ANS

Met hun tegenreactie op de ‘wall of sound’ stijgt de uitgedachte minimalistische gitaarpop van het Vlaamse Balthazar tot ongekende hoogten. Dit jaar luisterden ze Lowlands en Rock Werchter al op, 9 december spelen ze in Doornroosje. Vrijwel de hele debuutplaat Applause beslaat hun rumoerige studententijd. ‘Op een gegeven moment werden we het beu om iedere avond in hetzelfde café aan de toog zat te worden.’

Tekst: Timo Pisart en Henk Strikkers

‘Ik vind het een heel rare aankondiging’, aldus Maarten Devoldere (23; links op de foto) over de posters die Balthazar als ‘pure pop’ introduceren. ‘Bij pure pop stel ik me een artiest voor die altijd een strofe heeft met daaropvolgend een refreintje dat groots wordt aangekondigd.’ Vanavond speelt de eigenzinnige Belgische band in de gloednieuwe vestiging van het Rotterdamse LantarenVenster. Boven een dampend bord inspiratieloze pasta keuvelen Devoldere en zijn compagnon Jinte Deprez (23; rechts op de foto) in bijkans onverstaanbaar West-Vlaams over de handel en wandel van Balthazar en de studententijd die hen vormde. De rest van de groep is verderop aan de tafel in een kennelijk hilarisch gesprek verwikkeld onder het genot van vele glazen rode wijn. Begin 2010 bracht de band het alom geprezen debuut Applause uit, een verzameling nummers die is ontstaan en opgenomen ‘op kot’ in Gent. Daar volgden de twee een producersopleiding aan het conservatorium. In veelal abstracte teksten verhalen frontmannen Deprez en Devoldere over hun onbeteugelde en onbezorgde studententijd. ‘We leerden er de kunst van ’s middags opstaan en ‘s nachts naar bed gaan en te beseffen in de tussentijd enkel nutteloze dingen te hebben gedaan’, vertelt Devoldere. ‘Zo gaat Hunger at the Door, de eerste single, over verveling, het nachtleven en feesten.’

Inmiddels studeren jullie niet meer. Hanteren jullie nu een ander leefritme? Devoldere: ‘We staan vroeger op.’ Deprez: ‘Op een gegeven moment word je het beu om iedere avond in hetzelfde café aan de toog zat te worden. Dat zijn we wel ontgroeid.’ Devoldere: ‘Onze wilde haren, hè.’ Deprez: ‘Al onze vrienden werken en wij zitten thuis. Dan dreigt het gevaar dat we te laks worden. Het is de bedoeling dat we een beetje zwoegen en veel schrijven. In dat geval volgt de voldoening vanzelf.’ Devoldere: ‘Voldoening. Dat was iets nieuws.’

Zijn jullie door die nieuwe insteek anders gaan schrijven? Deprez: ‘Meer nine to five. Er ontstaat een systeem, een gedachteplan.’

 

Hoor je dat terug in de muziek? Devoldere: ‘Integendeel, de muziek wordt juist romantischer en verliefder, minder...’ Deprez onderbreekt: ‘Dat ga je niet horen. Het gaat nog altijd over liefde, over meisjes en over vrouwen. Die zijn er nog steeds, ook na onze studententijd. We hebben geen songs geschreven over de schoolbanken. ‘Studeren was voor ons vooral feesten. Toen hadden we nog geen verantwoordelijkheidsgevoel, het belangrijkste objectief was het jaar halen.’

Motiveerde de muziekopleiding jullie niet? Devoldere: ‘Ja en nee.’ Deprez: ‘Zodra iets in een schoolcontext plaatsheeft, is het niet meer leuk. We werden een jazzrichting ingedreven en dat was zo demotiverend dat we tijdelijk stopten met het maken van muziek.’

Hoe heeft die opleiding jullie gevormd? Devoldere: ‘Het was determinerend voor onze sound. We klinken compromislozer omdat we denken vanuit een producersvisie. Als producer krijten wij de lijnen, waarbinnen de band moet spelen. De lijnen zijn strikt, maar daarbinnen is ieder lid vrij.’

Waar zijn die lijnen getrokken? Deprez: ‘We hebben de plaat bewust minimalistisch gehouden.’ Devoldere: ‘We gingen er geen stadionrock van maken, als tegenreactie op alles wat we hadden geleerd. Met een laptop kun je opnemen wat je wilt. Een gigantisch symfonieorkest schuilt onder een muisklik, dan krijg je al gauw een wall of sound. Eerst vonden we dat de max, maar op den duur gingen we inzien dat we het beter weg konden laten.’

Waarom? Deprez: ‘Als je een slecht lied hebt, kun je dat grotendeels verbergen met die wall of sound. Wij willen effectief de confrontatie opzoeken door het heel kaal te houden en ons daardoor kwetsbaar op te stellen. Dat vonden we rock ’n roll.’ Devoldere: ‘Dat geeft ballen aan de muziek.’

 

Toont meesterschap zich in de kaalheid? Deprez: ‘Ook, maar kaalheid toont vooral je zwakke punten.’ Devoldere: ‘Alle nuances en foutjes geven karakter aan de plaat.’ Deprez: ‘Niemand had de basgitaar gehoord als we er gitaren overheen hadden gespeeld, maar omdat er vaak enkel drum en bas te horen zijn, valt de bas meer op.’ Devoldere: ‘We maken muziek als producers, daarom klinken we anders dan zoveel andere bands.’

Is jezelf onderscheiden een doel op zich? Devoldere: ‘Ergens wel, we willen niet vergeleken worden met een andere band of een slap afkooksel daarvan.’ Deprez: ‘Alles was de bedoeling. Als individuele muzikanten willen we ons juist niet bewijzen, we willen de kracht van het concept laten spreken.’

Hoe zouden jullie dat concept omschrijven? Deprez: ‘Eigenlijk is het een lelijk woord, hè? Concept. We hadden alles al gedaan: electro, hiphop en jazz. Nu wilden we er een lijn in krijgen, daarin was het arrangement heel belangrijk.’ Devoldere: ‘Het is minimalistisch, de grooves zijn eenvoudig en repetitief.’ Deprez: ‘En niet te groots geproduceerd. Wat we live doen, doen we op plaat vaak bewust niet. Dat is erotischer.’

Jullie hebben overal opgetreden, van Rock Werchter tot Lowlands, zonder grote hits. Hoe verklaren jullie je succes? Devoldere: ‘We worden niet echt op de radio gedraaid, dat vind ik eigenlijk wel tof. De plaat is wel opgevallen, velen praten erover en vinden het goed.’ Deprez: ‘Onze singles zijn underdognummers, daarom zoekt iedereen de hele plaat op. Als je grote hits hebt, worden die al gauw opgeblazen en komen ze los te staan van de context. Ons publiek kent de hele plaat, met onze liveshow hebben we afgedwongen die nogmaals op te zetten.’ Devoldere: ‘Het geeft veel voldoening ook zonder singles zo te worden opgepikt.’ Deprez: ‘Als je nummer veel wordt gedraaid, kun je het niet meer horen. Het wordt een kutnummer. Wij hebben evenveel platen verkocht als debuterende bands met drie superhits. Dat is toch supercool?’

Donderdag 9 december speelt Balthazar in Doornroosje.