ANS

Meesterlijk bedrog

De KUN verbiedt masteradvertenties in ANS en VOX. Gemotiveerde Nijmeegse schaapjes mochten eens ontdekken dat het gras elders groener is. Is het verbod een afspraak met andere universiteiten of stalinistische censuur?

Tekst: Joris Baeten en Bert Brussen Illustratie: Annemarie van Limpt

‘Sixteen months that will change your life!’ schreeuwen de Boomerangkaarten van Nyenrode de studenten toe. Het Bachelor Master systeem is amper ingevoerd, of de oorlog om aandacht van de potentiële masterstudent is losgebarsten. Ook Nijmegen heeft een bescheiden reclame-offensief ingezet. Indringers die een mooie master willen aanprijzen in KUN-bladen worden echter geweerd. Onlangs kondigde het College van Bestuur een advertentieverbod af voor andere universiteiten. Uiteraard halen universiteiten graag masterstudenten binnen: wie bewust kiest om verder te studeren, is vaak extra gemotiveerd. Bovendien vangen de instellingen hun overheidscentjes deels per afgestudeerde student. Gedreven door zowel een wetenschappelijk als een financieel belang worden kersverse Bachelors de academische poort in gelokt. Maar verzwijgt de KUN-top met haar advertentieverbod niet waar de uitgang is?

Gentlemen’s agreement Als een universiteit een master in de markt zet (die al dan niet top is), moet een student die weten te vinden. In hun voorlichtingsoverleg spraken de universiteiten af dat een mooie website de ‘masterhoppers’ het juiste pad zou wijzen. Handig: een goedkope oplossing die advertenties overbodig maakt. De realiteit is anders: een BaMa-bank op internet is nergens te bekennen. Maar terwijl studenten in de rest van het land tenminste nog kunnen lezen in de universiteitsbladen over passende masters, blijven de advertentiepagina’s van Vox en ANS akelig leeg. ‘Een gentlemen’s agreement,’ verklaart Willem Hooglugt, voorlichter van het CvB. De afspraak zou zijn ‘niet in elkaars bladen met reclame te strooien’. Dat is immers ‘smijten met geld’. Hooglugt: ‘Bovendien kun je een advertentie geen voorlichting noemen.’ Het is opvallend dat het College bezorgd is om het ‘belastinggeld’ dat ándere universiteiten uitgeven. Onafhankelijke spreekbuis Vox werd het eerst aan de ketting gelegd. Doorgaan met advertenties plaatsen zou niet bepaald vriendelijke gevolgen hebben. ‘Er is nooit letterlijk gedreigd met ontslag, maar in een gesprek tussen Paul Sars (CvB secretaris-red.) en de Vox-redactieraad is dat wel gesuggereerd. Het was een van de opties,’ vertelt hoofdredacteur Patricia Veldhuis. Vox loopt hierdoor 46.000 euro per jaar aan advertentie-inkomsten mis. Veldhuis: ‘Het college compenseert deze inkomstenderving niet. Dat is voor ons zeer problematisch.’ Maar gelukkig was ANS er nog om de Nijmeegse student te informeren over mastermogelijkheden. Een dringend verzoek per fax maakte ook daar een einde aan. ‘Want’, stelt het CvB, ‘ook ANS wordt gefinancierd uit universitaire middelen.’ Wordt ongehoorzaamheid bestraft met een subsidiestop? Al eerder bleek het College niet gecharmeerd van de onafhankelijkheid van ANS, en censureerde op oud-Russische wijze. Zo deinsde Sars er in april 2003 niet voor terug 3000 ANS’en door de papierversnipperaar te halen. De 1-april grap, een artikel over een fusie met de zuidelijke zuster in Tilburg, werd niet gewaardeerd. De angst dat kneedbare VWO’ers het artikel serieus zouden nemen was groot en de redactiegrollen werden – zonder overleg – in de kiem gesmoord.

Trieste maatregel De jongste beleidskronkel, het weren van advertenties, roept ook buiten Heyendaal vragen op. Natuurlijk zijn advertenties duur, maar is het met het uitblijven van een gezamenlijke informatiebron wel juist deze te verbieden? PvdA-Kamerleden Martijn van Dam en Jacques Tichelaar stelden kamervragen over het beleid. Zij vinden dat de KUN studenten belangrijke informatie onthoudt. ‘Een trieste maatregel’, noemen ze verbod. Staatssecretaris Nijs stelde weliswaar dat dit ‘tot autonomie van de instelling behoort’, maar niet iedereen deelt haar mening. ‘Totalitair en stalinistisch,’ noemt Nike Nooteboom, verantwoordelijk voor de masteradvertenties van de Universiteit van Amsterdam, de opstelling van Nijmegen. Ook andere universiteiten zetten vraagtekens bij het krampachtige KUN-beleid. Persvoorlichter Peter Siebers van de universiteit van Tilburg: ‘Laat ik het maar opmerkelijk noemen.’ Iedereen is dan ook van harte welkom om in hun blad te adverteren, want ‘wij hebben vertrouwen in de kwaliteit van onze opleidingen’. Nijmegen lijkt het braafste jongetje van de klas, maar gaat in de praktijk wel erg rigide om met de intercollegiale afspraken. ‘Een verbod kan nooit aan de orde zijn’, stelt de Universiteit Maastricht. Navraag leert dat andere universiteiten zich hierbij aansluiten. Maar ook zij hopen dat in de toekomst de gezamenlijke voorlichting van de grond komt.

KUN-etiquette De nobele houding van Nijmegen verbleekt wanneer het de eigen wering betreft. Een beetje speurwerk in andere universiteitsbladen onthult advertenties voor een master Spiritualiteit en een master Bio-informatica. In Nijmegen! Hooglugt bagatelliseert deze uiting door te claimen dat het ‘niche-opleidingen zijn waarvoor het moeilijk is genoeg studenten te vinden’. Maar misschien heeft Tilburg ook wel de perfecte niche-opleiding voor een paar studenten aan de KUN. Ook met een eerder gedane uitspraak valt het CvB door de mand. Voorzitter De Wijkerslooth: ‘We gaan toch geen reclame maken voor de concurrent?’ Met deze door eurotekens vertroebelde bril bekijkt de beste man de universitaire wereld. Is de KUN bang de concurrentieslag te verliezen? Het is normaal dat een universiteit in haar eigen belang handelt: zonder geld geen studies. Maar Nijmegen gaat zo ver in het nastreven van dit belang, dat zij in strijd handelt met het principe van het Bachelor Master stelsel: het vergroten van de studentenmobiliteit. En de hoge heren lijken het vermogen van studenten om zelfstandig hun mening te bepalen, behoorlijk te minachten. Meer openheid van de KUN over masters aan andere universiteiten zou vertrouwen in de eigen kwaliteiten uitstralen. Een ander beleid is daarom niet alleen wenselijk voor studenten, maar dus ook het beste voor onze universiteit. Voor wie nu al weg wil, heeft het CvB een heus BaMa-steunpunt in het leven geroepen. Dit tweedehands Postbus 51-inforek is verborgen aan de Comeniuslaan.