ANS

Twintig kebabzaken, talloze bijbaantjes en tien soorten glijmiddel. Om de keuzestress te reduceren treedt ANS elke maand op als keuringsdienst van studentenwaren. Welke optie doet de graadmeter het hoogst uitslaan en wat kun je beter links laten liggen? Deze keer: gratis reizen zonder studenten-ov

Tekst: Silke Spierings Foto's: Kiki Kolman en Felix Wagner Illustraties (alleen blad): Joost Dekkers

Wat: verstoppertje voor gevorderden Waar: onder stoelen en banken Hoe: in foetushouding Score: 2,5/5

‘Uhm, een weddenschap’, beantwoordt de proefpersoon de vragende blikken van haar medereizigers terwijl ze zich opvouwt en tussen de stoeltjes wurmt. Schaamte en pijn moeten overwonnen worden om op deze manier gratis van A naar B te komen. Waar het aanvankelijk nog mee lijkt te vallen, priemt na vijf minuten een van de richels op de vloer pijnlijk in de rug. Dit maakt deze werkwijze niet geschikt voor bestemmingen verder dan Nijmegen Lent. De passagier die zijn smartphone laat vallen en bij het tasten naar zijn telefoon bijna de billen van de testpersoon vastgrijpt vormt het grootste risico. Wanneer de blauwe broek van de conducteur wordt gesignaleerd, houdt de zwartrijder haar adem in. Zodra de beste man zonder enige aarzeling over het koffertje stapt dat de voeten van de proefpersoon bedekt, maakt de spanning plaats voor een golf van triomf.

Wat: de pot op Waar: in het kleinste hokje Hoe: hangend boven een natgepieste bril Score: 3/5

Verruil je zachte treinstoel voor een pispot om de confrontatie met de conducteur uit te weg te gaan. Vanwege het gewiebel op het spoor is de bril steevast bespetterd met urine waardoor de proefpersoon gedwongen is te staan. Helaas worden de treinen niet gesponsord door Ambi Pur: om de azijnzure pislucht tegen te gaan zul je zelf luchtverfrissers moeten meenemen. Door het overschot aan bacteriën is de angst om iets aan te raken groter dan die om te worden betrapt. De controleur mag dan niet omkijken naar de bezette wc, je medepassagiers met hoge nood doen dat wel. Wanneer je op de plaats van bestemming het kleinste hokje verlaat, komen de afkeurende blikken je samen met de frisse lucht tegemoet. Bijkomend nadeel is dat deze tactiek niet werkt in de sprinter, achter plaszakken kun je je immers niet verstoppen.

Wat: schijnslapen Waar: In de stiltecoupé Hoe: onderuitgezakt met een beetje kwijl Score: 0/5

‘Goedemiddag, mevrouw.’ ‘Goedemiddag!’ Goed getimede snurkjes zijn tevergeefs, zelfs de meest sympathieke conducteur doet er alles aan om je wakker te maken. ‘Hallo! Een goedemiddag!’ De conducteur vermoedt waarschijnlijk dat de zwartrijder doof is en gaat over op plan B. Ze slaat zachtjes tegen de stoel naast het hoofd van de proefpersoon. Als ook dat de testpersoon niet weet te ontwaken, schakelt de controleur over op een drastischere aanpak: de arm van de passagier wordt driftig op en neer geschud. Na de derde duw moet de slaper het opgeven om blauwe plekken te voorkomen. Slapen is een prima tijdverdrijf tijdens de reis, maar geen middel om gratis te reizen. De nachtmerrie begint pas echt wanneer je dertig euro kan neertellen.

Wat: sprinten in de sprinter Waar: in de gangpaden Hoe: sneller dan je schaduw Score: 4,5/5

Bij deze strategie blijven iPods in de tas: je oren zijn broodnodig om het ‘Goedendag!’ van de controleur op te merken. Wanneer de NS’er zijn intrede maakt in de coupé springt het proefkonijn snel op en glipt ze weg terwijl de conducteur de andere passagiers inspecteert. De testpersoon weet zich onopgemerkt naar het volgende treinstel te begeven waar ook de tweede conducteur wordt gepasseerd met een onschuldig knikje. Zo kun je binnen een minuut weer op een bankje neerploffen zonder ook maar een cent lichter te zijn. Beginnende zwartrijders kunnen het beste in een dubbeldekker reizen: tijdens een eventuele achtervolging moet je het met een paar rondjes traplopen kunnen redden tot het volgende station.

Wat: stotterend smoesjes tappen Waar: heidsongetrouw Hoe: met een stalen gezicht Score: 3/5

Deze strategie werkt wellicht beter bij blonde meisjes met puppyogen dan bij bebaarde kerels. Een flinke tas met veel rommel en een pokerface zijn essentieel om de conducteur om de tuin te leiden. Bij de vraag naar het vervoersbewijs, begint de proefpersoon wanhopig te graaien in haar tas. Voor extra geloofwaardigheid kun je na een aantal verwoede pogingen zachtjes gaan schelden. Wanneer je maar verdrietig genoeg overkomt, zal de blauw-gele vijand je graag helpen de betreffende portemonnee terug te vinden. Voel je enige wroeging omdat de NS-medewerker uitgebreid de tijd neemt om het nummer van de klantenservice te geven, terwijl de verloren ov-kaart gewoon in je broekzak zit? Denk dan aan al die keren dat de NS jou een half uur liet wachten in de kou.

Klik hier voor de andere artikelen uit de februari-ANS.