Spinozapremie naar twee hoogleraren RU
Het komt niet vaak voor, maar gisteren wel. Maar liefst twee hoogleraren van de RU ontvingen de Spinozapremie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Dit is de belangrijkste Nederlandse onderscheiding in de wetenschap en wordt ieder jaar aan maximaal vier wetenschappers uitgereikt. De Nijmeegse microbioloog Mike Jetten en wiskundige Ieke Moerdijk werden door de jury uitverkoren om de Spinozapremie 2012 in ontvangst te nemen.
Hoogleraar Jetten doet onderzoek naar bacteriën die zonder zuurstof leven. Hij ontvangt de 'Nederlandse Nobelprijs' omdat hij aantoonde dat de annamox-bacterie het schadelijke ammonium afbreekt in onschuldig water en stikstofgas. Daarmee stond hij lijnrecht tegenover theorieën die beweerden dat stikstofloze bacteriën überhaupt geen ammonium kunnen afbreken. Jetten heeft inmiddels ontdekt dat ruim de helft van de aanwezige stikstof in de atmosfeer afkomstig is van de reactie met de annamox-bacterie.
Wiskundige Moerdijk is wereldwijd leidend op het gebied van de topologie, een vakgebied dat zich richt op de continue vervorming van ruimtelijke objecten. Door de algebraïsche kenmerken van de objecten te verzamelen, kunnen ze geclassificeerd worden en tot een andere vorm getransformeerd worden, die algebraïsch nog steeds dezelfde kenmerken heeft. Moerdijk schreef in 1992 het boek A first introduction to topos theory, dat binnen de topologie nog steeds als beginselenboek wordt gezien.
Naast Jetten en Moerdijk ontvingen de Amsterdamse antropologe Annemarie Mol en de Leidse fysicus Xander Tielens de premie, die bestaat uit een bedrag van 2,5 miljoen euro die kan worden ingezet voor verder onderzoek.