Veel psychologische onderzoeken ongefundeerd

Een meerderheid van de resultaten van psychologische onderzoeken zijn op niets gebaseerd. Dit suggereren de uitkomsten van een grootschalige studie die gisteren in het wetenschappelijke tijdschrift Science werd gepubliceerd.

De afgelopen vier jaar werden 100 psychologische onderzoeken die in 2008 waren verschenen, door 270 psychologen herhaald. Bij slechts 39 procent van de oorspronkelijke studies waren de belangrijkste resultaten hetzelfde als bij het originele onderzoek. Bij een meerderheid van de resultaten lijkt het dus om toevalstreffers te gaan.

De gereproduceerde onderzoeken gingen over wetenschappelijke detailzaken in de sociale en de cognitieve psychologie. Het is dus niet zo dat fundamentele aannames of therapieën binnen de psychologie hierdoor op niets blijken gebaseerd te zijn.

Fred Hasselman, psycholoog verbonden aan de Radboud Universiteit, is een van de Nederlandse co-auteurs van het onderzoek. Hij denkt dat de belangrijkste oorzaak van de verschillen in de resultaten te wijten is aan statistische onzorgvuldigheid van de originele publicaties. Op de RU-site meldt hij het volgende: ‘Vaak zijn er bijvoorbeeld te weinig proefpersonen gebruikt, waardoor het resultaat veel minder sterk is. Bij het repliceren halveerde bij bijna alle studies de grootte van het effect.’ Hasselman denkt ook dat dit komt doordat tijdschriften vooral studies publiceren die een onderzoekshypothese onderschrijven. Onderzoeken die geen duidelijke of een negatieve uitkomst hebben zijn niet populair.