ANS

Vorige week maandag deed hoogleraar Sociale Psychologie Roos Vonk heel wat stof opwaaien door haar niet zo subtiele tweet richting minister Kamp van economische zaken. Universiteitswoordvoerder Martijn Gerritsen legde vlak daarna de verantwoordelijkheid bij Vonk zelf neer. Omdat ze haar tweet als privépersoon verstuurde kon zij hier niet op aangesproken worden volgens rector magnificus Kortmann en collegevoorzitter Meijer. Dit was echter niet van lange duur, nog geen week laterlieten zij weten dat Vonks taalgebruik niet door de beugel kon, 'en zeker niet voor een hoogleraar'. Volgens de bestuurders hebben de uitlatingen van wetenschappers een rechtstreekse invloed op het beeld dat burgers van de wetenschap hebben, zelfs wanneer die uitlatingen niets met onderwijs of onderzoek te maken hebben. Deze week zal Vonk zich moeten verantwoorden voor haar ondoordachte actie in wat Gerritsen ‘een stevig gesprek’ noemt. Vonk is door het college van bestuur op het matje geroepen en zowel de voorzitter als de rector zullen de brutale wetenschapper te woord staan. De sociaal psychologe werd al eerderop haar voorbeeldfunctie gewezen toen zij betrokken was bij een fraudeaanklacht in een wetenschappelijk onderzoek. Update 17:00 uur: Roos Vonk heeft inmiddels haar preek gehad. 'Voorzitter van het College van Bestuur (CvB) Gerard Meijer en rector magnificus Bas Kortmann hebben haar duidelijk gemaakt dat zo'n tweet ongepast is, zeker voor een hoogleraar. Dat heeft zij ook begrepen. Over de inhoud van het gesprek worden verder geen mededelingen gedaan. Het gesprek wordt binnenkort voortgezet', meldt Martijn Gerritsen, woordvoerder van het CvB. Update 11 september 17:00 uur: Hoogleraar Roos Vonk zegt sorry. Ze heeft na een stevig gesprek met het College van Bestuur (CvB) afgelopen week, een brief geschreven. Of dit onder druk is gebeurd is niet duidelijk. Vonk zegt sorry voor feit dat ze niet lukraak ieder impuls eruit moet knallen en dat ze dat nu dus wel gedaan heeft. In de brief schrijft ze ook direct al per brief haar excuses aan minister Kamp te hebben aangeboden. De desbetreffende tweet waar het allemaal mee begon:

Ik ben zo chagrijnig door AH,heb zin om dat uitgestreken smoelwerk van Kamp op z'n bek te slaan. We worden verneukt! #rtlnieuws #schaliegas — roos vonk (@roosvonk) August 26, 2013

 

De Nijmeegse hoogleraar Roos Vonk heeft ‘onzorgvuldig gehandeld’ bij het frauduleuze onderzoek naar de psychologische effecten van denken aan vlees. Zo luidt de conclusie van het College van Bestuur (CvB) op basis van het onderzoek door de commissie wetenschappelijke integriteit. Zij onderzocht de rol van Vonk in de Stapelaffaire. Vonk krijgt een openbare berisping, maar heeft zich volgens het CvB niet schuldig gemaakt aan fraude. Vonk trad als co-auteur en mede-onderzoeker van het ‘vleesonderzoek’ naar buiten met voorbarige conclusies over data die ze niet zelf verzameld of gecontroleerd had. Rector magnificus Kortmann: ‘Met het uitbrengen van het persbericht heeft Vonk de wetenschap, de sociale psychologie en de Radboud Universiteit in diskrediet gebracht. Dat rekenen we haar aan. Samen met de Koninklijke Akademie van Wetenschappen wijs ik erop dat de samenleving moet kunnen vertrouwen op de zorgvuldigheid van wetenschappers.’ Volgens het college had professor Vonk, gelet op haar afkeurende houding tegenover de bio-industrie, extra kritisch moeten zijn op haar eigen werkwijze. In de conclusie van het CvB wordt ook de wetenschapsredactie van de universiteit berispt. Kortmann: De wetenschapsredactie van de universiteit had geen medewerking mogen geven aan het persbericht. Daarbij is de zorgvuldigheid onvoldoende in het oog gehouden. Het college heeft hierover een aantal keer met de redactie gesproken.’ In reactie op het onderzoek van de commissie stelt Vonk het eens te zijn met de conclusie van het CvB dat zij onzorgvuldig en onprofessioneel heeft gehandeld. ‘Ik zie dat als een grote blunder. In mijn enthousiasme en mijn vertrouwen op een gerenommeerde collega heb ik geen seconde getwijfeld aan de betrouwbaarheid en me laten verleiden tot het naar buiten brengen van voorbarige conclusies.’ Hoewel ze moeite zegt te hebben met sommige conclusies van de commissie zegt Vonk ‘verdere woordvoering over deze zaak over te laten aan de Radboud Universiteit.’ Het rapport van de commissie is volgens de Regeling Wetenschappelijke Integriteit niet openbaar.

 

De redactie van Vox is opnieuw het zwijgen opgelegd. Een stuk over het rapport van de commissie wetenschappelijke integriteit aangaande hoogleraar Roos Vonk, dat vanmiddag op het nieuwsplatform moest verschijnen, mocht niet worden geplaatst. Vox-redacteur Bregje Cobussen bevestigt dit: 'We wilden een rondgang maken onder studenten en medewerkers met hun mening over het rapport. Vanmiddag kregen we opeens van Johan van de Woestijne, die verantwoordelijk is voor de website, te horen dat het artikel niet werd geplaatst.' De keuze van het CvB is opvallend. Eerder werd er een radiostilte ingesteld over de kwestie, omdat de RU niet wilde berichten over een lopend onderzoek. Blijkbaar wordt deze radiostilte ook na het verschijnen van het rapport - dat overigens niet openbaar werd gemaakt - vrolijk voortgezet. Vanochtend werd er echter wel een interview geplaatst met rector magnificus Kortmann. De woordvoerder van het CvB, Martijn Gerritsen, vindt niet dat er met twee maten wordt gemeten. 'Vox is een onafhankelijk blad en daarin kan men schrijven over deze kwestie. Op het nieuwsplatform, dat overigens van de universiteit zelf is, werd heel helder bericht over de kwestie en dat is voor het CvB afdoende.' Eens te meer wordt pijnlijk duidelijk dat op de Radboud Universiteit enkel de mening van de bestuurders telt.

 

In de laatste tien dagen van 2012 kijkt ANS terug op de meest memorabele artikelen en gebeurtenissen van het jaar. Vandaag: Een jaar vol fraude.Het was een opvallend onderzoek van Diederik Stapel en kornuiten, waaronder de Nijmeegse hoogleraar Roos Vonk. Vleeseters zouden hufteriger gedrag vertonen dan vegetariërs. Baanbrekend onderzoek? Nee, het werd vlees noch vis, want het hele verhaal bleek uit de duim gezogen. Er was data gefingeerd door Stapel. Het was het zetje dat de fraudesneeuwbal aan het rollen bracht. In 2011 moest Don Poldermans zwichten voor de commissie wetenschappelijke integriteit en bleek dat ook het UMC St. Radboud een fraudeverleden heeft. Dit jaar kwam daar Dirk Smeesters bij, die zo dol was op significantie dat hij zijn data er maar op aanpaste. Baas boven fraudebaas blijft echter Diederik Stapel. Dat zijn fraude omvangrijk was wist iedereen, toch waren de in november gepresenteerde resultaten van het onderzoek door de commissie-Levelt schokkend. In maar liefst 55 wetenschappelijke artikelen was gesjoemel geconstateerd. Had alleen Stapel gefaald? Nee, de gehele wetenschap faalde, zo oordeelde Levelt. Reden te meer voor universiteiten om de regels voor wetenschappelijke integriteit aan te scherpen, die van de RU schijnen zelfs openbaar te worden.

 

'Iemand die vlees eet, voorgesteld als een persoon die mede daardoor egoïstisch is en asociaal gedrag vertoont.' Het meest besproken wetenschappelijk onderzoek van Nederlandse bodem in het afgelopen jaar heeft toch nog iets goeds gebracht. 'Vleeshufter' is het lifestyle-woord van het jaar 2011. In de categorie politiek was 'halbeheffing' een van de genomineerde woorden. Met 9 procent van de stemmen eindigde de langstudeerboete op een derde plaats, terwijl 'bedrijfspoedel' won. Ook het algemene woord van het jaar komt op het conto van Wilders, 'tuigdorp' won van 'caviapolitie' en 'occupyer'. Hoewel niet zeker is of Roos Vonk 'vleeshufter' zelf heeft bedacht, gaan onze felicitaties toch naar haar uit. Zonder haar onzorgvuldig handelen had niet alleen de wetenschap, maar ook de Nederlandse taal een enorme vertrouwenscrisis door moeten maken. Laten we eerlijk wezen, op woorden als 'plaswinkel' en 'wellnesssafari' zit toch niemand te wachten?