ANS

Met zijn Facebook-bericht waarin hij zegt dat het leenstelsel zo slecht nog niet is, ontving Karl Kouki (24), student Bestuurskunde, meer dan achthonderd likes en kreeg hij meer dan 120 reacties. ANS vroeg hem zijn mening te formuleren in een ingezonden brief. Naar aanleiding van mijn bericht op Facebook, ben ik door ANS benaderd om mijn mening met betrekking tot het Studievoorschot in een ingezonden brief te delen. Gezien de reacties op Facebook, heb ik daar eerlijk gezegd even over getwijfeld. Mijn mening is immers geen populaire. Maar goed, wie de bal kaatst... Om te voorkomen dat ik een rijkeluiskind word genoemd, is het wellicht verstandig om mijn persoonlijke situatie nader toe te lichten. Ik ben een vierdejaars bachelorstudent, ik heb een studieschuld, een bestuursjaar gedaan en twee werkgevers waar ik gemiddeld 14 uur per week werk. Ik betaal alles zelf, leen indien nodig bij en word op geen enkele manier financieel gesponsord door mijn ouders. Gelukkig houden ze wel veel van me en ben ik altijd welkom. Maar goed, on topic: de Nederlandse student is niet arm. Sinds 2004 gaan er jaarlijks meer studenten voor een halfjaar of voor een summer school naar het buitenland. We gaan op studiereis, skireis en doen onze boodschappen bij de Albert Heijn. We gaan regelmatig op stap, zijn lid van verenigingen, gaan naar festivals en beschikken bijna allemaal over een smartphone. We zijn niet arm, maar we zijn het gewoon niet gewend om onze studie zelf te betalen. Daarnaast dekken we nog lang niet alle kosten zelf. 'Maar onze kenniseconomie gaat verloren en alleen de rijksten kunnen nog studeren.' Onzin, studerende kinderen van ouders die samen minder dan 46.000 euro bruto per jaar verdienen, behouden de aanvullende beurs. Verdienen je ouders meer, maar heb je broers/zussen die ook studeren, dan kom je wellicht ook in aanmerking voor een aanvullende beurs. Belangrijk hierbij is dat de aanvullende beurs een gift wordt als de student zijn diploma haalt. Daarnaast gaat onze kenniseconomie verloren als de kwaliteit van het onderwijs achteruit gaat ten opzichte van het buitenland, niet omdat we wel of geen basisbeurs ontvangen. Sterker nog, hopelijk worden we allemaal iets kritischer ten opzichte van het onderwijs, aangezien we financieel meer bijdragen. Bovendien zijn de voorwaarden wat betreft het terugbetalen van de lening zeer gunstig. De terugbetaaltermijn gaat van 15 naar 35 jaar en hoeven we in plaats van 12 procent maar 4 procent van het inkomen boven het wettelijk minimumloon in te zetten voor de aflossing. Verdien je minder dan het wettelijk minimumloon, dan betaal je niets terug. Als we na 35 jaar nog restschuld open hebben staan, wordt dat bedrag kwijtgescholden. Laten we eerlijk zijn, we gaan toch niet uit van bovenstaande situatie. We balen gewoon dat de generatie die er zelf maximaal van heeft geprofiteerd, het feestje voor ons nu verpest. That’s life. Het geld moet ten goede komen aan het onderwijs en niet aan de studenten. Nu de basisbeurs vervalt, investeert het kabinet een miljard euro in de kwaliteit van het hoger onderwijs. Dat is nog altijd te weinig. Ben ik het, wat betreft dit beleid, helemaal eens met het kabinet? Nee, kom de studenten tegemoet door het collegegeld te verlagen. Natuurlijk zijn er kanttekeningen te plaatsen en uitzonderingen te bedenken. Wellicht is het voor een student Geneeskunde, Econometrie of Kunstmatige Intelligentie moeilijker om naast de studie te werken, maar daar weegt een gunstige financiële toekomst wel tegenop. Studeren is investeren en investeren kost geld. Gelukkig maakt de overheid geen onderscheid en mag iedere student, ongeacht de studie, lenen. De decadentie van gratis geld voor iedere student verdwijnt en onze universiteiten krijgen daar een miljard voor terug. Uiteraard zou ik het fantastisch vinden als het onderwijs geheel gratis zou zijn, helaas is dat niet de realiteit. Goed onderwijs is kostbaar. Het is tevens een investering met in potentie een hoog rendement. Maar als we nu massaal besluiten te stoppen met studeren, omdat we een mogelijke schuld opbouwen, verdienen we het label ‘kenniseconomie’ misschien helemaal niet. Zolang de groep die mij op Facebook vraagt om te sterven niet groter is dan de groep die bereid is inhoudelijk te reageren, komt het allemaal wel goed.

 

Het lijkt erop dat een in 2010 ingevoerde verhoging van het collegegeld in het Verenigd Koninkrijk niet de bedoelde bezuinigingen, maar juist extra kosten met zich gaat meebrengen voor de overheid. Berekeningen wijzen uit dat bijna de helft van de studenten hun studielening niet zal kunnen aflossen. In 2010 lokte verdrievoudiging van het collegegeld van 3000 pond naar 9000 pond hevige rellen uit. Studenten kunnen volgens het nieuwe systeemgeld geld van de overheid lenen om hun studie te bekostigen en hoeven deze lening alleen terug te betalen als zij meer dan 21.000 pond per jaar gaan verdienen. Vanaf dat punt zijn de hoogte van de aflossingen gekoppeld aan de hoogte van het inkomen. Bij invoering van de hogere collegegelden werd al rekening gehouden met meer kwijtscheldingen, maar toen werd geschat dat 28 procent van de afgestudeerden de inkomensgrens niet zou halen. Hoewel exacte cijfers nog niet bekend zijn, lijkt het erop dat dit percentage in werkelijkheid al rond de 45 procent ligt. Dit zou betekenen dat de bezuinigingen vrijwel teniet worden gedaan. Als het percentage boven de 48,6 uitstijgt, kost het nieuwe systeem de regering zelfs geld in plaats van dat het bespaart. De Britse student betaalt ondertussen nog steeds bijna 11.000 euro per jaar om in de collegebanken mogen te zitten.

 

In de Metro van vandaag worden studenten aangespoord om meer geld te gaan lenen. De rente over de DUO-lening is historisch laag, daarom is het aantrekkelijk om het geleende geld op een spaarrekening te zetten. Zoals al in een eerder artikel door ANS is vermeld, ligt het rentepercentage van DUO vanaf dit jaar op een historisch lage 0,12 procent. Dit is lager dan het maximale rentepercentage van spaarrekeningen van 1,65 procent. Met een simpele rekensom laat Metro zien dat wanneer het geleende geld op een spaarrekening wordt gezet, de arme student een maximaal rendement van 'maar liefst' 1,53 procent kan behalen. De krant spoort zelfs aan om te beleggen met je geleende geld om zo een nog hoger rendement te krijgen. Gevaren zitten er echter ook aan het vele geld lenen. Het rentepercentage van DUO kan na 2020 weer stijgen, waardoor het rendement flink kan dalen. Daarnaast moet je als je boven de 21.000 euro hebt gespaard, een vermogensrendementsheffing van 1,2 procent aan de fiscus afgeven. Of studenten daadwerkelijk het saldo van 21.000 euro zullen ontstijgen, is maar de vraag. Op de stelling van Metro wordt op social media negatief gereageerd; vele (ex-)studenten geven als tip mee om een bijbaan te zoeken en zo min mogelijk te lenen, om de studieschuld zo laag mogelijk te houden. De krant geeft zelf nog mee dat je van het geleende geld ook een fijn studentenleven kunt leiden.

 

Goed nieuws voor studenten die veel bijlenen: het rentepercentage van DUO bedraagt in 2015 0,12 procent. Dat is het laagste rentepercentage van de afgelopen 21 jaar. Ieder jaar wordt het rentepercentage voor het kalenderjaar vastgesteld. In 2014 stond het percentage vast op 0,81 procent, dat is flink wat meer dan het nieuwe percentage. De hoogte van de rente is afhankelijk van wat de Nederlandse staat betaalt voor haar leningen. Niet alleen huidige studenten profiteren van het historisch lage rentepercentage, ook degene die dit jaar stoppen met studeren of afstuderen hebben geluk. Hoeveel rente je betaalt, wordt op 1 januari na het afstuderen voor vijf jaar vastgezet. Wie in 2014 voor het laatst in de collegebanken zat, profiteert de komende vijf jaar van 0,12 procent rente. Pas in 2020 wordt voor deze groep een nieuw percentage vastgesteld.

 

Minister Bussemaker van Onderwijs wil snel aflossen onder het sociaal leenstelsel stimuleren. Om ervoor te zorgen dat studenten zo snel mogelijk hun studieschuld terugbetalen, wil de minister dat leningverstrekker DUO en Nibud een tool ontwikkelen om afgestudeerden direct inzicht te geven in de aflossingsscenario's. Het hulpmiddel moet studenten tijdens de studie inzicht geven in de kosten van de lening en de daarbij behorende maandlasten, uitgesplitst naar verschillende inkomensniveaus. De student ziet dan op voorhand wat een hogere lening later gaat kosten. Volgens Bussemaker wil de regering studenten op deze manier bewust maken van de gevolgen van financiële keuzes die tijdens de studententijd worden gemaakt. Ook na de studie zou de tool nuttig zijn, met een van de functies zou het aflossingsbedrag makkelijk te verhogen of te verlagen moeten zijn. Zo kunnen afgestudeerden zelf bepalen hoelang ze over het afbetalen van de lening doen, waarbij de voorkeur van de overheid uitgaat naar vervroegd aflossen. De tool is een reactie van Bussemaker op de zorgen van Nibud, het instituut heeft tijdens de rondetafelgesprekken laten weten bang te zijn voor onverantwoord leengedrag van studenten.

 

Lang leve de eurocrisis! Je studieschuld terugbetalen was nog nooit zo goedkoop. Voor 2013 is het rentepercentage door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) vastgesteld op 0,6 procent. Het rentepercentage op leningen daalde de afgelopen jaren drastisch. Zo stond de rente vorig jaar op 1,39 procent en in 2010 op anderhalf procent. In 2008 was dit zelfs 3,58 procent. Met de huidige 0,6 procent is het laagste percentage bereikt van de afgelopen twintig jaar. De stand van de rente is vooral gunstig voor studenten die in 2012 voor het eerst geen studiefinanciering meer kregen. DUO stelt het rentepercentage voor hen namelijk voor vijf jaar vast. Was je in 2012 afgestudeerd, dan betaal je de komende vijf jaar dus 0,6 procent rente over je lening. Benieuwd hoeveel jij later moet dokken? Hier kun je een schatting maken.