ANS

Wat intimi allang wisten, is nu ook bevestigd door de reviewcommissie voor hoger onderwijs: de RU is gewoon zeer goed. Althans, dat schijnen de prestatieafspraken die het wil maken met Halbe Zijlstra te zijn. Afgelopen zomer leverde de RU haar verplichte prestatieafspraken in (.pdf) bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Daarin staat vermeld welke 'supergoede' ambities de RU heeft tot 2015 wat betreft onderzoek en onderwijs, bijvoorbeeld het verhogen van het aantal contacturen in de bachelor naar 15 uur per week, de invoering van een bindend studieadvies en het schrappen van 17 masters. Staatssecretaris Halbe Zijlstra stelde een speciale reviewcommissie in die een advies moest uitbrengen over de plannen van de universiteiten en de uitkomst werd vandaag bekend: de afspraken met de RU krijgen het predikaat 'zeer goed'. De commissie oordeelde (.pdf) op basis van ambities, zwaartepuntvorming (aansluiting bij EU-programma's zoals Horzion 2020) en uitvoerbaarheid. Ze vindt met name dat de RU duidelijke keuzes maakt wat betreft onderwijskwaliteit en studiesucces. De afspraken over verbetering van de onderwijskwaliteit, zoals het verhogen van de aantal docenten met een Basiskwalificatie Onderwijs van 38 naar 75 procent en verhoging van het aantal studenten dat zich aansluit bij de Honours Acadamy zijn wellicht te ambitieus, want ze 'vragen naar het oordeel van de commissie een forse inzet'. De uni doet dus braaf van Halbe zegt en wordt beloond met een koekje in de vorm van zakgeld. Update: In de rest van Nederland blijkt het predikaat 'zeer goed' meer regel dan uitzondering. Naast de RU scoren de Rijksuniversiteit Groningen, de TU Delft, de Universiteit Leiden, Maastricht University, de Universiteit Twente, de TU Eindhoven en de Wageningen Universiteit 'zeer goed'. Acht van de dertien Nederlandse universiteiten hebben dus de allerbeste prestatieafspraken van Nederland. Zelfs dat is overigens niet helemaal waar, aangezien de Universiteit Utrecht als enige een 10 met een griffel van de commissie heeft gekregen: 'excellent'. Gewoon 'goed' zijn de beide hoofdstedelijke universiteiten (Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit), de Tilburg University en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Conclusie: in de waardebepaling van de reviewcommissie is 'goed' slecht en 'zeer goed' middelmatig. Wel blijft de RU volgens Halbes normen de beste universiteit van Nijmegen. Niet de beste instelling, trouwens, want de HAN haalt met 'excellent' toch net iets betere cijfers.

 

Overtreedt ons aller Halbe met zijn prestatieafspraken de Grondwet of niet? Rond de afspraken over de bekostiging van hogeronderwijsinstellingen is discussie ontstaan over de grondwettelijkheid. Zijlstra zelf liet woensdag met een brief aan de Tweede Kamer weten dat de afspraken niet indruisen tegen de vrijheid van onderwijs, zoals eerder wel gesteld werd door decaan van de Nijmeegse Rechtenfaculteit Paul Bovend’Eert. Volgens de staatssecretaris zijn de afspraken over onder meer studiesucces en het aantal contacturen slechts een test op ‘deugdelijkheid’ van het onderwijs. Bovend’Eert krijgt nu echter bijval van zijn Tilburgse collega Paul Zoontjes. De hoogleraar Onderwijsrecht is van de Onderwijsraad, die vorige week een advies uitbracht waarin de ‘deugdelijkheidseisen’ waaraan Zijlstra refereert, uitgelegd worden. ‘Dat zijn objectieve, in de wet neergelegde eisen, zodat instellingen precies weten waar ze aan toe zijn. Door de plannen van de verschillende instellingen te beoordelen gaat de staatssecretaris zelf uitmaken wat deugdelijk onderwijs is en wat niet. Maar in artikel 23 is vastgelegd dat het de wetgever is die dit bepaalt – niet de scholen en niet de staatssecretaris’, stelt de hoogleraar. De Raad van State moet zich nog over de voorstellen van Zijlstra buigen om te beoordelen of deze daadwerkelijk ongrondwettelijk zijn. ‘Als Zijlstra een dergelijk advies van de Raad van State opvolgt, dan zal hij de criteria voor prestatieafspraken alsnog moeten vastleggen in een wetsvoorstel. Hij kan dat advies ook naast zich neerleggen, als zijn plan door de Ministerraad wordt goedgekeurd. Maar dan loopt hij wel het risico dat instellingen naar de rechter zullen stappen om de maatregel aan te vechten. De rechter kan die dan vernietigen', aldus Zoontjes.

 

Kondigde ANS in de aprileditie met ‘In een schot raak’ het afschaffen van de hertentamens nog aan bij wijze van 1 april-grap, geheel onjuist was deze suggestie niet. In het prestatieplan dat de RU vandaag openbaar maakte wordt het verminderen van de herkansingsmogelijkheden als een van de maatregelen genoemd om het studierendement te verhogen, naast onder meer de invoer van 15 contacturen per week in de bachelorfase. De RU zet naast het verhogen van studierendement in op het terugdringen van uitval van studenten, met name door het invoeren van decentrale selectie en een numerus fixus voor opleidingen met een hogere instroom dan 450 studenten. Ook voor opleidingen met een structureel matig arbeidsperspectie wordt een numerus fixus overwogen. Daarnaast wordt universiteitsbreed een digitale studiekeuzecheck ingevoerd op basis waarvan aankomend studenten kunnen worden uitgenodigd voor een gesprek over de studie. De RU wil hiermee zeker stellen dat studenten met de juiste verwachtingen aan een opleiding beginnen. Studenten die via het hbo naar de RU willen doorstromen zullen worden ontmoedigd, gezien de ‘weinig succesvolle’ route die dit blijkt te zijn. Hoewel Zijlstra onlangs nog pleitte voor de invoer van brede bachelors zet de RU hier niet op in. Wel worden meer clusters tot stand gebracht om overstappen naar een verwante opleiding in het eerste jaar zonder tijdverlies mogelijk te maken. Andere maatregelen aangaande het onderwijs zijn het afschaffen van de studies Islam en Arabisch en Informatiekunde, gezien de omvang en toestroom. De RU heeft nu al het kleinste aantal bachelor- en masteropleidingen van alle Nederlandse universiteiten en wil dit aantal nog verder terugdringen. De achttien master-lerarenopleidingen zullen worden teruggebracht naar drie. Het totale pakket aan plannen werd deze week naar staatssecretaris Zijlstra verstuurd. De universiteit hoopt zo 14 miljoen euro extra per jaar aan overheidssteun binnen te halen. In september zal duidelijk worden op hoeveel geld de RU kan rekenen.