ANS

Hoewel er jaarlijks meer meisjes dan jongens afstuderen aan Nederlandse universiteiten, zijn vrouwen nog altijd ondervertegenwoordigd in wetenschappelijke functies. In de eerste delen van deze leadstory over topvrouwen in de wetenschappelijke wereld kon je lezen hoe de RU het doet ten opzichte van het landelijk gemiddelde als het gaat om vrouwen aan de top, en hoe onze universiteit haar beleid invult. Vandaag in het slotstuk van dit drieluik een reactie van Toine Lagro-Janssen, voorzitter van het Nijmeegse Netwerk van Vrouwelijke Hoogleraren, over de situatie aan de RU en het Netwerk.

In 2001 werd het Netwerk van Vrouwelijke Hoogleraren opgericht, bedoeld om 'ongelijke kansen voor doorstroming van vrouwen, dus genderongelijkheid, uit de weg te ruimen', aldus Lagro-Janssen. 'Dit gebeurt door onder meer besturen en decanaten bewust te maken van gender bias in toegang tot wetenschappelijke gremia en besturen.' Daarnaast wil het netwerk de mogelijkheden voor vrouwelijke wetenschappers aan de RU zichtbaar maken, onder meer door rolmodellen en het organiseren van symposia en congressen voor academia. Naast deze formele functies is het netwerk ook een plaats waar informatie en ervaringen van ongelijkheden op de werkvloer te delen en aan de kaak te stellen.

Lagro-Janssen is duidelijk over de problematiek van het geringe percentage vrouwen op wetenschappelijke posities. 'De Monitor van de Stichting de Beauvoir (2009) met betrekking tot de posities van vrouwen, laat een piramide zien. Van merendeel vrouwelijke studenten naar steeds minder vrouwen in topposities: via promovendi (42%), naar universitair docenten (31%) naar universitair hoofddocenten (UHD) (18%) naar hoogleraren (12%). In de Raden van Bestuur van universiteiten zijn vrouwen sterk ondervertegenwoordigd. Dat is jammer, omdat er veel vrouwelijk wetenschappelijk talent aanwezig blijkt te zijn als er naar gezocht wordt in bijvoorbeeld een Aspasia programma. Daarin wordt getalenteerde vrouwelijke universitaire docenten de mogelijkheid geboden om door te stromen naar UHD posities. Er werden heel veel excellente onderzoekers zichtbaar door deze procedure, meer dan beloond konden worden. Die vrouwen waren niet door decanen of hun collega's of Raad van Bestuur als potential aangemerkt. Vanuit een oogpunt van gelijke kansen en vanuit het oogpunt van benutting van menselijk kapitaal is dat onprofessioneel managent en ongeëmancipeerd beleid. Inhoudelijk is het ook jammer, omdat diversiteit in een organisatie en in een bestuur tot betere arbeidsverhoudingen en productie leidt.'

Over de situatie en het beleid aan de RU, stelt de voorzitter: 'De RU heeft de afgelopen twee jaar een inhaalslag gemaakt, mede te danken aan een verbetering van het schandelijk lage aantal medische vrouwelijke hoogleraren. Daar heeft het Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren van de RU steeds op gehamerd in gesprekken met en brieven aan het CvB. Met het ondertekenen van de Charter staat de doorstroom van vrouwen naar de top expliciet op de academische agenda, en het CvB heeft de aanbevelingen van onderzoekster Marieke van de Brink ten aanzien van benoemings- en adviescommissies aan het decanaat aanbevolen.' Het Netwerk wil naar aanleiding hiervan graag jaarlijks een openbare documentatie ontvangen van de samenstelling van alle sollicitatiecommissies, ten einde transparantie en monitoring te bevorderen. Het CvB heeft dat tot nu toe echter afgewezen. 'Wat nog veel beter moet en kan is een toename van vrouwen in besturen: als decanen, als directeuren van onderwijs en onderzoeksinstituten en in belangrijke wetenschappelijke colleges. Ook als keynote speakers op internationale podia, Nijmeegse festiviteiten en internationale congressen worden vrouwelijke hoogleraren te weinig gevraagd en zijn ze dus te weinig zichtbaar. Het streven is naar een evenwichtige samenstelling van commissies en van besturen: een gender bias moet worden vermeden door bij opvolging niet vanzelfsprekend te kiezen voor 'meer van hetzelfde', maar voor diversiteit. Er is landelijk een verbetering zichtbaar met het aantal vrouwen in hoge posities, maar het gaat erg langzaam en we zijn er nog lang niet.'