ANS

Volgens de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) zijn de plannen van de regering voor komend jaar 'drie keer niks voor studenten'. Vanmiddag werd de rijksbegroting voor komend jaar bekend gemaakt. In de Ridderzaal sprak koning Willem-Alexander maar amper over het onderwijs en ook in de begroting van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap staan geen opvallende dingen. Hieronder staan een aantal reacties verzameld. De begroting is hier te vinden. De reactie van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) op de bekendgemaakte begroting is duidelijk. LSVb-voorzitter Jorien Janssen: 'Studenten gaan met dit kabinet een zeer onzekere toekomst tegemoet. Voor hen is deze begroting drie keer niks.' De LSVb is teleurgesteld in de Miljoenennota en Rijksbegroting die op Prinsjesdag zijn gepresenteerd. Studenten worden geconfronteerd met bezuinigingen: investeringen in het hoger onderwijs blijven wederom uit, de afschaffing van de basisbeurs en ov-studentenkaart wordt doorgezet en onduidelijkheid over de huurprijs voor studentenkamers blijft bestaan. De reactie van de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten (VSNU) is ook niet vrolijk: VSNU-voorzitter Karl Dittrich: ‘Wij constateren dat er per saldo geen extra investeringen in wetenschappelijk onderwijs en onderzoek worden gedaan. Ondanks dit gegeven blijven universiteiten zich inzetten voor het verbeteren van het studiesucces, profilering en de internationale concurrentiepositie.'

 

Afgelopen weken was het spannend in politiek Den Haag, de oppositie onderhandelde met de regering over de begroting voor 2014. Vlak voor het weekend kwamen de onderhandelaars er uit en lag er een akkoord. Voor het hoger onderwijs ziet het akkoord er op het eerste gezicht positief uit. In 2014 en 2015 wordt er in het hele onderwijs 650 miljoen geïnvesteerd. Vanaf 2016 wordt er structureel 600 miljoen geïnvesteerd. Maar wie gaan daar van profiteren? En wat betekent dit nu eigenlijk? Er zijn nog geen details bekend, de investeringen voor 2014 zijn het meest concreet: er komt 650 miljoen euro beschikbaar voor de 'lumpsum' van het primair- en voortgezet onderwijs, MBO en hoger onderwijs. Onderwijsinstellingen krijgen van de Rijksoverheid namelijk elk jaar één budget voor materiële en personele kosten, dat is de lumpsumfinanciering. Onderwijsinstellingen bepalen zelf hoe ze dit bedrag besteden. De 650 miljoen die voor 2014 gepland staat, wordt al in 2013 uitgegeven. Welk deel het hoger onderwijs hier van krijgt, is nog niet bekend. Structureel is er 175 miljoen euro extra beschikbaar voor de lumpsumfinanciering. Toch is het opmerkelijk dat er nu geld vrij komt voor de lumpsumfinanciering: in het 'Lenteakkoord' van afgelopen april, is juist afgesproken dat de lumpsum met 232 miljoen euro structureel wordt gekort. Verder wordt er vanaf 2015 geïnvesteerd in onderzoek en innovatie: een structureel bedrag van 100 miljoen euro is hiermee gemoeid. Wel staat daar tegenover dat academische ziekenhuizen, dus ook het Radboudumc, geld moeten inleveren. Structureel krijgen zij 73 miljoen euro minder. Dit moet opgevangen worden door het verbeteren van de efficiency van academische ziekenhuizen. Waar het geld voor de investeringen vandaan komt is nog onduidelijk en met dit nieuwe akkoord is er ook nog geen zekerheid over het leenstelsel en de afschaffing van de OV-kaart. Verder lijkt het, in ieder geval voor het hoger onderwijs, er op dat er alleen wordt geschoven met geld. Het hele overzicht van de investeringen is hier te vinden.

 

Van de totale extra investeringen in het onderwijs, gaat er slechts een kleine 13 procent naar het Hoger Onderwijs. De investeringen uit het onlangs gesloten begrotingsakkoord tussen VVD, PvdA, D66, Christenunie en de SGP komen vooral ten goede aan het primair, voortgezet en middelbaar onderwijs. Dat blijkt uit een document (.pdf) dat is opgesteld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het Hoger Onderwijs hoeft alleen maar wat extra geld voor de lumpsum te verwachten. Onderwijsinstellingen krijgen van de Rijksoverheid namelijk elk jaar één budget voor materiële en personele kosten, dat is de lumpsumfinanciering. Onderwijsinstellingen bepalen zelf hoe ze dit bedrag besteden. In 2014 is hier het meeste geld voor beschikbaar: 650 miljoen euro, het Hoger Onderwijs krijgt daar 158,6 miljoen euro van. In de drie jaar daarna kunnen hogescholen en universiteiten in totaal een zelfde bedrag verwachten. Voor alleen het primair onderwijs is er in 2014 al 234,6 miljoen extra beschikbaar voor de lumpsum. Tot aan 2017 wordt er in totaal 2,5 miljard extra geïnvesteerd in het onderwijs, het Hoger Onderwijs krijgt hier een schamele 13 procent van. Wel komt er een klein beetje extra geld voor onderzoek en innovatie: in drie jaar tijd is daar 300 miljoen euro voor over, maar het is onduidelijk hoe dit geld wordt besteed. Tegelijkertijd moeten onderwijsinstellingen, dus ook hogescholen en universiteiten, geld inleveren. Omdat de overheid wil dat er efficiënter wordt gewerkt, krijgen het HBO en WO 90 miljoen euro minder. Daar bovenop komt ook nog eens een recent aangekondigde prijsbijstelling: academische ziekenhuizen krijgen door het onlangs gesloten akkoord 73 miljoen euro minder. Ook daar moet er efficiënter worden gewerkt. Het leek zo'n mooi begrotingsakkoord, maar het valt erg tegen. In vier jaar tijd komt er amper 160 miljoen extra geld bij voor het Hoger Onderwijs.