‘Het is niet alleen maar fight the power’

De Nieuwe Universiteit Nijmegen (DNUN) wil in actie komen tegen het rendementsdenken en de volgens hen te grote invloed van het bestuur op de RU. De groep vindt dat de student meer te zeggen moeten krijgen, maar hoe gaat ze dit aanpakken? ‘Studenten hebben niet het idee dat de medezeggenschap écht iets kan doen.’

Tekst en foto's: Marit Willemsen

De afgelopen drie dagen waren voor de kersverse De Nieuwe Universiteit Nijmegen (DNUN) behoorlijk hectisch. De landelijke discussie over democratisering in het onderwijs waaide zondag over naar Nijmegen, waarna de groep zich oprichtte. Twee hectische vergaderingen en een debat later is de groep geslonken, maar staat nog steeds. In het actualiteitencollege van het Soeterbeeck-programma stond DNUN-woordvoerder Matthias van Trigt even lijnrecht tegenover de voorzitter van het College van Bestuur (CvB) van de RU, Gerard Meijer, die het hele idee van DNUN wegwuifde. Het CvB ligt weinig overhoop met de medezeggenschap dus is een dergelijke actiegroep helemaal niet nodig, meende de bestuurder. Toch is niet iedereen louter positief. Mark Vlek de Coningh, voorzitter van de Universitaire Studentenraad, stelt bijvoorbeeld dat er weinig officieel is vastgelegd en dat alle rechten ‘bij gratie van het CvB’ zijn. Maakt de DNUN van een mug een olifant of is er echt actie nodig in Nijmegen? Komt het hier ooit zo ver als in Amsterdam? ANS vroeg het Van Trigt.

Hoe is de groepssamenstelling van DNUN nadat een deel eerder deze week is opgestapt?
'Op dit moment hebben we verschillende werkgroepen om de directe taken aan te pakken. Dat zijn er drie. Ik zit in de mediawerkgroep, daarnaast hebben we een actie- en activiteitenwerkgroep en een communicatiegroep die probeert het contact onderling en met gelijkgestemde organisaties te onderhouden en natuurlijk de mensen in het Maagdenhuis. Op maandag kwamen we met ongeveer veertig mensen bij elkaar. Dat was onverwacht veel. Ondertussen zijn nog wel wat mensen bijgekomen en weggegaan. Ongeveer dertig studenten zijn nu actief op de Facebookgroep.’

Matthias DNUN 260x194Wat willen jullie bereiken?
‘Daar kan ik nog niet veel over zeggen. We zijn een aantal voorstellen en onderwerpen aan het bespreken, maar het is te vroeg om dat naar buiten te brengen. Bovendien willen we goed geïnformeerd de strijd aangaan. Op dit moment hebben we alleen een gezamenlijk sentiment. We vinden namelijk dat onderwijs niet als een onderdeel van het bedrijfsleven moet worden gezien. Een studie is meer dan de plek waar je je diploma haalt. Onderzoekers moeten daarnaast zonder externe druk en perverse prikkels in staat zijn onderzoek te doen en flexcontracten van medewerkers moeten aan banden worden gelegd. Bovendien hebben de CvB’s in Nederland over het algemeen heel veel mogelijkheden om de medezeggenschap links te laten liggen als het er echt op aankomt. De studenten moeten meer mogelijkheden krijgen om tegen het universiteitsbestuur in te gaan.’


Op dit moment rukt ‘De Nieuwe Universiteit’ overal op. Waaien jullie niet gewoon met de landelijke wind mee?
‘Dat wat er in Amsterdam gebeurt, is als een frisse wind door een muffe studentenkamer. Allemaal sluimerende ideeën en zorgen die al tijden leefden, krijgen nu ineens de ruimte. We vinden het belangrijk dat de grote tendens van het rendementsdenken wordt aangepakt. Dat speelt niet alleen in Amsterdam.’

Zijn jullie ook voorvechters van meer inspraak voor studenten door bijvoorbeeld een student-lid in het CvB, net als in Amsterdam is geëist?
‘Dat is nu een hot topic, maar wij zijn er nog niet over uit hoe dit er precies uit zou moeten zien. Wat we wel heel graag willen is met de bestaande medezeggenschapsorganen om de tafel zitten. Als we samen uitkomen bij een positie waar we ons beiden in kunnen vinden, willen we daarvoor vechten.’

Wil de medezeggenschap wel met jullie die strijd aangaan?
‘De medezeggenschap is deels positief, maar deels ook bijna geïrriteerd, omdat ze zich denk ik gepasseerd voelen. Wij willen het juist samen doen. Ik heb daarnaast het vermoeden dat men ons associeert met De Nieuwe Universiteit Amsterdam. Sommige medezeggenschappers lijken ideeën op ons te projecteren die we helemaal niet per se hoeven te hebben. Mensen schijnen te denken dat je een gebouw bezet omdat dit leuk of spannend is. Het is echter niet alleen maar fight the power. In de werkelijkheid is een bezetting een actie die altijd aan het eind komt van een lange reeks aan frustraties en tegenslagen. Ik hoop dat het niet zo zal lopen. Wat we in ieder geval niet willen doen is ons laten afschepen met een “ik beloof dat we erop zullen letten” of “we zullen het er komende week nog over hebben”, want dat is hetgeen dat de bezetting in het maagdenhuis veroorzaakte.’

Denk je dat veel studenten zich achter jullie zullen scharen?
'Ik vermoed dat er ook in Nijmegen veel studenten zijn die veranderingen willen zien, maar dat zij denken dit niet waar te kunnen maken.'

Als veel studenten verandering willen zien, hadden ze toch wel actie ondernomen? Verandering kan toch ook al via de paden die er nu zijn?
‘Dat vraag ik me af. Ik durf te stellen dat de meeste studenten niet het idee hebben dat medezeggenschap écht iets kan doen. Als er iets aan de hand is, kloppen studenten volgens mij niet aan bij de medezeggenschap of studentenvakbond. We slikken het allemaal in. Men denkt dat er toch niets met een klacht wordt gedaan, of dat het CvB uiteindelijk toch wel doet wat het wil.’

Voelde je je door Meijer gehoord in de eerdere discussie?
‘Ik ben negatief over zijn houding, vooral over zijn stelling dat DNUN niet nodig zou zijn. Meijer lijkt ervoor te kiezen om vooral een status quo-positie in te nemen: “Hoe we het nu doen is goed genoeg. Als je klachten hebt, dan ga je maar ergens anders heen, want aan de RU doen we het perfect.” Ik vermoed dat het CvB in het openbaar wel wil stilstaan bij het studentenbelang, maar dat tijdens een overleg met ons de reactie zal zijn: “Ik wil eigenlijk nog lunchen, dus kunnen we een andere keer verder praten?”’

En als dat gebeurt, toch maar een bezetting?
‘Dat ga ik niet uitsluiten.’

 

Lees meer

[Ingezonden] De medezeggenschap is simpelweg machteloos

Gino Praat (20), eerstejaarsstudent Psychologie en actief bij De Nieuwe Universiteit Nijmegen (DNUN), vindt dat de kritiek op de RU-medezeggenschap makkelijk aan de kant is geschoven. 'De tijd van discussies over stopcontacten en Blackboard-problemen is voorbij. De dialoog over fundamentele vraagstukken moet ook op de RU worden gestart.'

Sinds de gebeurtenissen in het Bungehuis en het Maagdenhuis is de discussie over het verbeteren van het hoger onderwijs losgebarsten. Uit alle hoeken van de academische gemeenschap is kritiek geuit op de universitaire democratie. Ook hier in Nijmegen had men bezwaar op het gebrek aan rechten dat de medezeggenschap bezit. Maar is die kritiek op de RU wel terecht? Volgens sommigen niet.

Op verschillende manieren kreeg ik vooral sussende uitspraken te horen: Het is een Amsterdams probleem. Weliswaar zijn er verbeteringen mogelijk, maar hier is alles goed geregeld. De Nieuwe Universiteit is in Nijmegen niet nodig. Voor oplossingen moet je in Den Haag zijn. De student heeft hier het laatste woord. De medezeggenschap heeft immers een goede relatie met het College van Bestuur (CvB).

Kon ik maar zeggen dat het zo democratisch is gesteld op de Radboud Universiteit. Blijkbaar is de ‘goodwill’ van het CvB voldoende reden om een ondemocratisch systeem te rechtvaardigen. Een systeem waarbij bisschoppen het stichtingsbestuur benoemen, dat op haar beurt weer het CvB kiest. Bovendien staat hetzelfde stichtingsbestuur boven de medezeggenschap. De inspraakorganen kunnen immers worden gepasseerd bij besluiten waar deze het niet mee eens is. Het is dus slechts een illusie dat de medezeggenschap door middel van haar instemmingsrechten daadwerkelijk het laatste woord heeft.

Waar ik me ook over verbaas, is het feit dat de medezeggenschap het initiatiefrecht niet heeft en niet met eigen voorstellen kan komen. De medezeggenschap kan het CvB wel adviseren om een beleidsvoorstel te doen, maar op deze manier blijft de medezeggenschap afhankelijk van de ‘goodwill’ van het CvB. Voorzitter van de Universitaire Studentenraad (USR) Mark Vlek de Coningh gaf in een eerder artikel van ANSde situatie goed weer: 'Als er een College zit dat niet bereid is om naar studenten te luisteren, zijn we vleugellam.' Zelfs relatief kleine democratische veranderingen die (een gedeelte van) de USR al jarenlang wil - zoals een studentenassessor in het CvB of het aanpassen van de 60/40-regeling - kan na jarenlang pleiten niet gerealiseerd worden. De medezeggenschap is simpelweg machteloos.

Samen met andere betrokkenen van DNUN speuren we deze problemen op en willen we ze aanpakken. De Nieuwe Universiteit moet niet als een stelletje ‘CvB-slachters’ worden gezien die tegen alles en iedereen aan wil schoppen, maar als een beweging die strijdt voor echte democratie en meer transparantie in het hoger onderwijs. Ik roep studenten, wetenschappers en de rest van de academische gemeenschap op om met een gezonde kritische blik naar het hoger onderwijs te kijken en mee te doen met het debat dat gaande is. De tijd van discussies over stopcontacten en Blackboard-problemen is voorbij. De dialoog over fundamentele vraagstukken zoals democratie en transparantie moet ook op de Radboud Universiteit worden gestart.

 

Lees meer

In beeld: Terecht!

Vandaag opende De Nieuwe Universiteit Nijmegen (DNUN) een kritisch café in het voormalige Gerecht in TvA 8. ANS nam een kijkje in Terecht!. Mocht de universiteit het café morgen verbieden, dan hebben we altijd de beelden nog. Tekst: Evy van der Aa Foto's: Simone Both       gerecht Het bord van het voormalige Gerecht hangt nog in de normaal lege hal van TvA 8. De afschermhekken dienen vandaag als achtergrondscherm voor het 'podium'. Amsterdam vlaggetjes Voor bezoekers staan de koffie, thee en cake al klaar. DNUN heeft naar eigen zeggen veel contact met de Amsterdamse collega's. Zij ontvingen daarom speldjes met een protestvlag, die supporters van Terecht! kunnen dragen. eten lunch huiskamer Het kritische café doet aan als normale huiskamer. In vergelijking met het vroegere Gerecht is de sfeer er in ieder geval beter op geworden. Studenten kunnen van hun lunch genieten in de comfortabele stoelen. eerste speech Lisa van DNUN heet de bezoekers van harte welkom. Ze benadrukt dat Terecht! een plek is om te praten over de toekomst van de RU, maar dat het ook als huiskamer kan dienen, waar spelletjes kunnen worden gespeeld. Dr. Thijs Verwijmeren, docent bij de opleiding Psychologie, neemt na Lisa's speech het woord en vertelt dat hij alle medewerkers oproept om het kritische café te ondersteunen. publiek Het publiek luistert naar de praatjes, maar het lijkt erop dat de meeste aanwezigen willen genieten van hun lunch of komen kijken wat er gaande is. Erg druk lijkt het nog niet op de eerste dag. Het is afwachten of DNUN haar spullen moet inpakken van het universiteitsbestuur of dat het café morgen weer opent.

 

Lees meer

Worden de onderwijshervormingen van de UvA landelijk?

Vandaag beloofde de UvA al dat er een student-lid aan het CvB zal worden toegevoegd. De demonstranten lijken dus al een eerste eis tot democratisering te hebben bereikt. Alle taalopleidingen zullen daarnaast twee jaar onveranderd blijven bestaan en er zal meer geld worden gereserveerd voor Geesteswetenschappen. Bovendien spreekt vandaag een delegatie van de Maagdenhuisbezetters met minister Bussemaker van Onderwijs. Ook Tom Hoven, voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond, zal bij het gesprek met de minister aanwezig zijn, evenals ASVA-voorzitter Noeri van den Berg, Tariq Sewbaranansingh, voorzitter van de Centrale Studentenraad van de UvA, Bungehuisbezetter Harriet Bergman en het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO). Hoven gaat ervan uit dat er landelijke maatregelen zullen vloeien uit het gesprek: ‘De minister gaat over het landelijke beleid en moet nu de verantwoordelijkheid nemen. Het kan niet zo zijn dat Louise Gunning naar Den Haag wijst en Bussemaker weer terug naar Amsterdam. Bij de protestmars en bezetting gisteren waren ook studenten uit andere steden zoals Utrecht aanwezig. Dit is allang geen Amsterdams probleem meer.' Gisteravondwaren er tijdens de vergaderingen al verschillende stemmen te horen die de Maagdenhuisbezetting als het begin zagen van een landelijke democratisering van universiteiten in Nederland. Vaak werd hierbij verwezen naar de Universiteit van Leuven, die een verkozen rector heeft. Studenten van de Rijksuniversiteit Groningen hebben al opgeroepen tot een oprichting van De Nieuwe Universiteit Groningen. ANS belichtte al eerder over mogelijke democratisering op de universiteit. AKKUraatd pleit al langer voor een student-lid in het CvB op de RU. ANS belichtte daarnaast de meningen van zowel dr. Freddy Mortier, verkozen vicerector aan de Universiteit Gent als de toenmalige rector magnificus Bas Kortmann.

 

Lees meer