ANS

Vandaag heeft het College van Bestuur (CvB) de bouwplannen voor het cultuurcentrum goedgekeurd. Het centrum zal ingepast worden in de verbouwing van het Gymnasion, waar de managementfaculteit zich zal vestigen. In een multifunctionele theaterzaal zullen onder andere Cultuur op de Campus en Radboud Reflects zorgen voor cultuur. Vanaf de zomer van 2019 wordt verwacht dat er elke doordeweekse dag een voorstelling zal plaatsvinden. Het podium zal 200 vierkante meter in beslag nemen en er zullen 184 mensen in de zaal passen. Bovendien komt het centrum met een heuse foyer 'geschikt voor publieksactiviteiten van faculteiten'. Over de plaatsing van oefen- en repetitieruimtes voor de culturele studentenorganisaties moet het CvB nog een beslissing maken. Is het bouwen van een cultuurcentrum een goed idee? Daar zijn de meningen nogal over verdeeld.

 

Een afgelopen zomer opgerichte werkgroep onder leiding van rector magnificus Bas Kortmann heeft een uitgebreid advies (.pdf) geschreven over verbetering van de campus. Zo wordt aan het College van Bestuur (CvB) geadviseerd om meer groepswerkplekken en studentenbanen te creëren en moet er een supermarkt op de campus komen. ANS maakte een overzicht van de belangrijkste aanbevelingen. 1. Meer groepswerkplekken In de Algemene Studentenenquête geeft 25 procent van de studenten aan dat er te weinig werkplekken zijn. De werkgroep ziet graag meer groepswerkplekken, overlegruimtes en stiltewerkplekken. Inmiddels heeft het Facilitair Bedrijf (FB) opdracht gekregen om te inventariseren of leegstaande collegezalen gebruikt kunnen worden als werkplek. Daarnaast moet de UB over niet al te lange tijd 300 extra werkplekken hebben. 2. Een deel van de campus 24/7 open In februari berichtte ANS al dat de USR graag zou zien dat een deel van de campus langer open is. Het gaat dan om de UB, het sportcentrum en Erasmusgebouw. Nu wil de werkgroep nog een stap verder: zij wil het Universitair Vastgoed Bedrijf (UVB) opdracht geven om te bedenken hoe diensten 24/7 open kunnen zijn. Of studenten hierdoor echt langer op de campus zullen blijven is de vraag. In februari bleek al dat dit idee niet bij iedereen in goede aarde viel. Daarnaast wordt gekeken of het Erasmusgebouw een studentenhelpdesk moet krijgen. Hier kun je dan terecht met je vragen over onder andere ICT, reserveringen en inschrijvingen. 3. Supermarkt op de campus Een supermarkt op de campus, de geruchten blijken waar. Wel moet er eerst nog een haalbaarheidsstudie worden gedaan door het FB. 'De werkgroep denkt dat het de moeite waard is om opnieuw een onderzoek te laten toen (Spar-formule of AH to go) en daarbij ook Radboudumc en HAN te betrekken.' Wordt dus vervolgd. 4. Cultuurcentrum op de campus? Aanbieden van culturele activiteiten zou nog zo'n middel moeten zijn om studenten langer op de campus te houden. Dus stelt de werkgroep voor om een cultuurcentrum te bouwen. Dit kan dan functioneren als een ontmoetingsplaats voor medewerkers en studenten. 'In een dergelijk centrum zouden cursussen gegeven kunnen worden en er zouden verenigingen gehuisvest kunnen worden die nu nog niet deze binding hebben met de RU.' 5. Meer studentenbanen Studenten inzetten voor verschillende campusbaantjes, het is de vraag wat de Ondernemingsraad (OR) van dit plan vindt. Toch adviseert de werkgroep om dit op te nemen in het Strategisch Plan en vraagt Campus Detachering, het uitzendbureau voor campusbaantjes, om een visie op dit idee. De bedoeling is dat gekeken wordt naar 'hoe en waar uitbreiding van studentenbanen het beste gerealiseerd kan worden.' De opstellers van het adviesrapport zien zelf al mogelijke baantjes: studenten inzetten bij het realiseren van de door hun bedachte plannen. En nu? Vijf mooie plannen, maar het is nog onduidelijk wat we straks echt terug gaan zien op de campus. Op 19 mei wordt het advies in ieder geval besproken met de USR, OR en het CvB. In een brief laat het CvB weten dat het 'met waardering kennis heeft genomen van dit rapport' en zich goed kan vinden in de aanbevelingen en voorstellen van de werkgroep. Toch geldt dit niet voor alle suggesties: het cultuurcentrum wordt 'niet opportuun geacht om nu prioriteit aan te geven'. Als reden geven de bestuurders aan dat er al een omvangrijk en ambitieus bouwprogramma is, waar dit idee nu niet in past.

 

De stelling van deze maand: De RU moet een cultuurcentrum op de campus realiseren Tekst: Eveline Knapen en Anne van Veen Dit artikel verscheen eerder in de maart-ANS In hoeverre moeten nevenactiviteiten op de campus worden gestimuleerd en wat is de rol van de universiteit hierin? De Radboud Universiteit zorgt er nu voor dat de sportverenigingen ruimte krijgen in het sportcentrum. Hebben culturele verenigingen ook recht op zo’n complex? Op initiatief van CHECK, de koepelorganisatie voor maatschappelijke en culturele verenigingen, werd samen met de Universitaire Studentenraad vorig jaar de werkgroep Hart voor Cultuur in het leven geroepen. Deze werkgroep buigt zich over de mogelijkheden voor een cultuurcentrum op de Nijmeegse campus. Dit zou een plek moeten worden waar studenten elkaar kunnen ontmoeten voor culturele activiteiten, zoals repeteren en workshops volgen. Rector magnificus Theo Engelen is een voorstander van het project omdat hij meent dat culturele bagage een onderdeel is van een academische opleiding. Tegenstanders vinden echter dat het niet de taak van de universiteit is om hierin te voorzien. Moet de universiteit een cultuurcentrum bewerkstelligen of is het een overbodige luxe? Rosan Koolen, politiek commissaris bij CHECK ‘Ik vind dat er een cultuurcentrum op de campus moet komen. De universiteit kent veel culturele studentenverenigingen, waarvan de meeste een keer in de week de mogelijkheid krijgen om te repeteren. Deze repetities vinden vaak plaats in buurthuizen in Hatert of Dukenburg en zijn afhankelijk van de geplande activiteiten en vakantiedagen van deze wijkcentra. De organisaties hebben hierdoor niet altijd de faciliteiten om te doen wat ze graag willen doen. ‘Het gros van de studenten kent de grote culturele organisaties op de campus wel. Iedereen komt bijvoorbeeld wel eens in het Cultuurcafé, maar stiekem gebeurt er nog meer. Velen hebben hier echter geen weet van, omdat de activiteiten niet zichtbaar zijn. Met een opvallende ontmoetingsplaats voor culturele verenigingen, wordt de drempel om deel te nemen lager. Een cultuurcentrum kan van Nijmegen een nog mooiere en meer bruisende studentenstad maken. Het is zonde als aankomende studenten een andere stad boven Nijmegen verkiezen, omdat ze denken dat de Radboud Universiteit op het gebied van cultuur minder te bieden heeft.’ ‘Natuurlijk kunnen studenten van cultuur genieten of hieraan deelnemen door naar LUX of Doornroosje te gaan. Studenten hebben echter vaak een andere agenda en geven daarom de voorkeur aan activiteiten dichtbij de universiteit. Dit is te vergelijken met sportverenigingen. Zo heeft Nijmegen een eigen hockeyclub, maar hockeyen de meeste studenten toch bij de studentenvereniging Apeliotes. ‘De universiteit is in de eerste plaats een onderwijsinstelling, maar je komt hier ook om je academisch te ontwikkelen. Hiervoor is meer nodig dan alleen onderwijs. Nevenactiviteiten, zoals een bestuursjaar, worden niet voor niks gestimuleerd. Ook kunst en cultuur, zowel het beoefenen als het consumeren hiervan, leveren een bijdrage aan je academische vorming. Iedereen weet dat studeren meer is dan alleen in de boeken zitten. In dat geval kun je je net zo goed inschrijven bij de LOI en krijg je studiewerk thuis gestuurd.’ Caspar Safarlou, lid van de JOVD en regiocoördinator bij studentenpartij de Vrije Student ‘Ik ben tegen de bouw van een cultuurcentrum op de campus. Ruimtegebrek voor de culturele verenigingen zou een aanleiding zijn om een dergelijke plek te verwezenlijken. In plaats van het creëren van een nieuw centrum moet eerst worden gekeken naar de ruimten op de universiteit die ’s avonds niet in gebruik zijn, zoals het Collegezalencomplex. Kunnen de verenigingen daar geen gebruik van maken? Het is onnodig om een nieuw centrum te realiseren, terwijl er op de campus mogelijkerwijs al genoeg plekken zijn voor culturele organisaties om elkaar te ontmoeten. ‘Een cultuurcentrum wordt vaak vergeleken met het huidige sportcomplex, omdat het beide plekken zijn waar verenigingen bij elkaar komen. Zowel sport als cultuur bieden geen meerwaarde voor de academische vorming. Academische ontwikkeling betekent dat je kennis en kunde meekrijgt over je eigen vakgebied en dat je het vermogen hebt om zelf op onderzoek uit te gaan. Cultuur, maar ook sport, komen hier totaal niet in voor. Deze activiteiten hebben alleen te maken met ontspanning. Daarnaast zijn deze nevenactiviteiten helemaal niet vergelijkbaar. Bij sport speelt er een gezondheidscomponent mee, wat pleit voor een toepasselijk complex. Het gezondheidsaspect mist bij cultuur, waardoor het realiseren van een cultuurcentrum niet de taak van de universiteit is. ‘Het cultuurcentrum is een rookgordijn. De universiteit wil dat studenten veel gebruik maken van de campus en blijven hangen na hun colleges. Dat is een van de argumenten voor het realiseren van een cultuurcentrum. Nu wordt er top-down gekeken naar de mogelijkheden voor een nieuw complex en naar de wensen van de belangenorganisatie CHECK. In plaats daarvan zou er een onderzoek moeten komen naar wat studenten daadwerkelijk op de campus houdt. Het zou me niet verbazen als een loungecentrum met bijvoorbeeld hoekbanken, spelcomputers en bedden voor een middagdutje meer bij zou dragen aan de binding dan een atelier voor beeldende kunst.’ Klik hier voor de overige artikelen uit de maart-ANS.

 

Theo Engelen vervult al ruim drie maanden de functie van rector magnificus van de Radboud Universiteit. Tijd om de man aan het roer beter te leren kennen: ‘Ik ga altijd voor geweldloosheid en harmonie. Dat is saai, maar ik kan het niet helpen.’

Tekst:Evy van der Aa/ 
Foto's: Francesca Asscher

Ondanks de komst van een nieuwe rector, is het kantoor op de tweede verdieping van het bestuursgebouw weinig veranderd. De chocolaatjes met het RU-logo liggen weer netjes klaar en de enthousiast mee typende persvoorlichter maakt nog altijd deel uit van het meubilair. De nieuwe bestuurder heeft alleen een schilderij, afkomstig uit zijn voormalige decaankamer, en boeken overgehuisd naar de andere kant van de campus. Voordat hij rector werd, gaf Engelen 38 jaar college aan de Nijmeegse geschiedenisstudenten. Enthousiast kijkt hij terug op het geven van onderwijs: ‘Ik vond het fantastisch om werkgroepen aan eerstejaarsstudenten te geven.’ Als historicus bekijkt Engelen graag de periode van de verlichting: ‘De verlichting staat voor alles wat een verstandig mens wil, zoals vrijheid van denken en gelijke kansen.’ Het is daarom niet verbazend dat Engelen Gandhi ziet als held uit de wereldgeschiedenis: ‘Ik vind zijn geweldloos ijveren voor de goede zaak bijzonder.’ Minder fan is de rector van mannen met een gebrek aan inlevingsvermogen en een teveel aan testosteron en geweld. Behalve zijn geschiedenisachtergrond en zijn zelfgeschreven kinderboeken, weten we niet veel van Theo Engelen. Wat voor persoon is de rector eigenlijk en hoe past hij zijn denkbeelden toe op onze universiteit? Door middel van een klassieke persoonlijkheidstest, de Proust Questionnaire, zoekt ANS naar de man achter het rectormasker. Hoe wil de rector de universiteit verbeteren en wat moet een student volgens hem leren? Engelen zit achterovergeleund, met zijn armen over elkaar, terwijl hij rustig de vragen beantwoordt.

Wat is uw favoriete deugd?
‘Betrouwbaarheid, als dat een deugd is. Mensen moeten ervan uit kunnen gaan dat wat ik zeg, betrouwbaar is en dat geldt ook voor mij als persoon. Je kunt dat ook integriteit noemen. Ik hoop deze deugd te praktiseren, want ik heb een grote hekel aan onbetrouwbare mensen.’

Welke karaktereigenschap vindt u goed aan uzelf?
‘Ik ben weer geneigd om betrouwbaarheid te zeggen, maar dan wordt het interview heel saai. Een andere goede eigenschap is dat ik altijd zoek ben naar consensus, door confrontaties uit de weg te gaan en te zoeken naar een oplossing die voor iedereen acceptabel is, al lukt dat niet altijd. Dan bedoel ik niet een compromis, daarmee is niemand echt tevreden.’

Wat is uw grootste gebrek?
‘Ongeduld. Op sommige momenten gaan dingen te traag, dan moet ik mijzelf echt bij de les houden en zeggen: “rustig”.’

Als u een dag iemand anders kon zijn, wat voor iemand zou u dan zijn?
‘Ik zou wel een dag kind willen zijn. Mijn kleinzoon is twee dagen in de week bij mij, dan kan ik wel eens jaloers worden op zijn zorgeloze bestaan. Gewoon je gang gaan, door het huis kruipen en alles doen waar je zin in hebt. Dat onbezorgde is iets waar ik blij van word.’

Wat is uw idee van geluk?
‘Als het mij lukt om in een harmonieuze omgeving consensus te creëren met betrouwbare personen, dan word ik daar heel gelukkig van. Het is ook belangrijk dat je creatief kunt zijn en bevrediging haalt uit wat je doet. Nieuwe uitdagingen maken het leven interessant, rector worden van een universiteit is voor mij een hele uitdaging.’

Engelen is de uitdaging om rector magnificus van de RU te worden aangegaan. Betrouwbaarheid en consensus staan bij de bestuurder hoog in het vaandel. Hoe reflecteert dit in zijn nieuwe functie?

Hoe gaat u van de RU een betere universiteit maken?
‘Een concreet punt dat ik wil aanpakken, is de terugkoppeling van de resultaten van de onderwijsevaluaties naar studenten. Onderwijsevaluaties helpen ons om het onderwijs te verbeteren, maar we kregen klachten dat studenten niet weten wat met de evaluaties wordt gedaan. Ik vind de transparantie naar studenten toe belangrijk en zal zorgen dat dit beter wordt.’

Net na uw aanstelling als rector zijn drie medewerkers van de Honours Academy, waaronder het hoofd van de afdeling, op non-actief gezet en later ontheven uit hun functie. Als u transparantie belangrijk vindt, waarom mogen studenten dan niet weten wat zich bij de Honours Academy heeft afgespeeld?
‘Wat zich bij Honours heeft afgespeeld, gaat over arbeidsrechtelijke zaken. Dat wordt tussen de werkgever en de werknemer geregeld en mag nooit openbaar worden gemaakt. We hebben ervoor gezorgd dat de beslissingen die daar genomen zijn geen gevolgen voor het onderwijs hebben. Waar studenten recht op hebben, is dat het onderwijs gegarandeerd van goede kwaliteit is. Dat is bij de Honours Academy het geval.’

Dus de problemen op de Honours Academy hebben inhoudelijk niets te maken met het onderwijs?
‘Nee, dit is een arbeidsrechtelijk conflict.’

U bent van huis uit historicus. Welke wijze les uit de geschiedenis wilt u toepassen op uw functie als rector?
‘Als rector moet je jezelf niet te belangrijk maken. Als je de geschiedenis hebt doorgeploeterd, van Nero tot Stalin, ben je niet meer geneigd om blind ideologieën en vlaggen te volgen. Als historicus heb je een relativerende houding en kijk je met enige afstand naar zaken. Alle mensen die door historici worden bestudeerd, zijn al lang dood en niet belangrijk meer.’

Van het verleden terug naar het heden. Tijdens het rectoraat van Engelen vindt een grote verandering plaats binnen het hoger onderwijs. De basisbeurs, die studenten ontvangen om studeren goedkoper te maken, verdwijnt en wordt vervangen door een lening.

Hoe kijkt u tegen het leenstelsel aan?
‘De aangenomen wet is aanzienlijk socialer dan hij oorspronkelijk was. Ik ben blij met de toezegging van de minister dat ze nauwlettend in de gaten zal houden of het stelsel ertoe leidt dat kinderen uit minder welvarende gezinnen minder naar universiteiten gaan. Met de huidige vorm kan ik leven, voorstander zijn is een ander verhaal.’

Dat klinkt nogal neutraal.
‘Het is afwegen, want er komt nu een miljard vrij dat naar het wetenschappelijk onderwijs wordt gesluisd. Indirect komt dat bij studenten terecht. Dat is mooi meegenomen, daar kun je niet op tegen zijn.’ De voorganger van Engelen, Bas Kortmann, schetste bij zijn aftreden een duidelijk beeld van de ideale student: een student moet kunnen scharrelen om zichzelf te vormen. De universiteit moet niet mikken op zo snel mogelijk afstuderende studenten, maar ruimte bieden om naast de opleiding andere dingen te doen.

Wat vindt u dat een student moet hebben geleerd als hij de universiteit verlaat?
‘De RU is geen hbo-instelling, de student moet meer leren dan alleen zijn vak. We leiden mensen op tot academicus: een zelfstandig denkende, onafhankelijke persoon, die in staat is om zijn mening op een goede manier te verwoorden en die een plek in de samenleving weet te vinden waarin al zijn kwaliteiten tot uitdrukking komen. Na vier jaar op de campus te hebben rondgelopen, moeten mensen volwassener zijn. Ik vind het fantastisch om te zien dat elke student daadwerkelijk een grote ontwikkeling doormaakt. Cultuur speelt in die ontwikkeling ook een grote rol.’

Engelen geeft aan dat cultuur een grote rol speelt bij de ontwikkeling van studenten. De commissie Hart voor Cultuur, waarvan de rector voorzitter is, bespreekt op dit moment de mogelijkheden voor een cultuurcentrum op de campus.

Hoe moet zo’n centrum er volgens u uitzien?
‘De ideeën die door de commissie worden besproken, zijn mooi. Als ik onbeperkte middelen zou hebben, krijg je een schitterend gebouw met alles wat je nodig hebt voor theater, film en muziek. We moeten echter bescheiden blijven, de bomen groeien niet tot in de hemel. Wat ik er in ieder geval van kan zeggen, is dat er een cultuurcentrum komt. Het cultuurcentrum hoeft voor mij niet per se een gebouw te zijn, het kan ook verspreid zijn over verschillende plekken waar mensen samenkomen. Het is in elk geval wel belangrijk dat een cultuurcentrum zich niet in een donkere uithoek bevindt.’

Dus als het aan u ligt, komt er een cultuurcentrum tijdens uw rectoraat?
‘Daar ga ik zeker mijn best voor doen. De RU geeft, terecht hoor, een behoorlijke som geld uit aan sport. Daarvoor hebben we fantastische accommodaties. Daarnaast moet de RU de culturele kant van de mensen ook wat bieden. De hoofddoelstelling van de RU is mensen academisch opleiden, daar hoort een gezonde geest met enige culturele bagage bij.’

 

De RU heeft een nieuwe werkgroep in het leven geroepen: Hart voor Cultuur. De werkgroep gaat zich buigen over de haalbaarheid van een cultuurcentrum of een uitbreiding van de huidige faciliteiten op de campus. 'De werkgroep moet zorgen voor een betere zichtbaarheid van kunst en cultuur', vertelt Ariane Vervoorn, teamcoördinator van Cultuur op de Campus. 'Dat de commissie er gaat komen is zeker, maar wie hier precies aan gaan deelnemen en wanneer de werkgroep geïnstalleerd zal worden is nog onbekend.' Vervoorn geeft aan dat de werkgroep voor de wissel van de rector rond zou moeten zijn. Het initiatief voor een werkgroep komt uit de notitie 'Radboud Cultuurcentrum' die opgesteld is door CHECK. Op 30 juni beloofde rector Bas Kortmann dat na de zomer een werkgroep ingesteld zou worden. Volgens de notitie zou de werkgroep ook de mogelijkheid tot een cultuurpas moeten onderzoeken, waarmee studenten onbeperkt gebruik kunnen maken van het culturele aanbod op de campus. Of dit mee wordt genomen in de werkgroep is onbekend.

 

De universiteit krijgt zeker een cultuurcentrum. Het College van Bestuur heeft besloten dat het veelbesproken centrum ingepast zal worden in de verbouwing van het Gymnasion. Dit gebouw zou de nieuwe plaats voor de managementfaculteit zijn, daar komt nu dus het cultuurcentrum bij. Volgens Mark Vlek de Coningh, voorzitter van de Universitaire Studentenraad, wordt het allemaal 'waanzinnig mooi'. Vlek de Coningh is blij met de toezegging. 'De volgende stap is een stuurgroep vormen, waarin de culturele verenigingen zijn vertegenwoordigd. Zij gaan samen met de architect praten over de vormgeving van het centrum.'