ANS

Maandagmiddag is het wetsvoorstel met het sociaal leenstelsel gepresenteerd aan de Tweede Kamer. Hoewel als goedmakertje wordt geschoven met de aflossingen en de OV-chipkaart, wordt de kritiek op het schuldenstelsel niet minder. De Raad van State heeft twijfels bij de beoogde kwaliteitsinvestering en er is een studentendemonstratie aangekondigd voor 14 november op het Malieveld. Minister Bussemaker wil met de invoering van het leenstelsel de kwaliteit van het onderwijs verhogen. Zo wil ze onder andere meer kunnen investeren in begeleiding van studenten en in het verhogen van de contacturen.  Het Centraal Planbureaurekende eerder al uit dat dit de student een gemiddelde schuld van 21.000 euro zou opleveren.  Om studenten zoet te houden zijn er dan ook een aantal goedmakers voorgesteld.  Zo wordt de aflossingstermijn verlengd van 15 naar 35 jaar en hoeft het aflossen pas bij een baan op minimumloon-niveau met een maximum van 4 in plaats van 12 procent. Het is de bedoeling dat de OV-chipkaart niet alleen behouden wordt, maar dat MBO-ers hier ook recht op krijgen. Tevens zal de aanvullende beurs behouden blijven en worden verhoogd voor studenten met onvindbare of weigerende ouders.  Als kers op de taart heeft Bussemaker ook nog een oplossing bedacht voor studenten die wel moeten lenen, maar nog geen profijt hebben van de investeringen. Zij zullen waardebonnen van 2000 euro krijgen die ze tot tien jaar na het afstuderen kunnen gebruiken om zich te laten bijscholen. Leuk geprobeerd, maar niet genoeg om de kritiek te stillen. De Raad van State zet nu zijn vraagtekens bij de kwaliteitsverhoging. Ze twijfelen of het vrijgekomen geld genoeg is om de kwaliteit te verhogen omdat er steeds meer studenten zijn. Zij stellen dat Nederland er niet mee in de top vijf van de wereld zal komen. Tevens zouden de middeninkomens alsnog hard worden geraakt en moet er een overgangsregeling komen voor de studenten die nu een bachelor doen. Zij hebben niet gerekend op lenen in de masterfase. De studenten en jongerenorganisaties laten het er ook niet bij zitten. Inmiddels hebben 14 organisaties zich verenigd in 'Stop Het Leenstelsel' en roepen iedereen op om 14 november te komen demonstreren op het Malieveld. De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), een van deze organisaties, meldt op zijn site nog steeds grote zorgen te hebben over de toegankelijkheid van het onderwijs. Ook de oppositiepartijen, CDA, ChristenUnie en SP, hebben laten wetendat zij vinden dat de voorstanders van het leenstelsel de wet er te snel doorheen willen drukken. 'Het is een ingrijpend voorstel en de Raad van State is kritisch. Het is geen wetje dat je overnight doet', aldus SP-Kamerlid Jasper van Dijk. De LSVb deelt deze mening: 'Het is onverantwoord hoe de Tweede Kamer de grootste bezuiniging op studenten in 20 jaar er nu haastig doorheen wil drukken' aldus Tom Hoven, voorzitter van de LSVb. Om de partijen meer voorbereidingstijd te geven is het rondetafelgesprek met deskundigen en belanghebbenden een weekje uitgesteld. Dit zal nu op dinsdag 7 of woensdag 8 oktober plaatsvinden.

 

Het is december en dat betekent lijstjestijd. In de kerstvakantie presenteert ANS tot aan Oud en Nieuw iedere dag een lijstje waarin wordt teruggeblikt op 2014. Wat waren de leukste reacties? De leukste quotes? Welke interviews zijn het lezen waard? ANS duikt in het archief en rakelt het voor je op. Deze lijstjes kunnen er voor jou overigens anders uitzien, dus schroom niet te reageren met jouw rangorde. Het lijstje van vandaag: ANS en Jet

5. De HO-Tour Dit najaar verblijdde Jet Bussemaker ons met de HO-tour. In vijf bijeenkomsten, verspreid door het land, ging zij het gesprek aan met docenten, studenten en bestuurders om te achterhalen wat er speelt in het hoger onderwijs. Tot onze verbazing werd niet universiteitsstad Nijmegen, maar Arnhem uitgekozen als locatie voor regio Oost. Opvallend was dat tijdens de bijeenkomst in Arnhem vooral aandacht werd geschonken aan het hbo, over de toekomst van de universiteit werd nauwelijks gesproken.

4. Bezuiniging op de OV-chipkaart In mei konden we opgelucht adem halen, toen bleek dat het studentenreisproduct toch wel zou blijven bestaan. We juichten echter te vroeg. Het kabinet wil, bleek later, wel 200 miljoen euro bezuinigenop het studentenreisproduct. Dit kan volgens Jet alleen als studenten minder tijdens de spits gaan reizen. Universiteiten en hogescholen zouden dan hun roosters aan moeten passen aan de spitsuren. Dat betekent langer uitslapen, maar zitten studenten ook te wachten op college tot 20.00 uur?

3. Geen basisbeurs meer voor vierdejaarsstudenten Huidige bachelorstudenten ontvangen volgend jaar geen basisbeurs om hun vierde jaar te financieren, tot zover het idee dat voor de huidige studenten de spelregels niet veranderen. Eerst kon het geld van de basisbeurs van de master hiervoor nog worden ingezet. Nu de basisbeurs voor de masterfase verdwijnt, verlies je ook deze mogelijkheid. 'Wat er niet meer is, kan ook niet meer gebruikt kan worden', aldus onze Jet.

2. Het leenstelsel Uiteindelijk wordt de basisbeurs toekomstige studenten, aankomende vierdejaarsstudenten en masterstudenten door de neus geboord. Het plan bleef steken bij de Raad van State en er werd gedacht dat het in strijd zou zijn met een internationaal verdrag van de VN. Ook de financiële wereld en 47 internationale studentenbelangenorganisaties hadden weinig vertrouwen in het wetsvoorstel. Facebookpagina's werden aangemaakt, koekjes werden gebakken, een enorm spandoek hing aan de Waalbrug, voedselbonnen deden de rondte en petities werden ondertekend. Het mocht allemaal niet baten, de Nederlandse politiek was onvermurwbaar. Zou de Eerste Kamer het wetsvoorstel tegen kunnen houden? Dat weten we in 2015.

1.Jet op het Malieveld Ook de demonstratie op het Malieveld bleek vruchteloos. In september kondigde de Landelijk Studenten Vakbond een demonstratie tegen het leenstelsel aan. Jet Bussemaker wilde wel haar kant van het verhaalvertellen en reisde af naar de hordes boze studenten. Opsteun van de universiteit konden Nijmeegse studenten in ieder geval niet rekenen. Dat de demonstratie zelf voornamelijk uit middelbare scholieren en verdwaalde anarchisten bestond, komt waarschijnlijk door de timing van het evenement: het wetsvoorstel was al door de Tweede Kamer aangenomen. Aan de creativiteit van de spandoeken kan het in ieder geval niet gelegen hebben.

 

Dat wisten wij natuurlijk ook al, maar het kabinet had toch het voornemen om de titulatuur tussen een hbo en wo gelijk te trekken. De Raad van State adviseert negatief over het plan en veegt ook de invoering van de promotiestudent van tafel. Dit alles valt te lezen in het advies van de Raad van State over het wetsvoorstel 'Kwaliteit en Verscheidenheid'. Daarin zinspeelde het kabinet op diplomainflatie door hbo'ers dezelfde titels te laten voeren als wo-studenten. 'Het voorstel leidt ertoe dat hbo'ers en wo'ers in het zakelijk en maatschappelijk verkeer dezelfde titels zullen gebruiken en dat het - voor werkgevers belangrijke - verschil in niveau van de gevolgde opleiding alleen maar herkenbaar blijft indien het diplomasupplement wordt overgelegd', aldus de Raad van State. Ook over het voorstel om promotiestudenten in te voeren, adviseert de Raad van State negatief. Studenten die naast hun studie gaan promoveren zijn geen werknemers en dus goedkoper voor universiteiten. Volgens het adviesorgaan verliest promoveren voor buitenlandse studenten in Nederland zijn aantrekkelijkheid. Dit heeft tot gevolg dat het niveau van de wetenschap in Nederland zal dalen. Promotiestudenten zullen namelijk geen college geven, waar werknemers-promovendi dat wel doen. 'Omdat de schaarste groot is aan Nederlandse afgestudeerden die willen en kunnen promoveren in de natuurwetenschappelijke en technische vakken, is het van groot belang dat promoveren in Nederland zijn aantrekkelijkheid behoudt', beargumenteert de Raad. Bovendien denkt de Raad van State dat het 'zeer de vraag' is of er genoeg geïnteresseerden zullen zijn om promotiestudent te worden. Je moet dan namelijk nog een paar jaar extra van een basisbeurs leven, omdat je geen werknemer bent.

 

Het ministerie van OCW heeft zes universiteiten onterecht gekort op hun budget. Naast de RU werden de Universiteit van Amsterdam, de Technische Universiteit Eindhoven, de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit van Tilburg en de Universiteit Utrecht hierdoor geraakt. In 2008 kortte het ministerie van OCW deze universiteiten met 1,29 miljoen euro (waarvan 1,18 miljoen op onderwijs en 0,11 miljoen op onderzoek). De reden hiervoor was dat het ministerie dit bedrag verschuldigd was aan de Universiteit van Maastricht. Toen de universiteiten een rechtszaak aanspanden, oordeelde de rechtbank dat de staatssecretaris dit bedrag onterecht bij de andere universiteiten had weggehaald. Staatssecretaris Zijlstra ging hiertegen in beroep, maar werd in het ongelijk gesteld door de Raad van State. Naast het bedrag van 1,29 miljoen komen nu ook de proceskosten en griffierechten op conto van de staatssecretaris.