Iedere maand rakelt ANS herinneringen op door een artikel uit de archieven te plukken. Deze week in de nostalgische rubriek: 'ANS cultuur-enquête: bent u van deze tijd?'
In het februarinummer van ANS werden verschillende docenten door de redactie aan de tand gevoeld met vragen over de
in's en
out's van het studentenleven in Nijmegen. Dit was alweer de vijfde keer dat RU-docenten de kennistest onder ogen kregen. In juni 1997 droop het zweet ook over 25 voorhoofden toen zij de ANS-cultuurenquête moesten invullen. Het resultaat van de test van nu verschilt niet veel met de beproeving van achttien jaar geleden: docenten weten over het algemeen maar weinig van het Nijmeegse studentenleven.
Lees hier het artikel van de juni-ANS van 1997:
ANS cultuur-enquête: bent u van deze tijd?
Wie sloot Pinkpop 1997 af? Wat is reli-shoppen? En wie zijn de drie acteurs van Jiskefet? Dat zijn enkele van de 26 vragen die ANS afvuurde op 25 docenten en hoogleraren van de KUN. De enquête is een reactie op de belegen vragen uit de KUnieuws-enquête die de kennis van het culturele erfgoed onder studenten onderzocht. Het resultaat van de ANS cultuurenquête bleek ronduit bedroevend: docenten en hoogleraren zijn nauwelijks op de hoogte van wat er onder hun studenten leeft.
Tekst: Janneke Kemperman en Niels Vrijhoeven
Foto: Frederik Leuschel
Joost Zwagerman en Ronald Giphart verdiepen zich samen in de Griekse en Romeinse cultuur. In koffie shops wordt hasj nog wiet verkocht. Wie de geest wil verruimen kan dan ook beter Movie-shots aanschaffen. Crossover genereert niet alleen lawaai, maar vooral veel uitlaatgassen. Kortom: het docentencorps heeft geen kaas gegeten van de huidige studentencultuur.
Dat blijkt uit de resultaten van de ANS-enquête over jongerencultuur die gehouden werd onder 25 docenten en hoogleraren van de KUN. De nadruk bij de 26 vragen lag op muziek, de meest geconsumeerde cultuuruiting. Maar ook modern theater, literatuur en film/media kwamen ruimschoots aan bod.
Aanleiding voor deze test was de enquête die KUnieuws op 30 mei publiceerde. Deze peilde de kennis van het culturele erfgoed onder vijftig studenten. De vragen waren samengesteld door enkele hoogleraren van de KUN, die er van overtuigd waren dat een beetje cultureel onderlegd student deze moest kunnen beantwoorden. Maar het resultaat bleek 'vreselijk slecht': gemiddeld scoorden de studenten 10,4 van de 26 vragen goed.
'House-muziek'
Als de docenten hun eigen maatstaf op het resultaat van de ANS-enquête toepassen, kunnen ze hun kennis van de jongerencultuur het beste als abominabel betitelen. Gemiddeld scoort het docentencorps 4,4 punten.
Het ergst zijn de bèta's eraan toe. Zij hebben gemiddeld 2,7 van de 26 vragen goed. De helft van de getoetste bèta-wetenschappers weet geen enkele vraag goed te beantwoorden. Professor Kraaimaat van medische psychologie is een van hen. Wanneer hem gevraagd wordt drie van de pakweg vijftien Nijmeegse koffieshops bij naam te noemen, geeft hij aan pas sinds vorig jaar te weten dat daar meer wordt verkocht dan alleen een kopje koffie. 'Je had me beter een cursus kunnen geven in plaats van een enquête.' Om zich vervolgens achter zijn vakgebied te verschuilen. 'Het zou te ver voeren om te zeggen dat bèta's techneuten zijn met geen enkele interesse voor cultuur, maar ons vakgebied heeft natuurlijk minder met cultuur te maken.'
De geënquêteerde gamma's laten hun collegae aan gene zijde van de Heyendaalseweg ver achter zich. Gemiddeld beantwoorden zij drie vragen correct, bijna een achtste. De kloof tussen docenten en studenten werd onder hen treffend geïllustreerd door docent politicologie Ton Bertrand. Op de vraag wat Ronald Giphart en Joost Zwagerman gemeen schijnen te hebben repliceert hij wijfelend: 'Hun liefde voor de klassieke oudheid?' Bertrand geeft echter aan wel degelijk geïnteresseerd te zijn in moderne cultuur, alleen heeft hij geen zin om zijn kostbare tijd aan cultuur van het niveau GTST te verdoen. Moderne cultuur is voor hem moderne klassieke muziek. Meteen legt hij daarbij de vinger op de zere plek. 'Dat heeft natuurlijk te maken met de subcultuur waarin ik mij bevind.'
De loftrompet kan worden geblazen over het docentencorps van de alfa-wetenschappen. Met gemiddeld 7,5 goede antwoorden brengen ze hun collega's uit eerder genoemde clusters een verpletterende nederlaag toe. De betreffende docenten lijken dan ook met beide benen in de moderne maatschappij te staan. Pieter Tak, hoogleraar inleiding tot de rechtswetenschap zegt 'wel eens op house-muziek te dansen.' Hij scoorde 8 vragen goed.
Opvallend is dat veel alfa-docenten het precieze antwoord op verschillende items niet weten, maar heel ver in de goede richting denken. Zo weet Johan van Merriënboer, verbonden aan het centrum voor parlementaire geschiedenis, niet de juiste naam bij de vraag wie het gezicht van TMF is. Hij meldt echter wel dat 'het zo'n blond meisje in een strakke jurk' moet zijn.
Onder de alfa's bevindt zich ook de topscorer van de ANS cultuurenquête: docent Onno Boonstra van de vakgroep geschiedenis geeft dertien juiste antwoorden. Zelf blijft hij er bescheiden onder. 'De helft goed is nog altijd een onvoldoende en ik houd niet van onvoldoendes', maar in verhouding mag zijn score buitengewoon genoemd worden. 'Tijdens de koffiepauzes prat ik vaak met aio's over cultuur', verklaart de docent. 'Aan hen heb ik dan ook mijn peil te danken.' Boonstra stelt bovendien dat bij docenten van het alfa-cluster 'wel enige basale belangstelling voor de hedendaagse cultuur veronderstelt mag worden'.
Movie-shots
Tijdens het beantwoorden van de ANS-enquête leken de docenten echter al het bange vermoeden te hebben dat hun scores niet al te florissant zouden zijn. De geënquêteerden wrongen zich in de meest vreemde bochten of gokten maar wat raak om toch nog punten bij elkaar te sprokkelen. Crossover is volgens een docent 'een zuiderling op een motorfiets'. Movie-shots is 'drugsgebruik zodat de film leuker wordt' en 100% Isis is volgens de één een moderne godin en volgens de ander een computerprogramma om tentamenuitslagen mee te verwerken. De docenten lijken bang te zijn dat de kloof tussen hen en hun studenten pijnlijk bevestigd zal worden.
Ybo Buruma, hoogleraar strafrecht, ziet een directe relatie tussen deze kloof en de kwaliteit van colleges. Zelf gebruikt hij regelmatig voorbeelden uit de jongerencultuur om de lesstof wat levendiger te maken. 'Om dit toe te kunnen passen moet ik voeling blijven houden met de belevingswereld van studenten. Als dat niet lukt, dan mis ik ieder doel en sta ik geforceerd populair te doen.' Over zijn negen goede antwoorden is hij dan ook niet tevreden. 'Ik had graag wat hoger willen scoren. Maar als je echt in de jongerencultuur staat dan moet je toch wel zo'n tachtig procent kunnen beantwoorden.'
Cultuur- en godsdienstpsycholoog Jacques Janssen, gespecialiseerd in juegdcultuur, vindt een kloof tussen studenten en hun docenten echter in het geheel niet erg. Van zijn eigen schamele 5 punten zal hij geen nacht minder slapen. Janssen vindt dat docenten en hoogleraren gerust slecht mogen presteren op de ANS cultuurenquête. 'Van de eigenheid en geheimzinnigheid van de jeugdcultuur moet je afblijven. Afstand is helemaal niet erg.'
