Nijmegen is op zoek naar een visie over cultuur. Daarvoor is een platform in het leven geroepen waar burgers mee kunnen denken. Ook culturele autoriteiten laten hun licht schijnen op de culturele identiteit van de Keizerstad. Ditmaal Bas Broeder, zakelijk leider van de Popronde, projectleider van Festival De Oversteek en bestuurslid bij poëziefestival Onbederf'lijk Vers en Oranjepop Nijmegen.
Het gaat in Nijmegen zeker niet slecht met de podiumkunsten. Wat opvalt in Nederland is dat het lokaal beleid van de gemeentes en provincies fors verschilt, voornamelijk in de wijze van toetsing. Er zijn ambtenaren die beslissen, er zijn commissies podiumkunsten die oordelen en soms is het volkomen ondoorzichtig hoe een lokaal cultuurbeleid vorm krijgt. De gemeente Nijmegen is tamelijk transparant en benaderbaar.
Er is in Nijmegen veel aanbod voor een breed publiek en de opkomst bij vooral festivals en evenementen is over het algemeen goed. Onze stad huisvest een gretig publiek dat zich graag laat verrassen en voor veel openstaat. Het is een voorrecht dat iedereen die enigszins geïnteresseerd is het hele jaar door ergens terecht kan.
Het siert de gemeente dat ze de ambitie heeft het beleid nader te beschouwen en aan te scherpen. Verandering hoeft echter niet per definitie verbetering in te houden. Nijmegen heeft een forse begroting voor Kunst en Cultuur en in een cultuurvisie hoort een kritische blik op de besteding van deze 18 miljoen euro.
The Big Five
Meer dan de helft van het huidige budget wordt vergeven aan The Big Five, bestaande uit LUX, Doornroosje, De Vereeniging, de bibliotheek en de Lindenberg. Door hen wordt een breed publiek bediend door het gezamenlijke aanbod. Getoetst mag worden of dit voldoende kwalitatief, onderscheidend en veelzijdig is in relatie tot hetgeen zij nu ontvangen aan subsidie. Is het aanbod wel voor iedereen toegankelijk? Wordt er door de betreffende instellingen voldoende inspanning geleverd om het toegankelijk te maken? Wie gaat er op toezien dat het niet alleen bij mooie woorden over 'toegankelijkheid en samenwerking' blijft? Hoe verhoudt de huidige subsidie zich tot het aanbod en de prestatie van vergelijkbare instellingen in andere steden? En hoe hebben de Nijmeegse instellingen de afgelopen jaren gefunctioneerd?
Bakstenen en Bureaustoelen
Voor individuele makers en gezelschappen wordt het lastig overleven door de nationale bezuinigingen, de systematiek van het kunstenplan 2013-2016 en het wegvallen van de productiehuizen. Een terechte vraag is daarom of het subsidiebudget in voldoende mate bij de artiesten, kunstenaars en auteurs terecht komt. Zeker nu is het niet te verantwoorden om onevenredig veel subsidie aan bakstenen of bureaustoelen te besteden.
Aanvullende inkomsten
Gemeentelijke gelden zullen altijd een belangrijke basis moeten vormen voor het mogelijk maken van cultuur. De andere kant wordt echter vaak vergeten. In hoeverre is een organisatie afhankelijk van lokale gelden en doet ze ook inspanningen om fondsen of gelden uit de markt te genereren? Als een instelling na verloop van tijd voldoende eigen middelen blijkt te kunnen genereren uit haar activiteiten dan zal de rol van de gemeente naast participerend en voorwaardenscheppend ook kritisch mogen zijn. Wellicht ligt er ook een taak bij de gemeente in de lobby van aansprekende lokale initiatieven met bovenregionale uitstraling naar de landelijke publieke fondsen.
Trots op Nijmegen
Menig festival en evenement met landelijke allure is ontstaan in Nijmegen. De projecten of festivals die op termijn de moeite waard blijken ontstaan hier
bottum up, vanuit de bevlogenheid, de innerlijke en onafhankelijke drijfveren van individuen die de noodzaak van het project inzien. Niet zelden worden Nijmeegse initiatieven landelijk geëxporteerd, met landelijke bekendheid en reikwijdte tot gevolg.
Blijkbaar is de Nijmeegse bodem vruchtbaar. De gemeente zou dit meer als Nijmeegse verdienste uit moeten venten in haar communicatie. De relatief kleinschalige maar artistiek hoogwaardige, onderscheidende en spannende producties vormen het DNA van de Keizerstad. Koester en steun de nieuwe kansrijke, onderscheidende initiatieven, juist ook die van nieuwe, frisse makers en producenten.
De uiteindelijke doelstelling van een cultuurvisie is het behoud van een basisinfrastructuur waarin de rol van de grote instellingen en podia belangrijk is. Toegankelijkheid van kunst en cultuur voor alle inkomens en leeftijden moet een aandachtspunt blijven. Kies voor een veelzijdig en kwalitatief aanbod van alle kunstvormen. Een altijd toegankelijk breed aanbod past bij Nijmegen.
