

Halbe's helse wetsvoorstel 'Studeren is investeren', waarin wordt gesteld dat de stufi in de masterfase verleden tijd is, staat nog op de agenda van de Tweede Kamer. De verregaande maatregel ligt echter nu al onder vuur. Carola Schouten, Kamerlid namens de ChristenUnie, heeft op 5 april een amendement ingediend waarin ze voorstelt een uitzonderingspositie te creëren voor masters met een nominale duur van meer dan een jaar. Studenten die zo'n meerjarige master volgen zouden in het eerste jaar van hun master nog in aanmerking moeten komen voor een basisbeurs. 'Het wetsvoorstel is oneerlijk ten opzichte van meerjarige masterstudenten. Zij moeten immers langer lenen dan studenten die slechts een eenjarige master volgen', aldus Schouten. 'Daarnaast maakt de maatregel de keuze voor een master meer financieel afhankelijk. Studies met een hoge maatschappelijke relevantie, zoals bèta- en medische studies, hebben vaak langere masters. Het kabinet werpt met het wetsvoorstel extra drempels op om aan een meerjarige master te beginnen.' Pascal ten Have, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond, noemt het amendement een stap in de goede richting. 'Vooral studenten in de technische- en zorgsector worden door het wetsvoorstel hard geraakt. Dit wordt nu glad getrokken.' Ten Have merkt wel op dat het geld van de maatregel moet komen van bezuinigingen op de aanvullende beurs. 'Wij zouden het liefste zien dat dit geld beschikbaar blijft voor studenten die een aanvullende beurs nodig hebben. Zij zullen sneller afzien van een studie wanneer ze problemen hebben met de financiering.' Het is nog onduidelijk of de ChristenUnie genoeg bijval krijgt van andere partijen. Over de kansen van het amendement is Ten Have positief: 'Ik denk dat meerdere partijen dit een goede manier vinden om het geld uit die aanvullende beurzen te besteden.' Schouten hoopt vooral op medewerking van de coalitie: 'Het kabinet zet zich in om Nederland bij de top vijf van kenniseconomieën te laten behoren. Ik hoop dat de coalitiepartijen die inzet ook tonen bij de wetgeving over de studiefinanciering.'

 

Na het afgelopen vrijdag gesloten begrotingsakkoord, lijkt de steun voor het leenstelsel nu echt weggevallen. In de Eerste Kamer komt de regering acht zetels te kort voor een meerderheid en is zij dus aangewezen op de oppositie. Groenlinks ziet nog steeds geen reden om het plan te steunen, enkele weken geleden kondigde de partij aan het leenstelsel voor de Masterfase een jaar uit te willen stellen. Nu zegt Jesse Klaver, Kamerlid voor Groenlinks, tegenover het NRC Handelsbladdat hij vasthoudt aan de eisen die eerder op tafel zijn gelegd: 'En daar zien wij geen geld voor in het akkoord'. Naast de PvdA en VVD zijn Groenlinks en D66 de enige twee partijen die een leenstelsel in hun verkiezingsprogramma hebben staan. Groenlinks wil nog steeds een lager collegegeld en behoud van de OV-kaart, maar dat lijkt er niet in te zitten. De andere partijen die bij het begrotingsakkoord zijn betrokken, SGP en D66, hebben ook nog bezwaren tegen het leenstelsel. Ook zij willen dat er meer geld vrij komt voor een tegemoetkoming aan studenten. De Christenunie ziet zelfs helemaal niks in het afschaffen van de basisbeurs. De soap rondom het leenstelsel en de afschaffing van de OV-kaart lijkt daarmee langzamerhand tot een einde te komen. Voor de regering en minister Bussemaker is het nu zaak om snel duidelijkheid te scheppen voor (nieuwe) studenten en de uitspraken over een leenstelsel te herzien. Met het oog op nog niet behandelde wetgeving en te weinig steun in de Eerste Kamer is het niet haalbaar om te blijven verkondigen dat masterstudenten vanaf september 2014 moeten lenen.