ANS

'Is dit tentamenstof?' Het is een veelgehoorde vraag tijdens responsiecolleges. Het lijkt studenten tegenwoordig niet meer te gaan om het vergaren van kennis, maar om het zo makkelijk mogelijk binnenhalen van tentamencijfers. Ook lijkt men steeds minder geïnteresseerd in de colleges zelf – op laptopschermen prijkt vaker Facebook dan aantekeningen. Soms wordt er tijdens college volop gekletst. Vaak heeft ook bijna niemand de literatuur voor het college doorgenomen. Docenten verzuchten zich over het gebrek aan respect en interesse. Is dit de toekomst van de maatschappij?

Nee, dit wordt geen afzeikcolumn. Hoe jammer het ook is, ik snap het wel. Deze houding is slechts het resultaat van falend onderwijsbeleid. Alles draait om rendementscijfers. Studenten moeten steeds sneller afstuderen, kwantiteit gaat boven kwaliteit. Breed ontwikkelde individuen levert dit niet op, wel massaproducten met veel kennis maar weinig ervaring in bijvoorbeeld nevenactiviteiten.

Het rendementsdenken wordt ook door studenten zelf overgenomen. Aangezien de studie snel afgerond moet zijn worden zij verleid om de kantjes ervan af te lopen. Immers, waarom al die teksten lezen als je genoeg hebt aan college-aantekeningen? Vaak haal je daar het tentamen al mee. Geen tentamenstof? Dan leest niemand het dus – dat is niet efficiëntie als je zo snel mogelijk wil afstuderen. Zodoende draait een collegejaar steeds meer om het aftikken van studiepunten en steeds minder om jezelf ontwikkelen.

Zo ook het facebooken en praten tijdens college. Dat ligt niet aan de ‘asociale’ en ‘ongeïnteresseerde’ jonge generatie, maar aan een andere uitvinding die het studierendement moet verhogen. Tegenwoordig moeten studenten wekelijks minimaal 15 contacturen hebben. Op zich geen slecht idee, maar het halen van de norm wordt belangrijker gevonden dan een zinvolle invulling. Gevolg: nutteloze extra colleges en steeds meer aanwezigheidsplicht, waardoor studenten naar college komen omdat het moet en niet omdat ze het willen. Dan is hun aandacht er natuurlijk ook niet bij.

Begrijp me niet verkeerd – facebookende collegegangers zijn bijzonder respectloos en ik heb geen hoge pet op van medestudenten die zelden hun boeken openslaan. Maar als je studenten behandelt als scholieren, gaan ze zich ook als scholieren gedragen. Wil men weer geïnteresseerde studenten in de collegezalen, dan moeten ze geprikkeld worden met verdiepende en uitdagende stof die ze in alle rust tot zich kunnen nemen, zonder urennormen en gedram over nominaal lopen. Het zwaard van Damocles van het bindend studieadvies, B-in-5 en de harde knip leidt alleen tot cynisch calculeren en oppervlakkigheid.