ANS

Het is zover. Halbe Zijlstra stuurde vandaag het wetsvoorstel 'Studeren is Investeren' naar de Tweede Kamer. Als het voorstel door het parlement wordt goedgekeurd betekent dit per 1 september 2012 het einde van de basisbeurs in de masterfase. De studiefinanciering wordt vervangen door een sociaal leenstelsel, wat volgens het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) een lastenverzwaring van minimaal 3200 euro betekent voor studenten die een eenjarige master doen. Ook het recht op een ov-kaart wordt met twee jaar ingekort. Studenten die meer dan een jaar vertraging oplopen, kunnen zelf voor hun reiskosten opdraaien. Wat betreft de aanvullende beurs worden de regels aangescherpt. Als je onvindbare of weigerachtige ouders hebt, kun je extra financiële steun voortaan vergeten. Het ISO zegt dat 17.500 studenten de aanvullende beurs zullen verliezen. De LSVb spreekt van de 'grootste korting op de toegankelijkheid van het hoger onderwijs sinds de invoering van de studiefinanciering'. Volgens Pascal ten Have, voorzitter van de vakbond, worden grote groepen studenten buitengesloten door 'deze keiharde bezuiniging'. Vooral de inperking van het ov-recht en de aanscherping van de regels voor de aanvullende beurs zal ervoor zorgen dat juist de kwetsbaarste groep studenten wordt geraakt. Het wetsvoorstel bevat zoals verwacht wel een overgangsregeling voor studenten die voor 1 september 2011 begonnen zijn aan een meerjarige master. Zij zullen in het volgende collegejaar de basisbeurs behouden. Eind december bleek uit onderzoek van EenVandaag dat 45 procent van de studenten geen master gaat doen wanneer ze zelf voor de kosten op moeten draaien.

 

In de nieuwe bezuinigingsronde van het kabinet, die Rutte gisteren in Buitenhof nog maar eens benadrukte, zal ook het hoger onderwijs niet worden gespaard. Als de premier bij hem aanklopt, wil Zijlstra wel nadenken over meer bezuinigingen. Dat zei hij gisteren tijdens de Volkskrant op zondag in het Amsterdamse debatcentrum De Rode Hoed. Toch wil Zijlstra het afschaffen van de volledige basisbeurs op dit moment nog niet onder de noemer van bezuinigingen scharen, maar hij sluit niet uit dat de studiefinanciering eraan moet geloven. 'We verwachten nu eenmaal een hogere bijdrage van de student. Ik kan als bewindsman mijn poot wel stijf houden, maar als mijn collega's dat ook doen, zijn we aan het einde van de ronde niet verder.' Ook was opvallend dat de staatssecretaris de doelstelling om de helft van de Nederlanders hoger opgeleid te krijgen liet varen. Meer hoger opgeleiden moet volgens Halbe geen doel op zich zijn, zeker niet als er druk komt op de kwaliteit van het hoger onderwijs.

 

Staatssecretaris Zijlstra wil het afschaffen van de basisbeurs in de masterfase doorzetten. Dat zei hij gisteren in de studentenkamer, het officiële overleg tussen de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) en de staatssecretaris. De LSVb is teleurgesteld in het starre vasthouden van Zijlstra. Jelmer de Ronde, vice-voorzitter van de vakbond, is bang dat er veel talent verloren gaat door de maatregel. 'Onderwijs moet toegankelijk zijn en als je moet lenen om een master te kunnen doen wordt het een financiële keuze en geen inhoudelijke. Studenten die bijvoorbeeld een tweejarige researchmaster willen doen, zullen daar eerder vanaf zien omdat ze zich daar diep voor in de schulden moeten steken.' Het wetsvoorstel om de basisbeurs in de masterfase af te schaffen moet nog door de Tweede Kamer worden behandeld. Volgens De Ronde wordt er nauwelijks een inhoudelijke discussie gevoerd en gaat het Zijlstra alleen maar om het binnenhalen van een bepaald bedrag aan bezuinigingen: 'Veel beleid is kortzichtig, het gaat de staatssecretaris om de bezuiniging, niet om de inhoud.' De LSVb maakt zich voornamelijk zorgen om de toegankelijkheid van het onderwijs. Ook in de voorwaarden voor het ontvangen van een aanvullende beurs verandert het een en ander. 'Studenten die ruzie hebben met hun ouders of onvindbare ouders hebben, kunnen straks geen aanvullende beurs meer krijgen. Dat is een van de naarste stukjes beleid, juist zij hebben de aanvullende beurs hard nodig,' aldus de vice-voorzitter van de vakbond.