ANS

Vandaag is het definitieve lenteakkoord openbaar gemaakt. In het pakket aan afspraken van de VVD, CDA, D66, Groenlinks en de ChristenUnie valt onder meer te lezen dat de studiefinanciering voor masterstudenten voorlopig blijft bestaan. Het besluit over het wetsvoorstel 'Studeren is Investeren' van Halbe Zijlstra wordt uitgesteld tot na de verkiezingen. Wel wordt het ov-recht, conform het wetsvoorstel, ingekort. Langstudeerders kunnen geen aanspraak meer maken op het studentenreisrecht. De masterstufi zou, als het aan de Catshuiscoalitie van CDA, VVD en PVV had gelegen, worden omgevormd tot een leenstelsel waarbij studenten na de studie het geleende geld zouden terugbetalen. Na de val van het kabinet leek de masterstufi in ieder geval voor het komende collegejaar gered. De Kunduzcoalitie had nog roet in het eten kunnen gooien, maar houdt de maandelijkse vergoeding in stand. Hoe de toekomst er uitziet blijft ongewis. In het akkoord (pdf) wordt niet voor niets verwezen naar de verkiezingen van 12 september, de kans is aanzienlijk dat daarna alsnog het bijltje valt voor masterstudenten. Update: Bij de landelijke studentorganisaties overheerst de teleurstelling over de inkorting van het ov-recht. Voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond Pascal ten Have: 'Voor studenten betekent dit dat ze aan het eind van hun studie in de knel komen, juist terwijl veel studenten in die periode stages of vakken gaan volgen in andere steden.' Sebastiaan Hameleers, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg, is vooral gepikeerd over het feit dat de maatregel de schatkist niets oplevert. 'De enigen die er wat mee opschieten zijn de ov-bedrijven. Dit lijkt erg op studentje pesten.'

 

Volgens de Telegraaf is het zeer waarschijnlijk dat studenten gratis kunnen blijven reizen. Diverse bronnen rond de huidige onderhandelingen tussen de overheid en vervoerders bevestigen dit. Veel reden om te juichen hebben studenten echter niet. Het studentenreisrecht blijft ongewijzigd op voorwaarde dat er een akkoord wordt bereikt over een leenstelsel. D66 en GroenLinks zitten momenteel samen met de coalitie rond de tafel om de invulling van het leenstelsel te bepalen. Het hele circus rondom de plannen van Bussemaker is daarmee opnieuw begonnen. Als de partijen het eens worden, zou dit betekenen dat de student gratis kan blijven reizen, maar wel zijn stufi verliest en er dus netto op achteruit gaat. Eerder leek het het er nog op dat het gratis reizen zou worden afgeschaft door de geplande bezuinigingen in het regeerakkoord. Studenten zouden het dan moeten doen met een kortingskaart. Plannen voor het leenstelsel strandden eerderin onderhandelingen met D66 en GroenLinks. Update 27 mei 10.16: Onder andere de Volkskrant bericht vanochtend dat het kabinet 200- tot 300 miljoen euro zal uittrekken zodat de oppositie (GroenLinks en D66) akkoord zal gaan met het leenstelsel. Dit geld moet ervoor zorgen dat studenten uit armere gezinnen ook kunnen studeren. Zij krijgen dan wel een beurs, evenals kinderen met afwezige of weigerachtige ouders. Studenten die wel moeten lenen, krijgen langer de tijd om hun schuld af te lossen, namelijk dertig tot veertig jaar. Dit lijkt wellicht positief, maar met een langere aflostermijn komt ook een hogere schuld. In plaats van de huidige vijftien jaar voor het afbetalen van de lening, krijgen studenten nu ongeveer twee keer zoveel tijd. In de praktijk betekent dit echter dat de rente voor de schuld langer oploopt en je er dus ook langer aan vastzit. Volgens Ruud Nauts, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is het leenstelsel een politieke keuze waar het ISO niet achter staat. 'Ondanks de afzwakking van het leenstelsel gaat de maatregel veel te ver. Het gaat veel meer geld kosten dan het oplevert.' Ook over de langere aflostermijn is Nauts niet te spreken: 'Het is zeker geen voordeel, op deze manier hangt er langer een schuld boven je hoofd. Bovendien, wat als mijn kinderen later willen gaan studeren en mijn investering zich dan helemaal niet heeft uitbetaald?' Update 28 mei 17.37: Het akkoord is er nu definitief door. Dit meldt nu.nl. De basisbeurs verdwijnt, maar de OV-chipkaart blijft bestaan. Afbetaling van de schuld gaat pas in wanneer de student in kwestie een baan heeft op minimumloon. In het voorstel werd gesproken over beginnen met afbetaling op bijstandsniveau.

 

In de laatste tien dagen van 2013 blikt ANS terug op een opmerkelijk jaar. In overzichten vatten we de memorabele en bijzondere momenten samen, lachen we om idiote plannen van Bussemaker en rakelen we eigenaardige nieuwtjes op. Vandaag: het hoger onderwijs in 2013. 5. Huh?! 2013 was een jaar van onduidelijkheid voor het hoger onderwijs. Bij de start van het kabinet Rutte-Asscher in november 2012 werd het afbraakbeleid van Rutte I deels overgenomen. Zo bleef het (a)sociaal leenstelsel gewoon op de planning staan, maar ging de langstudeersdersboete van de baan. Waar voormalig staatssecretaris Halbe Zijlstra op ongekend veel inhoudelijke kritiek kon rekenen, gaat het bij minister Bussemaker vooral om die vreselijke onduidelijkheid. Zo werd de invoering van het leenstelsel 18.134 keer uitgesteld en weten studenten nog altijd niet zeker of ze ook in de toekomst gratis naar de uni kunnen treinen. Inmiddels zijn we ruim een jaar verder en hebben studenten nog steeds geen flauw benul wat hen te wachten staat. Hopelijk neemt Jet zich voor om in 2014 wél voor helderheid te zorgen. 4. Afschaffing ov-kaart Kunnen studenten in de toekomst nog gratis reizen? Als het aan Den Haag ligt, is er in 2015 een alternatief gevonden voor het huidige studentenreisproduct. De onderhandelingen tussen Bussemaker en verschillende vervoersbedrijven zitten echter muurvast. De vervoerders hebben geen enkele haast om de huidige kaart om te vormen tot bijvoorbeeld een trajectkaart. Deze vertraging zorgt voor veel onzekerheid, wel is zeker dat gratis reizen ook in het nieuwe jaar nog mogelijk blijft. 3. BSA-experiment In september van dit jaar werd er gestart met Jets BSA-in-jaar-twee-experiment. Een aantal onderwijsinstellingen koos ervoor om vanaf dit collegejaar deel te nemen aan de rendementsproef. Al snel na aankondiging van Bussemakers voorstel liet de RU weten dat er in Nijmegen geen plannen bestaan om voor tweedejaars een bindend studieadvies in te voeren. In de Tweede Kamer was men verdeeld over de experimenteermogelijkheid voor universiteiten, Bussemaker kreeg zelfs kritiek vanuit haar eigen partij. 2. Einde van de stufi? Zelden werd er zo veel over een onderwerp geschreven als het afgelopen jaar over het sociaal leenstelsel. Blijft de basisbeurs nu overeind of toch niet? Of schuift de minister het gewoon nog even voor zich uit? Het uitstellen van de plannen is vooral te wijten aan politiek gesteggel. ANS probeerde de Radboudiaan op de hoogte te houden van de ontwikkelingen, al was de redactie het spoor soms ook even bijster. Of van al dit uitstel ook afstel komt blijft afwachten, er is nog steeds hoop voor de stufi. 1. Lieve Jet Net als veel van haar voorgangers, kreeg ook minister Bussemaker te maken met protesten. Verschillende ludieke en minder ludieke acties werden opgezet om Jet tot inkeer te laten komen. Zo ging men de straat op, werden er protestliederen geschreven en gaf de minister antwoord op lievejet.nl. In november bezocht ANS het Spoorcollege, een actie voor het behoud van het ov-reisrecht. Tijdens deze treinreis verzorgden verschillende politici en studentenorganisaties een aantal colleges. Helaas wist de NS ook ditmaal voor vertraging te zorgen.

 

Een op de tien studenten zou niet meer gaan studeren als de basisbeurs verdwijnt. Wanneer het leenstelsel wordt ingevoerd en daarbij de ov-kaart wordt afgeschaft, geldt dit zelfs voor 16 procent van de studenten. Dat blijkt uit onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en het ministerie van Onderwijs. De groep die ondanks de maatregelen gewoon zou gaan studeren, maakt duidelijk andere keuzes. Zo geeft een op de zes studenten aan te kiezen voor een opleiding dichterbij huis als de stufi verdwijnt. Als alleen de ov-kaart wordt afgeschaft, zou de vraag naar kamers juist enorm toenemen. Bijna de helft van de studenten die niet op kamers woont, geeft aan dit wel te zullen doen als gratis reizen niet meer mogelijk is. De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) reageert fel op de cijfers: ‘Bussemaker moet alternatieven voor een leenstelsel op tafel leggen. Wij verwachten dat ze komt met een voorstel dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs verbetert in plaats van sloopt.’ Minister Bussemaker pleit nog altijd voor omzetting van de basisbeurs in een lening en het kabinet onderzoekt mogelijke alternatieven voor de huidige ov-kaart. Eind vorig jaar stelde Bussemaker de invoering van het leenstelsel nog uit, omdat er te weinig steun was in de Eerste Kamer. Ook de afschaffing van de ov-kaart blijkt lastig, inmiddels is in elk geval duidelijk dat studenten tot 2017 gratis kunnen blijven treinen.

 

Minister Bussemaker van Onderwijs gaat de meeneembare studiefinanciering aan banden leggen, maar alleen als dat nodig is. Dat is de onduidelijke uitkomst van het debat met de Tweede Kamer. Voorheen had je in Nederland pas recht op studiefinanciering in het buitenland als je minimaal drie van de laatste zes jaar in Nederland woonachtig was. Die eis werd door het Europees Hof als discriminerend ervaren en moest worden aangepast. Om te voorkomen dat de kosten te hoog worden wilde Bussemaker daarom een maximum van negenduizend studenten stellen die hun stufi mee kunnen nemen naar het buitenland. Uit het debat van vanmiddag blijkt dat er alleen een zogenaamde 'deksel' op de toelating komt als het aantal aanvragen uit de hand loopt. De minister zal dan met een ministeriële regeling komen en een plafond instellen. 'Waar dat plafond precies ligt, daar was de minister bijzonder vaag over. Ze gaat straks kijken hoeveel aanmeldingen er zijn en als ze het teveel vindt, zet ze de deksel erop', aldus Tweede Kamerlid Jasper van Dijk (SP). Volgens Van Dijk kan het natuurlijk goed gaan, maar is er ook een doemscenario. 'Het zou zomaar kunnen zijn dat veel buitenlandse studenten zich aanmelden voor de meeneembare studiefinanciering en de minister er dan de deksel op gooit. In dat geval vissen veel Nederlandse studenten achter het net.' Je kunt dus maar beter zo snel mogelijk je meeneembare stufi regelen als je naar het buitenland wilt, want voordat je het weet sta je met lege handen in de buitenlandse kroeg.

 

Goed nieuws voor geslaagden die voordat ze gaan studeren, eerst een tussenjaar willen gaan doen. Met een simpele truc ontvangen zij toch studiefinanciering, als ze pas in 2015 aan hun studie beginnen. Dat meldt NOS. Via een omweg kunnen zij de nieuwe regeling ontwijken en alsnog vier jaar stufi ontvangen. De truc werkt als volgt: schrijf je per 1 september 2014 in en voor 1 oktober weer uit. Je betaalt dan een maand collegegeld, maar valt een jaar later nog wel onder de oude regeling van het leenstelsel. Het moment waarop je je inschrijft, bepaalt namelijk onder welke regeling je valt. Als je dan in 2015 begint met studeren, krijg je gewoon vier jaar lang een basisbeurs, goed voor zo'n 10.000 euro. Tel uit je winst. Deze regeling is nog niet definitief, dus aankomende studenten kunnen beter nog even wachten voordat ze hun backpack uit de kast halen. Ook studenten die hun bachelor hebben afgerond kunnen, zoals het er nu naar uitziet, gerust een tussenjaar nemen en in 2015 nog studiefinanciering ontvangen. DUO bleek na een telefoontje zelf niet op de hoogte te zijn van deze maas in de wet en heeft hier vanmiddag overleg over. Volgens een woordvoerder van minister Bussemaker vallen studenten die er komend jaar achter komen dat ze toch een verkeerde studiekeuze hebben gemaakt, ook niet onder de nieuwe regeling van het leenstelsel.