ANS

Het is weer lijstjestijd. Twee weken lang zie je overal politieke jaaroverzichten, Johnny Hoogerland in het prikkeldraad en beargumenteert iedereen opgewonden waarom Bon Iver, Fleet Foxes of toch James Blake het beste album van 2011 maakte. ANS-Online geeft deze kerstvakantie een aantal hoogtepunten uit het afgelopen jaar. Weliswaar voor onszelf, dus schroom niet jouw hoogtepunten te noemen.

5. Wat maakt iemand tot een groot schrijver? Arnon Grunberg zoekt de bron van zijn succes in zijn sociale onhandigheid. Omdat hij moeilijk met mensen communiceerde, schreef hij brieven – steeds langer, tot een schrijver werd geboren. Via een eindeloze e-mailconversatie vertelde Grunberg over zijn wrange wereldbeeld, confronterende manier van schrijven en de duistere kant van de mens. De eerste vraag zet de toon van het ‘gesprek’ dat pas na dertien versies Grunbergs tevredenheid kon wegdragen:

De personages in uw boeken zijn vaak wat wereldvreemde schlemielen en lijken gedoemd te mislukken. Ziet u de mensheid zo? ‘Ik deel de mening niet dat mijn personages “wat wereldvreemd” zijn. Misschien staan zij niet zo in de maatschappij zoals jij meent dat mensen in de maatschappij horen te staan, maar dat zegt vermoedelijk meer iets over jou dan over mijn personages. Als je bedoelt dat ze zich niet helemaal thuis voelen op deze wereld, kan ik alleen zeggen: “wie wel?”’

4. De roem om zijn klare taal wordt nog eens bevestigd door zijn vertegenwoordiging in deze lijst met beste quotes. Politicus van het jaar Emile Roemer werd in mei dit jaar door ANS geïnterviewd over de redding van de SP na een dramatische verkiezingsnederlaag. Met het pleidooi over onderwijsbezuinigingen tijdens de demonstraties in januari, die haaks op Zijlstra’s plannen stond, bleef ook het sociaal leenstelsel niet onbesproken. Hoewel, sociaal? Roemer was duidelijk als altijd over zijn mening met betrekking tot dit idee. Op de vraag of investering in het onderwijs moet worden gerealiseerd middels een sociaal leenstelsel, antwoordde de politicus resoluut:

‘Dat begrip zou verboden moeten worden. Lenen is niet sociaal. Lenen kost geld. Als je een auto gaat kopen en je sluit daarvoor een lening af, dan staat het er altijd bij: “Let op, geld lenen kost geld.” Dus noem dat niet sociaal, noem het eerder asociaal leenstelsel. Dan weten we tenminste waar we het over hebben. We gaan iemand sociaal doodschieten, dat kan niet! Die woorden moet je niet gebruiken.’

3. Ze koos voor terugkeer naar ‘een wespennest’ toen Anne Dohmen eind 2009 gevraagd werd hoofdredacteur van Vox te worden. Begin juli zwaaide ze af na een roerige tijd waarin het universiteitsblad veel te verduren kreeg. Kort na haar vertrek sprak ze met ANS over de strijd die ze heeft gevoerd voor het medium. De frequentie van het blad werd gehalveerd, Voxlog werd verruild voor een nieuwsplatform dat onder toeziend oog van de communicatieafdeling moest functioneren. Uiteindelijk ging het nieuwsplatform zelfs achter slot en grendel. Op de vraag of deze volgende klap bij de redactie nog voor veel reuring zorgde, antwoordde Dohmen:

‘Vorig jaar was de redactie in rep en roer en dat was hij eigenlijk nu weer, maar het was minder heftig. Als je iemand twee jaar lang stelselmatig in elkaar ramt, wordt het slachtoffer op een gegeven moment ook wel iets meer gelaten.’

2. Zeiken voor de goede zaak, zo definieert Youp van ’t Hek de tirades en grappen over de Nederlandse bekrompenheid die de cabaretier kenmerken. Mensen moeten nou eenmaal regelmatig wakker geschud worden met een maatschappijkritische boodschap, zo stelt Van ’t Hek. Dat doet hij op het podium, maar ook in het interview dat ANS in september met hem had, over onder meer politiek en de Nederlandse klaagcultuur. Wanneer hij zegt een politieke partij te verwachten die misstanden in de samenleving aan zal kaarten, vragen de interviewers hem of hij de PVV als zo’n partij ziet. Zijn antwoord is even vermakelijk als helder:

‘Een partij als de PVV is meer een stuiptrekking, gevoed door bange mensen. Ik ken iemand uit een of ander kutdorp. Hij heeft net als vele anderen problemen met allochtonen, maar alleen als De Telegraaf er over schrijft. Ik heb geen moeite met immigranten, het eten is naar mijn mening alleen maar lekkerder geworden. De wereld is op een onbedaarlijk leuke manier aan het mengen. Daarom is ook het vliegtuig uitgevonden. Als wij onze cultuur niet naar de rest van de wereld brengen, vliegen zij wel hierheen om het te halen.’

1. Oprechtheid is ver te zoeken, stelde schrijver Anton Dautzenberg in november 2011 in gesprek met ANS. De auteur, die veelvuldig in opspraak raakte met zijn opzienbarende, soms provocerende acties en uitspraken, bezorgde ons een spraakmakend interview. Aan de hand van vier citaten uit eigen werk sprak hij over thema’s als het vermengen van fictie en journalistiek en de confrontatie met de dood. Zijn lidmaatschap van de pedofielenvereniging Martijn maakte ook pedofilie een van de thema’s in het gesprek. Met het antwoord op de vraag of zijn verhalen over seks met kinderen op pure fantasie berusten, maakt de schrijver het gesprek misschien wel tot het meest controversiële van het jaar:

‘Ik kan uit ervaring spreken. Als zeventienjarige heb ik regelmatig meisjes van veertien geneukt. Elke vorm van menselijk gedrag heb je ergens in je zitten, daarom kan ik me prima associëren met het verkrachten van een kind. Dat kan toch?’