#TK2012: Het reisrecht en selectie aan de poort
De afgelopen weken analyseerde ANS de standpunten van de grootste politieke partijen omtrent de langstudeerboete, het behoud van de basisbeurs en de hoogte van het collegegeld. Vandaag laten we zien hoe de rest van het hoger onderwijs-programma er uitziet. De belangrijkste thema's die nog niet aan bod zijn gekomen zijn het OV-reisrecht en selectie aan de poort, twee thema's waar vrijwel iedere partij wel een mening over heeft. Onderdeel van Halbes gewraakte 'Studeren is investeren' is dat studenten niet langer 7 jaar gratis kunnen treinen. Vanaf januari zal iedere langstudeerder moeten dokken voor een stage of masterclass in een andere stad. Daarnaast werd in de Strategische Agenda voor het hoger onderwijs van vorig jaar besloten dat universiteiten zich beter moeten profileren. Selectie aan de poort is een van de middelen die ze daarvoor ter beschikking krijgen. Hoe moet het beleid er volgens de partijen na 12 september uit komen te zien?
SP In het partijprogramma rept de Socialistische Partij alleen over de OV-Jaarkaart met betrekking tot minderjarige MBO'ers, die ook onder deze regeling zouden moeten vallen. Uit onderzoek van TU Delta blijkt dat de SP daarnaast ook pleit voor het ongedaan maken van de verkorting van het reisrecht. Daarmee is ze met de PvdA de enige partij die de maatregel van Halbe volledig teniet wil doen. De socialisten zijn tegen selectie aan de poort, wel moedigen ze het voeren van intakegesprekken met nieuwe studenten aan. Een BSA is alleen een optie als de instelling 'voldoet aan alle voorwaarden voor goed onderwijs'. Verder is de SP tegen een geldelijke beloning voor het aantal geslaagden en wil ze 200 miljoen steken in fundamenteel onderzoek.
CDA Het CDA heeft in het Kunduz-akkoord ingestemd met de verkorting van het OV-recht en blijft hier achter staan. Over selectie aan de poort is het verkiezingsprogramma ook erg duidelijk: 'We willen in het hoger onderwijs de mogelijkheden voor selectie aan de poort verruimen.' Het CDA is een fel voorstander van het topsectorenbeleid, maar wil daarnaast best investeren in fundamenteel onderzoek.
D66 Ook Kunduzpartij D66 is het eens met de inkorting van het OV-reisrecht. De democraten willen niet dat de overheid de instroom in bepaalde beroepen beperkt, maar individuele opleidingen mogen maatregelen toepassen om 'kwaliteit te waarborgen': 'Daarbij krijgen alle opleidingen in het hoger onderwijs de mogelijkheid te selecteren aan de poort.' D66 breekt een lans voor scherpere profilering van universiteiten, in navolging van het rapport van de Commissie Veerman.
PVV De precieze standpunten van de PVV zijn veelal in nevelen gehuld. Wel heeft de partij in juni meegestemd met de Kunduzpartijen over de inkorting van het OV-reisrecht. Het terugdraaien hiervan zullen de populisten dus niet zien zitten. Daarnaast blijkt de partij van Wilders een voorstander van selectie aan de poort, onder meer toen Anne-Wil Lucas van de VVD een jaar geleden voorstelde studenten te laten solliciteren naar een plek op iedere opleiding.
PvdA 'De door de vijfpartijencoalitie voorgestelde verkorting van het recht op een OV-jaarkaart gaat van tafel.' Deze duidelijke taal uit het verkiezingsprogramma van de sociaaldemocraten laat aan twijfel geen ruimte over. De PvdA moet niets hebben van selectie aan de poort, maar wil door middel van matching studenten aan de juiste studie helpen. Dit principe houdt in dat toekomstige studenten kennis kunnen maken met de docenten om informatie in te winnen over de opleiding.
ChristenUnie De ChristenUnie maakte deel uit van de Kunduzcoalitie en is voorstander van inperking van het OV-reisrecht. Volgens de christelijke partij moet worden voorkomen dat studenten automatisch worden toegelaten tot een studie. Ze dienen vooraf te motiveren waarom ze aan de desbetreffende studie beginnen, eventueel aangevuld met het tonen van de cijferlijst. Wat verder opvalt is dat de ChristenUnie meer ruimte wilt voor de ontwikkeling van campus-onderwijs, om het onderwijs een kwaliteitsimpuls te geven en het kamertekort terug te dringen.
GroenLinks De partij van Jolande Sap is de enige Kunduzpartij die niet volledig achter de inperking van het reisrecht staat. In plaats van drie jaar hoeft deze wat de groenen betreft slechts met een jaar verkort te worden. GroenLinks is voor intensieve begeleiding en studiekeuzegesprekken, van selectie aan de poort kan geen sprake zijn: 'Het is een te grote prikkel voor universiteiten en hogescholen om de krenten uit de pap te halen.'
VVD Het inkorten van het OV-reisrecht was een initiatief van VVD-staatssecretaris Halbe Zijlstra en vindt dus weerklank in het partijprogramma van de liberalen. Daarnaast is de er VVD voorstander van om universiteiten gelegenheid te geven voor selectie aan de poort.
Blijf je na onze berichtgeving nog steeds met vragen zitten? Morgen heb je de kans om verschillende hoger onderwijswoordvoerders aan de tand te voelen.