ANS

Aanstaande dinsdag vindt Onderwijs Orakels plaats, een initiatief voor innovatieve ideeën voor het hoger onderwijs. In de aanloop naar dinsdag vertellen sprekers over hun idee op ANS-Online. Vandaag: Pepijn Eymaal, bestuurslid van Studentenvakbond AKKU en lid van de USR namens AKKUraatd.

De laatste tijd is er veel aandacht besteed aan studiefinanciering en de invoering van een leenstelsel. Ook wordt getracht een alternatief voor die twee opties te vinden. Het onderwijs zelf dreigt echter vergeten te worden. Er wordt geroepen dat de rendementen moeten verbeteren; vervolgens komen studenten daartegen in opstand. Bezuinigingen worden doorgevoerd en eveneens worden studenten dan terecht kwaad. Maar wat ik niet onbelangrijk vind, is dat ook gekeken wordt naar de inrichting van het onderwijs en het systeem van onderwijs dat we nu kennen.

Studenten worden in een keurslijf geduwd en door rendementsmaatregelen bewogen hun studie af te ronden. De geldigheidsduur van behaalde vakken wordt beperkt en er worden bindende studieadviezen gegeven, ook al ben ik de sterke mening toegedaan dat ‘bindend advies’ een contradictio in terminis is. Maar speelt de motivatie van studenten nog wel een serieuze rol? Hoe kijken we naar de interactie tussen docent en student? Komt de boodschap van de docent aan en vergaren studenten daadwerkelijk nieuwe kennis?

In september 2009 ben ik begonnen aan een dubbelstudie Rechtsgeleerdheid en Bedrijfskunde. De grootste zalen van de campus blijken soms te klein; beide studies trekken veel studenten aan. Zij beginnen na het behalen van een vwo-diploma aan een wetenschappelijke opleiding. Dat is vrijwel een gegeven; vwo is immers de afkorting voor voorbereidend wetenschappelijk onderwijs. Wat ik echter zie, is dat veel studenten helemaal niet willen studeren om wetenschappelijke theorieën te vergelijken en daaraan een eigen conclusie te verbinden, maar een leuke baan in het maatschappelijke leven willen krijgen. Met andere woorden stel ik dat het onderwijs dat zij willen ontvangen beroepsonderwijs is! Dat is een volkomen legitieme keuze. Vwo-scholieren gaan echter niet vlug naar het hbo, want daar gaan havisten naartoe. Studenten die beroepsonderwijs willen volgen en van het vwo afkomen vinden op het hbo nu ook lang niet altijd een thuis, omdat het niveau van uitdaging voor hen toch te laag blijkt te liggen. Maar gegeven die reden om te willen studeren vinden ze ook geen thuis op de universiteit, want Bedrijfskunde blijkt dan een theoretische, abstracte studie te zijn. Wanneer de vraag ‘wat kun je nu?’ na het behalen van een master gesteld wordt, is het antwoord ‘vrijwel niets’; de student heeft niet leren organiseren, heeft niet per se leren samenwerken, maar is blijven hangen in de theorie. Niet voor niets worden nevenfuncties en bestuursfuncties door het beroepsveld gewaardeerd!

Ik zou willen zeggen dat we moeten kijken naar de inrichting van het onderwijs en ons model. Laten we ervoor zorgen dat studenten het onderwijs krijgen dat zij verwachten. Docenten moeten een boodschap brengen die studenten wakker schudt en niet in slaapt wiegt. Dan krijgen we gemotiveerde studenten en docenten en dan worden rendementsmaatregels overbodig. Het beste van alles is bovendien dat mijn voorstel niemand geld kost.