ANS

In het kader van het Wintertuinthema ‘kunst van het verzamelen’ stelt ANS-Online vijf vragen aan verscheidene gastsprekers en muzikanten. Ditmaal: Maxim Hartman.Maxim Hartman (49) kletst in het Cultuurcafé rustig na met een aantal bezoekers van het college dat hij zojuist gaf. Op de campusdag van het Wintertuinfestival liet hij zien hoe ideeën tot hem komen en gaf de toehoorders een flinke dosis schuine, absurdistische humor mee. De kunstenaar en programmamaker, bekend van onder andere Rembo & Rembo en Omroep Maxim, praat na met zijn toeschouwers 'uit nazorg, want ik wil graag weten of er nog vragen zijn'. Op de vijf vragen van ANS geeft hij dan ook graag antwoord, hetzij af en toe met een knipoog. Bent u een jager of verzamelaar? 'Hoewel ik niet echt een versierder ben, beschouw ik mezelf als jager. Versieren, dus naar een vrouw gaan en een leuk praatje maken, doe ik nog steeds niet. Ik maak wel een grapje, maar uiteindelijk komt het initiatief van haar. 'Een verzamelaar klinkt ook zo tuttig, alsof ik puntenslijpers verzamel. Een jager klinkt mannelijker en ik wil mannelijk zijn.' Wat is het pronkstuk uit uw collectie? 'Mijn huidige vriendin is echt een pronkstuk. Zij is in feite deel van mijn verzameling, want ze komt niet zo aanwaaien. De eerste keer dat je een auto koopt heb je nog geen verzameling, maar van de tiende auto kun je zeggen: "dit is de mooiste uit mijn verzameling". Wacht, ik verzamel eigenlijk helemaal geen vrouwen, want de vorige vrouwen zijn alweer weg. Eigenlijk verzamel ik dus niets. Dat vind ik ook iets voor mietjes.' Waarvoor moet u moed verzamelen? 'Om in de zee te springen. Ik ben echt bang voor haaien, die zitten ook in de Noordzee. De zee ga ik echt niet meer in, daar heb je echt moed voor nodig. Heb je Jaws gezien? Die film zag ik toen ik 12 was en ik had echt zo'n bruine vlek in mijn onderbroek. 'Voor het zien van kleine orgaantjes van bijvoorbeeld een platte muis heb je ook moed nodig. Misselijk word je ervan, gatverdamme. Mijn maag draait al om als ik er aan denk.' Hoe raapt u uw inspiratie bij elkaar? 'Van alles. Het internet, het dagelijks leven, maar vooral verveling. Dat is essentieel. Ik zoek juist de leegheid en dan komen de ideeën. Het is een soort niksheid waar je moet zijn zodat de ideeën tot je komen.' Hoe maak jij jezelf winterklaar? 'Naakt slapen. Buiten, net als een naaktslak. Dat doe ik zonder mijn vriendin, want het is wel koud, joh. Ik doe het ook niet zomaar, maar het is de beste manier om jezelf winterklaar te maken.' Foto: Wintertuin/Thijmen Sietsma Lees hier alle artikelen over het Wintertuinfestival 2012.

 

In het kader van het Wintertuin-thema ‘het leven is al zwaar, laat de literatuur licht zijn’ stelt ANS-Online vijf vragen aan verscheidene gastsprekers en muzikanten. Ditmaal; Mustafa Stitou. Mustafa Stitou (39) debuteerde in 1994 op twintigjarige leeftijd met de dichtbundel Mijn vormen.  Na het winnen van een aantal prijzen en een rol als stadsdichter van Amsterdam, kwam hij dit jaar met zijn vierde bundel Tempel. Uit dit werk droeg hij een aantal gedichten voor op het Wintertuinfestival. Tekst: Kiki Kolman en Guusje van den Ouweland Foto: persoonlijk archief Mustafa Stitou Heeft u liever licht of donker? ‘Mijn antwoord is denk ik ook door anderen gegeven: beide. Licht alleen lijkt me heel vermoeiend en enkel donker lijkt me erg zwaar. Letterlijk genomen: ik ben meer een avond- dan een ochtendmens. Ik heb de nacht nodig om te kunnen lezen, denken en schrijven.  Mijn verbeelding lijkt dan verder te reiken. Toch is mijn concentratievermogen en helderheid 's ochtends ook goed.’ Wat kan volgens u het licht niet verdragen? ‘De leugen. Er zijn weinig dingen die ik mezelf met succes heb afgeleerd, maar liegen is er een van. Dat doe ik niet zo snel.’ Waarom verdient uw werk het om in de spotlight te staan? ‘Wat ik vaak hoor is dat mijn werk toegankelijk is, maar toch complex. Daar kan ik mij wel in vinden. In een gedicht, gericht aan een vogel, schreef ik dat eens: “Regen drinken, zingen met een bek vol mieren”. Zingen, dat is licht, en die bek vol mieren, dat is donker. “O niet minder duister en licht dan die van jou, holenbroeder, is de bron waaraan ik ben ontsprongen!” De bron waar zowel dichter als vogel uit voortkomen is tegelijkertijd licht en duister en dat geldt natuurlijk voor de hele natuur.’ Wanneer tastte u voor het laatst in het duister? ‘Net onderweg van het station hiernaartoe. Ik hoorde geschreeuw en iemand huilen. Een vrouw werd geslagen door een man. Wat doe je dan? Doorlopen kan niet, dat zou die leugen zijn die het licht niet verdraagt. Dus ik merkte dat ik een paar stappen zette in de richting van de man. Hij begon tegen me te schreeuwen en mijn hart ging enorm tekeer. Ik zei niets, keek hem rustig aan en terwijl hij mij uitschold, pakte zij haar tas en sloop weg. Toen keerde langzaam het licht weer terug en liep ik door.’ Waar heeft u een zwaar hoofd in? Net als Hanna Bervoets eerder deze avond, kost het beantwoorden van deze vraag Stitou grote moeite. ‘Ach, laten we het simpel houden. Ik heb er een zwaar hoofd in dat Frankrijk ver komt op het WK.’    

 

Iedere twee weken rakelt ANS herinneringen op door een artikel uit de archieven te plukken. Deze week in de nostalgische rubriek: Nico Dijkshoorn Naast alle grote interviews die ANS het hele jaar door houdt, zijn er altijd nog die kleinere vermakelijke interviewtjes met de gastsprekers van het Wintertuinfestival. Variërend van wetenschappers tot kunstenaars wordt hen naar aanleiding van een overkoepelend thema per editie vijf identieke vragen voorgelegd. Van 22 tot en met 25 november dit jaar komen de door ANS geïnterviewde Wim T. Schippers en Spinvis langs. Daarnaast zullen onder andere Maxim Hartman, Hamke Hendriks, Mauro Pawlowski (dEUS) en P.F. Thomése te gast zijn. Naar aanleiding van het onderwerp 'verzamelen' worden weer enkele pittige en minder pittige vragen gesteld.

Foto: Titia Hahne Tekst: Timo Pisart 'Ik speel zelf in een band', die zin rolt verdacht vaak over de tong van de huisdichter van De Wereld Draait Door. Sympathiek is Nico Dijkshoorn zeker, maar hij heeft wel een wat groot ego. Een half uur na zijn latenightshow in de Lindenberg met Maxim Hartman, Christophe Vekeman en Frans Thomése vertelt hij backstage over zijn zwemnijd, poseurs als Cees Nooteboom en 'de stem van Nico Dijkshoorn'. Hou je van zwemmen? 'Wanneer we op de lagere school in de bus zaten naar zwemles - ik maak het niet mooier dan het is - zag iedereen behalve ik het als een uitje. Ik zat altijd te huilen. Dat kwam door de akoestiek van het zwembad, heb ik later bedacht. Ik snapte niet dat de zwemlerares zo moest schreeuwen, ik zag het als een vermaning, als straf. Mijn ex-vrouw wreef het me altijd in: "Ja, maar jij hebt je zwemdiploma niet eens." 'Dit klinkt wel als namedropping, maar ik had het er laatst met Frans Thomése en Herman Koch over. Ik vertelde ze dat ik erover dacht aan lichaamsbeweging te doen om deze pens eraf te krijgen. Herman raadde me dat ernstig af. "Dat is een hel", zei hij. Je bent sowieso een uur zoet om te kijken wanneer je kan zwemmen. Je zwemt altijd in een file. Dan heb ik ook nog het nadeel dat drie van de tien mensen denkt: "Daar loopt Nico Dijkshoorn met zijn enorme pens door het zwembad."' Welke leefregels hanteer je? 'Dat wordt wel heel pretentieus, maar als ik toch iets moet zeggen: waar het bij mij altijd om gaat, ook als ik schrijf, of ik mensen geloof of niet. Maxim Hartman is een goed voorbeeld, hem geloof ik totaal. Die stond voor het eerst uit zijn bundel voor te lezen, hij was heel onzeker. Hij hoorde dat mensen lachten en reageerde daar zo goed op. Dat ontroert mij echt. Frans Thomése is ook iemand die gewoon graag voorleest. 'Laat ik maar gewoon namen noemen. Vanavond zag ik ook Jan Kuitenbrouwer, daar wil ik gewoon fysiek van in actie komen. Ik zat op het balkon, en deed het niet omdat mensen dan denken: "Jezus Christus, die Dijkshoorn." Met zijn vieren zaten ze aan de tafel over Obama te lullen, al na tien minuten vergaten ze dat ze voor 200 man publiek zaten. Daar kan ik echt niet tegen. 'Daar gaat het uiteindelijk om, ook als ik bij De Wereld Draait Door zit, of ik iets geloof. Zo'n Cees Nooteboom, daarvan zeg ik op mijn gevoel: "Dat is een poseur." Ik zit in een bandje en kan me niet voorstellen dat je de hele band ontslaat, zoals Kane en Anouk dat hebben gedaan. Op die manier kan ik niet naar muziek kijken. 'Ik hanteer binnen de dichtkunst geen regels, maar ik sta er niet helemaal naïef in. Als ik voorlees, dan zakt mijn stem. Je moet een geluid hebben wanneer je voordraagt, mensen moeten denken, "dat is de stem van". Dat heb ik niet heel erg bedacht, maar wanneer ik voorlees merkt ik dat ik opeens een octaaf zak. Het moet donker zijn. Dat heb ik met Johnny van Doorn, mijn held, en Cees Buddingh, en Jules Deelder ook wel. Als ik dat lees, dan hoor ik hun stem.' Wanneer heb je voor het laatst een wet overtreden? 'Jezus Christus man, dan moet ik even nadenken.... Net! Een uur geleden werd ik nog geflitst. Vlak voorbij Utrecht. Ik dacht dat ik 70 reed, maar ik reed 80. 'Ik heb in de Voetbal International een column geschreven over Van Persie, die zijn enkel met placenta laat behandelen in Servië. Daar heb ik voor de lol wat karaktertrekken in gezet van Serviërs. Dat is een bevolkingsgroep waarmee je niet moet fucken, bleek later. Maar wat ik ook schrijf, het gaat altijd zo. Bij iedere column voelt het alsof ik de wet overtreed. In mijn columns zeg ik gewoon wat ik vind. Dat is wel een leefregel: heel eerlijk zijn. Ik spaar mensen niet, maar als ik van mensen houd, moet ik dat ook laten merken.' Wat wordt het hoogtepunt van je winter? 'Frans Thomése gaat toeren met Herman Koch en Michiel Romein van Jiskefet, dat begint in januari. Ik verheug me heel erg op die combinatie. En ik ga naar Madrid met mijn vriendin, de 29ste, om oud en nieuw te vieren.' Wat ga je met kerst doen? 'Kerstavond ben ik bij mijn schoonouders, eerste kerstdag gaan we uit eten in Leiden, de tweede kerstdag ga ik eten met mijn kinderen. Dat was het, ik heb niet zoveel met Kerst.' Dit was het laatste Wintertuin-item van dit jaar. Tot volgend jaar!

 

In het kader van het Wintertuinthema ‘Vorm van verzet’ stelt ANS-Online vijf vragen aan verscheidene gastsprekers. Ditmaal: Vrouwkje Tuinman Vrouwkje Tuinman is een veelzijdig schrijver. Naast haar werk als freelance journalist en recensent is ze ook dichter, columnist en romanschrijver. Momenteel schrijft ze voor diverse Nederlandse tijdschriften, waaronder Opzij. Onlangs kwam haar dichtbundel Wat ik met de sleutel moet uit, over de dood van haar beste vriend. ANS sprak haar na afloop van haar optreden met Claw Boys Claw, die haar teksten op muziek zette. Hoe werkt u aan uw vorm? Met volle mond: ‘Zoals ik nu ook doe, met chips. En straks eet ik nog chocolade, als ik thuis ben. Zo werk ik aan mijn vorm.’ Waarvoor springt u op de barricades? ‘Dat is nogal wat, op de barricades springen. Ik vind tolerantie heel belangrijk, maar hoop dat het niet nodig is daar ooit de barricades voor op te gaan. Ik ben wel eens actief bij van die Volkert van der Graaf-achtige groepjes hoor, maar flyeren is dan meteen het meest radicale wat ik ooit heb gedaan. Ik ben een salonidealist.’ Wat is uw favoriete verzetje? ‘De Grazia lezen, een damesblad over mode. Het blad is zo toegankelijk, daar val ik elke avond mee in slaap. Het ideale verzetje. Dat ik zoiets toegeef zeg.’ Welke rol speelt vorm in uw werk? ‘Uiteindelijk gaat alles wat ik schrijf, al mijn gedachten, in een vorm. Zodra dat af is, staat zo’n stuk tekst op zichzelf en zijn het niet meer mijn gedachten. Het eerste nummer dat Claw Boys Claw vanavond van mij speelde, gaat over de dood van mijn beste vriend. Voor mij was dat een aparte tekst geworden, los van mijn gevoelens. Toen ik hen mijn woorden hoorde spelen kwam de inhoud ervan voor het eerst weer binnen.’ Wat doet u verder deze winter? ‘Ik ben druk bezig met mijn derde roman, die gaat weer over dood en rouw. En over twee weken ga ik naar Groot-Brittannië om kerst te vieren.’

 

Zoals ieder jaar liep de Vereeniging afgelopen zaterdag weer vol voor het Nijmeegse Boekenfeest. Literatuurliefhebbers konden luisteren naar voordrachten en live interviews en zich vergapen aan schrijvers en een enkele Nijmeegse volkszanger in het wild. ANS sprak met vier schrijvers over het thema ‘Vriendschap en andere ongemakken’. Deze keer: ANS-columnist Willem Claassen. De avond in de Vereeniging loopt op zijn einde als Willem Claassen (30) even kan ontsnappen aan de vele mensen die hem aanspreken. Zijn boek Park (hier te winnen) is een paar dagen geleden gepresenteerd in de Ndrgrnd en de stapel op de boekentafel in de Vereeniging slinkt gestaag. Hij is naast schrijver programmamaker bij De Wintertuin en is tijdens het Boekenfeest dus druk in de weer met de organisatie en het verzorgen van zijn eigen optreden. Zijn liefde voor literatuur blijkt niet alleen uit zijn vele bezigheden, maar ook uit de doordachte antwoorden die hij geeft. 'Als mensen eenmaal aan het lezen slaan, zien ze hoe waardevol het is.' Wat vind je dit jaar van het thema van de boekenweek? ‘Ik vind het een goed thema, al had de vormgever van het Boekenfeest het wel moeilijk dit jaar, omdat Vriendschap vrij abstract is. Hij heeft bij andere thema’s mooiere posters en flyers kunnen maken. Vriendschap is een interessant onderwerp, omdat het ingewikkeld is. In liefde zijn de afspraken duidelijk, maar bij vriendschap kun je zomaar iemand verliezen. Je weet nooit wat er zal gebeuren.' Is vriendschap een ongemak in het eenzame schrijversbestaan? 'Ik ben iemand die zich graag terugtrekt, dat gaat soms ten koste aan het contact met vrienden. Ik heb niet zoveel intieme vrienden en dat vind ik helemaal niet erg. Ik kan me voorstellen dat er mensen zijn die een enorme groep hebben, maar ik weet niet of dat echt vrienden zijn.' Wie is voor jou een inspirerende schrijver? 'Dat zijn er heel veel. Ik zal een paar Nederlandse schrijvers noemen. Detlev van Heest is een auteur die onlangs is gedebuteerd op zijn vijftigste en hij mag wel eens genoemd worden. Van Heest schreef een van de mooiste boeken over vriendschap die ik ooit heb gelezen, Pleun. Daarnaast Walter van den Berg. Zijn tweede boek West pak ik vaak als ik in de juiste stemming wil komen om te schrijven. Het is een tijd geleden dat hij een roman heeft gepubliceerd, ik zou willen dat hij weer schrijft. Ten slotte ook Albert Alberts. Zijn boek De Eilanden is mijn favoriet. Het is een verhalenbundel over de tijd dat Alberts in Indonesië werkte, hij beschrijft zijn verblijf daar en de vervreemding die hij voelde. Ik vind die thematiek erg sterk uitgediept en hij is een geweldige stilist.' Welk boek deed je ongemakkelijk voelen? 'Dat is erg moeilijk. Misschien 1984 van George Orwell. Omdat het daarin allemaal niet meer goed komt.' Wat vind jij het bestaansrecht van de boekenweek? 'Het riekt natuurlijk nogal naar reclame, dat is jammer, maar ik denk dat het een goede actie is om boeken onder de aandacht te brengen. Ik vind dat je alles moet aangrijpen om mensen een duwtje in de rug te geven. Als mensen eenmaal aan het lezen slaan, zien ze hoe waardevol het is.' Heb je een idee voor het thema van de volgende boekenweek? 'Ja, "Familie". Toen ik nog bij Op Ruwe Planken werkte wilde ik al eens een nummer over familie maken. Toen werd ik uitgelachen, maar ik denk dat het een interessant thema is. In mijn boek gaat het ook veel over familie. Net als met vriendschap heb je binnen familie complexe relaties. Je bent verbonden aan elkaar, maar als het om vrienden ging, had je elkaar misschien allang niet meer gezien. Misschien is het wel weer een moeilijk thema voor de vormgever.' Foto's: Tim Ficheroux

 

In het leven bestaan twee zekerheden: we gaan allemaal uiteindelijk dood en eind november vindt het jaarlijkse Wintertuinfestival plaats. Ook dit jaar zijn er een hoop interessante sprekers uit de wereld van de literatuur, muziek en poëzie bijeen gesprokkeld om iets te doen met het thema 'de kunst van het verzamelen'. Komende donderdag spreekt onder andere Maxim Hartman op de campus van de RU en is er een middagprogramma georganiseerd door ANS tijdens de lunchpauze in de Refter, vrijdag treedt onder meer Spinvis op tijdens Poetracks in Doornroosje en zaterdagavond vanaf 20.30 vindt het festival plaats in het Lindenberg Theater. ANS geeft drie keer twee kaarten weg voor deze grootse avond met o.a. Wim T. Schippers, Gert Vlok Nel en P.F. Thomése. Wil jij twee vrijkaarten winnen voor het Wintertuinfestival in het Lindenberg Theater? Mail dan uiterlijk donderdag 22 november het juiste antwoord op onderstaande vraag naar redactie@ans-online.nl. Vergeet niet je naam, e-mailadres en telefoonnummer te vermelden. Welk broodbeleg werd door Wim T. Schippers tot kunstwerk verwerkt?

 

Woensdag tot en met zondag staat Nijmegen in het teken van het grootste literaire festival van het land: Wintertuin Festival. Vier dagen lang zullen er producties, programma's, colleges, masterclasses en feesten op diverse locaties in de stad zijn. De avonden van 22 en 23 november staan in teken van muziek en 'Literatuur light'. Vrijdag brengen muzikanten hun versie van een bekend gedicht tijdens Poetracks & Bandeet. Op zaterdag barst de Nijmeegse Nacht los met jong talent, theater en nog veel meer. ANS geeft twee keer twee kaartjes weg voor een avond naar keuze. Donderdag 21 november trapt het festival af op de RU met een reeks colleges en masterclasses. ANS doet hier een geheel eigen duit in het Wintertuinzakje. Donderdag zullen ANS-columnisten Mark Buck (Barmhart), Laura van der Vet (Mensenkinderen), Loes de Veth (Verdomd veel vrijheid) en Chelsey Buurman (Serendipiteit) hun schrijfsels voordragen in het sfeervol verlichtte Cultuurcafé. Campusdichter Irene Schoenmacker zal haar werk op een zeer bijzondere manier presenteren en muziekduo Wakker Worden zal het geheel aan elkaar rijgen met hun ludieke Nederlandse liederen, wellicht bekend van de finale van Poetracks vorig jaar. ANS zal het gehele festival op de voet volgen en verslag doen. Zo zullen we onder andere colleges volgen van Herman Brusselmans over literair management en beoordelen we de masterclass van Jochem van den Berg, het brein achter de satirische nieuwsblog De Speld. Daarnaast kun je komende week op de site terecht voor interviews met optredende artiesten, zoals schrijver Hannah Bervoets en het Nijmeegse Automatic Sam, naar eigen zeggen maker van ‘Rock-‘n-rollpsychedelicbluespunkrock’. Wil jij twee vrijkaarten winnen voor een avond naar keuze tijdens het Wintertuinfestival? Mail dan voor donderdag 21 november jouw antwoord op onderstaande vraag naar redactie@ans-online.nl. Vergeet niet je naam, e-mailadres en telefoonnummer te vermelden. Op welke manier verlicht de literatuur jouw leven?