ANS

Iedere maand rakelt ANS herinneringen op door een artikel uit de archieven te plukken. Deze week in de nostalgische rubriek: ‘Oda le Noble - Ik was 3 seconden in Nirvana’

'Zodra ik op een natuurlijke manier wakker ben geworden, kijk ik hoe laat het is', luidt het verhelderende ochtendritueel van Oda le Noble, beter bekend als de tamboerijnvrouw. Afgelopen vrijdag werd het droevige nieuws de wereld ingestuurd dat de Nijmeegse legende, die iedere dag steevast de binnenstad kleurde met ritmische slagen op haar tamboerijn, is overleden. Op Facebook regende het steunbetuigingen aan Le Noble, met als mooiste reactie het opperen van een standbeeld van de vrouw op Plein '44. In de mei-ANS van 2009 had ANS een briefwisseling - 'ik heb geen tv, radio of computer' - met Le Noble, waarin ze een intrigerend kijkje in haar leven geeft: 'Londen heeft me echt veel gegeven; op de eerste dag dat ik daar was zag ik Queen Elizabeth II toen ze aankwam bij Buckingham Palace. Ook werkte ik in het academisch ziekenhuis, waar ik Ringo Starr ontmoette. Ik stal een sigaret van hem, van het merk Lark – leeuwerik.'

Lees hier het artikel uit de mei-ANS van 2009:

Oda le Noble, in de volksmond het tamboerijnvrouwtje genoemd, is een vertrouwd gezicht voor vele Nijmeegse studenten. ANS had een briefwisseling met de klankenzangeres over haar semi-kluizenaarsbestaan en studententijd in Londen.

Tekst: Andy Leenen
Foto:Tom de Goeij

‘Wie aangekomen is in het zelf, beseft dat het de binnenwereld is die er toe doet. Wat zich afspeelt in het innerlijke universum is de essentie.’ Aldus Oda le Noble, al jarenlang een van de bekendste straatmuzikanten van Nijmegen. Ze wilde graag meewerken aan een interview, maar alleen door middel van een briefwisseling. Het gevolg waren enkele zoektochten en misgelopen afspraken, maar het resulteerde uiteindelijk in een intrigerende blik op haar leven.

Mooiste baantje ooit
‘Zodra ik op een natuurlijke manier wakker ben geworden, kijk ik hoe laat het is. Volgens de Indiaan Don Juan Matus, bekend uit de werken van Carlos Castaneda, is opstaan een kunst. Mijn moeder verstond die kunst, mijn vader niet. Ik lijk op mijn vader wat opstaan betreft. Ik neem een geestelijk ontbijt door een hoofdstuk uit de Bhagavad Gita te lezen, of een stukje uit de Upanishads. De Duitse filosoof Arthur Schopenhauer zei over dit laatste werk: “Deze verhalen hebben mij getroost tijdens mijn leven en zullen dat doen als ik heenga.”’ Beide boeken zijn kerngeschriften uit het hindoeïsme, dat een belangrijke rol speelt in het leven van le Noble. Na de mentale ochtendmaaltijd fietst ze tien kilometer naar het centrum van Nijmegen en koopt ergens op de route de Volkskrant, vanwege de puzzel. Dan installeert ze zich op een van haar werkplekken in de stad. ‘Dit is het mooiste baantje dat ik ooit heb gehad, omdat ik allerlei inspirerende gesprekken voer. Zo sprak ik ooit een man van 37 jaar die een nieuwe gitaar kocht, dat was voor hem een jongensdroom die verwezenlijkt werd.’

Na haar werk doet ze boodschappen bij de Aldi of gaat naar een van haar vier stamcafés. Vervolgens eet ze soms een grote friet mayonaise, of gaat meteen naar huis. Thuis rust ze uit, leest de krant en maakt de puzzel. ‘Ik ben een echte lezer. Ik heb geen tv, radio of computer. Ik heb alleen via boeken contact met de buitenwereld. Het laatste deel van de dag mediteer ik, plaats een waxinelichtje in mijn heilige nis, zeg gebeden en ga kofferen – slapen.’

7777 jaar
Le Noble weidt openhartig uit over haar bijzondere leven, de antwoorden die ze opschrijft beslaan meerdere kantjes. ‘Mijn moeder werd verbannen door haar familie en hield een oog op de elite van het dorp waarin ze terechtkwam. Ze koos een kostschool voor mij uit. Het schooltype bestaat niet meer, maar is vergelijkbaar met havo. Het hoogst haalbare na die school was een opleiding voor de Akte NXIX, een diploma om les te geven op nijverheidsscholen. Deze opleiding volgde ik in het Noord-Hollandse Bergen; een kunstenaarsdorp ten noorden van Alkmaar. Ik heb er de dichter Adriaan Roland-Holst in levende lijve gezien.’ Sommige dingen laat ze in het midden, zoals haar leeftijd: ‘Natuurlijk is het heel duidelijk voor mij hoe u deze vraag bedoelt, maar voor mystici is dit niet eenvoudig te beantwoorden. Elk wezen heeft een eeuwige leeftijd en een tijdelijke. De eeuwige leeftijd is voor de gehele schepping eender, terwijl de leeftijd van de vorm varieert. Toen mij in een tattoo-studio werd gevraagd naar mijn leeftijd, zei ik: “Dat mag u niet vragen!” Na een korte stilte zei ik: “Ik wil het u wel vertellen, ik ben 7777 jaar.” De reactie “Oh, ik dacht 7725 jaar”, vond ik erg leuk.’

Ringo Starr
Oda le Noble woonde van 1968 tot 1974 in Londen. In deze periode deed ze yoga, volgde talloze lezingen, behaalde een certificaat in een Afrikaanse taal en deed, op één dag na, een verpleegstersopleiding van een halfjaar. Ook was ze er lid van de Internationale Studentenclub van de British Council, waar ze een tweede prijs haalde in de debating club. ‘Londen heeft me echt veel gegeven; op de eerste dag dat ik daar was zag ik Queen Elizabeth II toen ze aankwam bij Buckingham Palace. Ook werkte ik in het academisch ziekenhuis, waar ik Ringo Starr ontmoette. Ik stal een sigaret van hem, van het merk Lark – leeuwerik.’ ‘Wereldwijd was 1974 een belangrijk jaar in vele levens. Dit jaartal duikt heel vaak op in biografieën als een bijzonder jaar. Zo ging Haille Selassie heen in 1974.’ Selassie was de keizer van Ethiopië en werd door de rastafari-beweging als de reïncarnatie van Jezus gezien. Op zondag 27 januari 1974 nam ook le Noble’s leven een kolossale wending, die ze haar belangrijkste spirituele ervaring noemt. ‘De Duitse Sonia gaf me LSD in Hanover Lodge te Londen. Deze ervaring was heel indringend, ik was drie seconden in Nirvana. De geest kwam in mij en ik zong in de straten van Londen. Daar ben ik ingewijd.’

Le Noble woont vanaf 1980 in deze regio, door het huwelijk met Gerardus Hendrikus Antonius le Noble – die ze ‘de liefste man van de hele wereld en omstreken’ noemt. Le Noble is sinds 1995 klankenzangeres in Nijmegen. ‘Vooral kinderen en honden reageren buitengewoon positief op mijn klanken. Niet elk geluid is muziek. Wat mij betreft moeten klanken vooral aangenaam zijn.’ Sinds het overlijden van haar man in 2000 leeft ze als semi-kluizenaar; buiten haar werk heeft ze geen contacten. Ze kiest voor een eenzaam bestaan omdat de grens tussen privéleven en openbaar leven volgens haar steeds vager wordt in deze tijd. ‘Een mens kan op twee manieren zijn grenzen verleggen, naar buiten of naar binnen. De binnenwereld is het meest interessant; ik kan niet gezellig over koetjes en kalfjes praten. De grote Chinese Taoïst Lao-Tse zegt: “Zij die spreken, weten niet. Zij die weten, spreken niet.”’