Je geeft hem, maar zij kan hem niet houden. Hooguit kan ze hem teruggeven. De kus. Op het moment dat de lippen zich tuiten weten ze nog niet wat ze zullen worden. Een liefdeskus? Wellicht, wellicht ook de kusgroet, de kus vaarwel, de Franse kus, de nachtkus, de kus op de wang, de handkus, het kushandje, de luchtkus, de trouwkus, de verjaardagskus, de levenskus (Sneeuwwitjes prins) of de kus des doods (Harry Potters dementors).
Deze week maakte één kus een bijzondere indruk op me. Niet de tongworsteling die zich voor mijn ogen in De Fuik voltrok (hoewel: wie wist dat het kaakscharnier zo ver kon buigen?). Niet de judaskus van Jetta Klijnsma. Nee, deze kus was van een heel andere orde.
Op een balkon in Amsterdam stonden een man, een vrouw en hun drie dochters. Hij in kostuum, zij in een jurk, en de kinderen in identieke narcissengele jurkjes. Hij had net een contract getekend voor zijn nieuwe baan, en de vijf wuifden naar de menigte die zich voor het balkon verzameld had om het gezin te feliciteren. En toen was daar de kus. Willem-Alexander drukte Amalia een zoen op het achterhoofd. Een symbolische kus, want met deze kus werd ook definitief het stempel van de prinses van Oranje op het meisje gedrukt. Hier stond niet de Leeuwenkoning (‘Kijk, Amalia, alles wat het licht beroert is ons koninkrijk’), hier stond geen kersverse vorst die zijn troonopvolger feliciteerde. Hier stond een vader die zijn dochter een kus van troost gaf; troost voor de offers die dit kind nog zou moeten brengen. De term ‘koningsdrama’ kreeg een volledig nieuwe betekenis. Ik ben geen republikein, maar plotseling zag ik het probleem van de monarchie samengevat in een kus.
Gelukkig waren er nog heel andere kussen. Aan Plato wordt een gedicht toegeschreven waarin te lezen staat dat de ziel op het moment van de kus naar de ander probeert over te springen. (Toegegeven, de romantiek van dit beeld verdwijnt wel een beetje als je bedenkt dat de classica J.K. Rowling het idee voor die dementors waarschijnlijk aan dit verhaal ontleende.) Ik vind dat een mooie gedachte; misschien iets om over na te denken, de volgende keer dat ik weer nonchalant een x’je onder een sms’je knal.
Plotseling trekt ze aan mijn mouw. ‘Wat sta je nou voor je uit te dromen? Schiet op en kus me!’ Ik druk mijn lippen tegen de hare, en met mijn ziel verlaten Plato, Amalia en de dementors mijn lichaam.
Dixi.
Niek Janssen is classicus in spe.
