ANS

KU-nieuws onafhankelijk?

Sipke Draisma en Mark Renne

Vier jaar geleden werd plechtig de redactionele onafhankelijkheid van het KU-nieuws uitgeroepen. Het College van Bestuur en de toenmalige redactie waren bij deze historische gebeurtenis aanwezig, aangezien het de U-raad was die het nieuwe redactiestatuut bekrachtigde. Toch bereiken ons de laatste tijd berichten over KU-nieuws, waarover wij ons erg bezorgd maken. De redactie zou zich niet langer redactioneel onafhankelijk voelen, ongeoorloofde ingrepen zouden hebben plaatsgevonden in een interim-periode, en de baas van KU-nieuws zou niet langer tevreden zijn over zijn werknemers. Om achter de waarheid te komen ging ANS op bezoek bij haar grote broer KU-nieuws en zijn baas de redactieraad. Hoe ziek is grote broer?

In het voorjaar van 1982 promoveerde KU-nieuws van een contactorgaan op de KU tot een volwaardig universitair weekblad met een onafhankelijke redactie. De basis voor KU-nieuws nieuwe stijl is gelegen in een door de U-raad bekrachtigd statuut. In dat statuut wordt de formule van het blad omschreven, de samenstelling van de redactie en de redactieraad alsmede hun bevoegdheden bepaald. Zo behoort het tot de taak van de redactieraad om het beleid van KU-nieuws op langere termijn te bepalen en erop toe te zien dat de redactie zich houdt aan de regels zoals die in het statuut zijn vastgesteld. De redactieraad is de werkbaas van de redactie.

Bestuurspagina Sinds enige tijd leeft de redactie in onmin met haar werkbaas. De aanleiding is de weigering van de redactie om een artikel van het College van Bestuur te plaatsen. De oorzaak van het conflict ligt veel dieper. Bij de redactie leeft de vrees dat de redactionele onafhankelijkheid, dat wil zeggen dat alléén de redactie beslist wat er wel of niet geplaatst wordt, steeds meer wordt aangetast. Toch ligt de kiem van het conflict besloten in het destijds goedgekeurde redactiestatuut. In artikel 2.3 staat: ‘Het College van Bestuur en de (sub)faculteitsbesturen kunnen uit hoofd van hun verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het beleid, plaatsruimte claimen in het blad voor mededelingen van meningsvormende aard.’ Na een jarenlange discussie tussen januari 1983 en april 1985 tussen redactieraad, redactie en het College, wordt besloten tot het instellen van een aparte rubriek voor bestuurlijke mededelingen. Een nadere invulling vindt plaats in een besluit van 19 februari 1986 waarin omvang, plaats en frequentie van de bestuursmededelingen worden geregeld.

Weigering De problemen zijn daarmee de wereld niet uit. Op 20 maart wordt een gedeelte van de bestuursmededelingen-pagina door de redactie niet geplaatst. Van alle kanten komt commentaar. Merkwaardig genoeg wordt het niet-geplaatste deel in KU-nieuws nummer 25 toch geplaatst. De redactieraadvergadering van 16 april neemt een explosief besluit. De redactie is voortaan verplicht om ‘aangeklede mededelingen’ van het College van Bestuur met betrekking tot de gang van zaken in de Universiteitsraad te plaatsen. Bij twijfel mag de redactie pas na plaatsing haar beklag doen bij de redactieraad. Dit gaat de redactie te ver. Ruud Keulers, waarnemend hoofdredacteur, legt onmiddellijk zijn werkzaamheden als hoofdverantwoordelijke neer. Boze reacties volgen ook van de redactie en vaste medewerkers. Hoofdtoon van de bezwaren: de eindverantwoordelijkheid van het totale blad ligt niet meer bij de redactie. Met andere woorden: de redactionele onafhankelijkheid staat op de tocht.

Tendentieus Op dat moment begon de redactie van ANS zich ongerust te maken over haar Grote Broer. Een telefonisch gesprek met Ruud Keulers nam onze zorgen niet weg. Zijn waarschuwing aan ons over het beleid van de grote bazen klonk dreigend: ‘Er is wel eens een vooraanstaand PvdA-Kamerlid geweest, momenteel burgemeester van een grote stad in Nederland, dat heeft verklaard, als ik een CDA’er een hand geef dan tel ik daarna altijd mijn vingers na. Je geeft een vinger en ze nemen de hele hand. Kijk, ik snap het wel, door de onafhankelijkheid van de redactie zijn ze (het College van Bestuur - sd) hun krantje kwijtgeraakt. Ik heb de stellige indruk dat dat nu stukje bij beetje teruggenomen wordt. Met het inkorten van de besluitenlijst van de Universiteitsraad heb ik grote problemen. Wat we geweigerd hebben was geen echte besluitenlijst maar een ingekorte versie met kwalificaties en kwalificaties geef je in een besluitenlijst niet. De verslaggeving van een Universiteitsraadsvergadering is het terrein van de redactie.’ Professor Bronzwaer, voorzitter van de redactieraad, vindt de mening van Keulers en de zijnen, dat de redactionele onafhankelijkheid in gevaar komt, onjuist en tendentieus. Volgens hem is afgesproken dat de redactie niet verantwoordelijk is voor de door het College van Bestuur geclaimde ruimte. ‘Wij (de redactieraad – sd) vinden dat in de statuten staat dat het College ruimte kan claimen voor opiniërende mededelingen en wij zeggen dat wanneer het College zich houdt aan de overige afspraken, zoals de maximale lengte van de stukken, dat je dan geen grond hebt om die mededelingen te weigeren.’

De heer Derksen, lid van de redactieraad, kan de stap van Keulers, om het hoofdredacteurschap neer te leggen niet waarderen. ‘Door zo’n daad kun je geen hoofdverantwoordelijke meer aanspreken en wil je blijkbaar je eigen analyse niet meer ter discussie stellen.’ Optimistisch over de afloop is hij ook niet. ‘Het probleem zal voorlopig de wereld nog niet uit zijn.’