ANS

Na afwezigheid van een half jaar is de rubriek De favoriete vijf terug, waarin ANS-Online iedere maand een culturele autoriteit uit Nijmegen vraagt naar vijf vakkundige tips. Deze keer: de beste horrorfilms volgens Jurgen Heinsman van All About Movies.

Niet wéér een vervolg op Friday the 13th, een remake van Halloween of zoveelste deel in de serie van Scream. Afgelopen maandag (31 oktober) was het Halloween, het perfecte moment om écht enge horrors op een rijtje te zetten. Niemand kan dat beter dan de tomeloos enthousiaste Jurgen Heinsman, eigenaar van All About Movies. Tijdens een vorig bezoek liet de wandelende filmencyclopedie zijn voorliefde voor naargeestige films al doorschemeren, terwijl een 'opgezet' hoofd van Freddy Krueger dat op de toonbank staat, manische lachen uitslaakt. Ook ditmaal begint Freddy enkele malen te bulderen, terwijl Heinsman de allerengste films uitkiest. 'Ik vind sfeer heel belangrijk', licht hij zijn keuze toe, 'en niet expliciet geweld of bloederige taferelen. Die vind ik vaak juist lachwekkend. Niks ten nadelen van films als Braindead en Bad Taste, maar persoonlijk hou ik van films die juist ontzettend luguber zijn. Er moet geen lach om je mond ontstaan, dat is toch bijna geen horror meer?' Hij vervolgt met een korte geschiedenisles: 'De horror als genre is ontstaan in de jaren 10 van de vorige eeuw', aldus Heinsman. Dat waren veelal films uit Duitsland, die mythen en sagen vertelden, zoals Nosferatu. 'Vervolgens heeft ieder decennium zijn bepalende horrors gehad. Zo is Psycho hét voorbeeld van het slasher-genre, waaruit later Halloween is ontstaan. Of Friday the 13th, maar dat is gewoon lachwekkend. Een stel domme schaapjes dat terecht wordt afgeslacht.' In de jaren 70 werd alles ranziger, aldus Heinsman, met meer seks en geweld. 'Dat heeft zich wel voortgezet tot films van twee, drie jaar geleden waar zelfs ik van denk: "Dit gaat gewoon te ver." A Serbian Film bijvoorbeeld, over een man die werkzaam is geweest in de porno-industrie en een uiterst lucratief aanbod krijgt voor een nieuwe film. Het wordt een soort lugubere snuff-movie waarin de man zelfs zijn eigen zoon, nog een baby, verkracht.' Hoewel Heinsman geen enkele Japanse film in de top vijf heeft, wil hij de cinema uit het land van de rijzende zon wel degelijk apart noemen. 'Zij spelen ook ontzettend op sfeer, al in de jaren 60 maakten ze interessante spookfilms. Wat later kwam bijvoorbeeld Ringu, dat onlangs in Amerika is nagemaakt. En Ju-on, dat populair is geworden als The Grudge. Dat zijn hele schokkende en intrigerende werkjes.'

o Night Train Murders (1975), Aldo Lado 'Het gaat over twee dames die in een trein worden lastig gevallen door een of andere debiel. Uiteindelijk weten ze aan hem te ontsnappen, maar gaandeweg de film blijkt hij hen te achtervolgen, ook nadat de dames uitstappen. Aan het einde van de film nemen de dames genadeloos wraak. De naargeestigheid in deze film is van zo'n ongehoord hoog niveau. De horrorfilms uit de jaren 70 werden veelal met een beperkt budget gemaakt, zo ook deze. Je ziet het er wel aan af, maar het enthousiasme en de manier waarop Night Train Murders in elkaar is gesleuteld is geweldig. De sfeer, de belichting in de trein, het is geniaal. Dit is een fantastisch naargeestig meesterwerk, dat je zou kunnen onderbrengen in het Giallo-genre: Dario Argento was overigens de meester van het genre.'

o Deathdream (1974), Bob Clark 'Ook dit is een hele serieuze horrorfilm. Zombies bestaan weliswaar niet echt, maar als je Deathdream kijkt denk je: dit zou weleens echt kunnen gebeuren. De film verhaalt over een man die terugkomt uit de Vietnam-oorlog, en volledig is getraumatiseerd en - om in horrortermen te spreken - gezombificeerd. De man is dusdanig in de war dat hij vreselijke dingen aanricht. Het blijft een cliché, maar ook in deze film wordt zo'n ontzettend gruwelijke en nare sfeer neergezet. Zo goed! Als ik eraan denk, krijg ik er al kriebels van. Het is geweldig gespeeld, geweldig camerawerk, geweldige "dronerige" muziek. 'Overigens heeft regisseur Bob Clark in de jaren zeventig nog een aantal zeer interessante werkjes gemaakt, waaronder de briljante slasher Black Christmas, maar in de jaren 80 maakte hij de Porky's-films, high-schoolfilms met heel veel blote dames. Totale kolder.'

o Blue Sunshine (1978 ), Jeff Lieberman 'Uitgebracht op het label van journalist Jan Doense, die ook wel Mr. Horror wordt genoemd. Hij is ook de organisator van de Nacht van de Wansmaak, en hij levert zijn bijdrages aan het blad Schokkend Nieuws. Blue Sunshine heeft heel veel indruk op me gemaakt: mensen worden door een lsd-achtige drug overgenomen, maar dat gebeurt gaandeweg en zeer geleidelijk. Eén man, gespeeld door Zalman King, krijgt het toch in de gaten en gaat op onderzoek uit. Als kijker heb je al gauw in de gaten: "Er gaat hier iets fucking goed mis." Dat komt door de muziek, en door de beelden. Om de hoes te citeren: "Like Hitchcock on psycadelic narcotics." Dat had ik zelf niet beter kunnen zeggen.' 'Overigens heeft Lieberman nog een aantal noemenswaardige films uitgebracht, waaronder een van de betere slashers ooit gemaakt: Just Before Dawn.'

o Sole Survivor (1983), Tom Eberhardt 'Tom Eberhardt is iemand van wie ik denk: "Wat heeft hij in godsnaam verder gedaan?" Maar alleen voor deze film is het het al waard dat hij geboren is. De film begint met een vliegtuigongeluk, voor zover ze dat budgettair konden uitbeelden, en er is maar één overlevende: een dame die naar het ziekenhuis wordt gebracht en wordt onderzocht. Ook hier blijkt gaandeweg de film dat er iets niet klopt: deze vrouw ziet zombies en dode mensen, die anderen niet zien. Het zijn haar medepassagiers, die haar mee de hel in willen trekken. Dat gebeurt weer op een ongehoord naargeestige geniale manier. Als je een budget van 50 euro hebt, en je doet dit? Geniaal! Mensen met zo'n budget worden enorm creatief, als de film een remake zou krijgen met computeranimatie, zou ik hem niet eens hoeven zien. Het kan niet beter worden dan dit.'

o Calvaire (2004), Fabrice Du Welz 'Vergeleken met de andere films is deze vrij recent, ik wil toch laten zien dat er ook nu nog mensen zijn die hét kunnen. Toen ik het hoesje zag, dacht ik: "Dit zou weleens wat kunnen worden." En inderdaad. Heel veel horrorfilms zitten bomvol clichés, deze ook, maar het is maar net wie er achter de camera staat. Du Welz heeft overduidelijk goed gekeken naar Lynch. 'Calvaire gaat over een jonge man die voor de kost als derderangs Elvis optreedt in bejaardensoosen. Met een busje trekt hij door een bosachtig gebied, wanneer - vanzelfsprekend - de motor ermee ophoudt. Hij komt in een herberg terecht, en wanneer hij de volgende ochtend een wandeling maakt ziet hij uitermate eigenaardige tafereeltjes. Vrijwel nooit heb ik de hoofdpersoon uit een film zoiets vreselijks zien overkomen als wat deze jongen overkomt. Het is gewoon níet te filmen! Toch doet Du Welz dat. Het contrast tussen het begin en het einde is zó groot, verschrikkelijk! Dat gun je niemand. Maar de film is zo goed!'

 

Iedere twee weken vraagt ANS-Online een autoriteit uit Nijmegen naar vijf vakkundige tips. Deze keer: Peter Zantingh, webredacteur bij nrc.next over zijn favoriete blogs.

'Nederland is relatief goed vertegenwoordigd als het over bloggen gaat,' vertelt Zantingh, webredacteur van nrcnext.nl. 'Nederland is behoorlijk internet-minded, maar opvallend is wel dat er vooral in het Nederlands wordt gelezen.' Zantingh ziet echter ook voor die beperkte groep Nederlandstalige blogs een steeds belangrijkere rol weggelegd. 'Het blog van nrc.next startte als experiment. Als eerste krant hadden wij niet een nieuwssite zoals alle anderen, maar een blog waar we niet snel nieuws brachten, maar waarop we willen duiden.' Het next-blog was een succes, want ook de site van het 'grote' NRC kreeg al gauw een duidelijkere blogafdeling. Speculerend over de toekomst van het nrc.next-blog zegt Zantingh wel enige leuke ideeën te hebben. 'Zoiets als het datablog van de Britse krant The Guardian vind ik heel vet. Maar dat zijn slechts ideeën, ik heb geen idee of we die echt gaan uitvoeren.' Het datablog staat niet in het lijstje van favoriete blogs van Zantingh, maar zonder voorbereiding schudt hij rustig vijf andere sites uit zijn mouw.

o vpro.nl/dorst 'Dit blog is zo goed, omdat het iedere dag één thema heeft. Daar wordt dan de hele dag over gepost, vanuit allerlei verschillende invalshoeken, ondersteund door allerlei data en tabellen. Bovendien heeft het dagelijks een andere lay-out, één die goed bij het onderwerp past. Deze opzet boeit me en zou wellicht ook een rolletje kunnen spelen in de toekomst van de blog van nrc.next.'

o vpro.nl/3voor12 'Ik ben een groot muziekliefhebber en daarom moest er een muziekblog in de top-5. 3VOOR12 is het beste van Nederland. Tijdens festivals weten zij alle sociale media-berichten en blogposts over dat festival te bundelen en zo een soort festivalervaring op het internet te brengen. Dat is heel erg knap.'

o good.is 'Het grote pluspunt van good.is is dat ze niet enkel willekeurige filmpjes en artikelen doorplaatsen, maar dat zij een duidelijke lijn hebben en veel eigen content creëren. De site focust zich vooral op milieu, voeding en sociale thema's en ondersteunt het veelal met mooie zelfgemaakte infographics.'

o Slate.com 'Op het internet is een trend zichtbaar dat er moet worden betaald voor grote, diepgaande artikelen. Slate.com biedt gratis online opinie, die je niet snel op internet tegenkomt. Bovendien is het van een dusdanig hoog niveau dat het niet zou misstaan in een goed en betaald opinieblad.'

o the99percent.com 'Studenten zou ik vooral the99percent.com aanraden. Dat is een blog dat vooral in gaat op productiviteit. Moet ik een takenlijstje maken en de dingen die ik doe afstrepen of gewoon doen wat in mezelf opkomt? En is het slimmer om staand of zittend te presenteren? Aangezien studeren steeds efficiënter moet, is het zeker slim daar af en toe een kijkje te nemen.'

 

Iedere twee weken vraagt ANS-Online een culturele autoriteit uit Nijmegen naar vijf vakkundige tips. Deze keer: programmeur Vivian Fontijn van Go Short over de beste korte films.

'Het is één rit waarin de regisseur geen tijd krijgt om een stap terug te doen of een zijspoor te betreden.' Kortom: de korte film verdient een groter podium in Nederland. Waar voorheen vaak nog korte films werden vertoond voor hun grotere broers, is de kleine variant tegenwoordig in Nederland het 'ondergeschoven kindje', vindt programmeur van Go Short Vivian Fontijn (22), vierdejaars Algemene Cultuurwetenschappen. Afgelopen maanden was zij als stagiair fulltime bezig met een selectie voor het korte-filmfestival Go Short in Nijmegen, dat dit jaar haar derde editie beleeft. In vier dagen tijd worden 280 korte films vertoond, vaak gemaakt door jonge makers. Daarmee zijn de films vaak een 'springplank' naar een breder publiek én naar de langere film. Zo ook voor Arne Toonen, regisseur van Dick Trom. Vivian: 'We vertonen enkele van zijn shorts, waaronder ook zijn afstudeerfilm. Je ziet echt de lijn waarin hij zich ontwikkeld heeft.'

5. How to Pick Berries, Elina Talvensaari (19 min) 'Een documentaire van een Finse studente, en een hele mooie blik in de Finse samenleving. We hebben een speciale studentencompetitie en ik was verbaasd hoeveel talent daartussen zat. Deze docu gaat over Thaise gastarbeiders die de befaamde Finse bosbessen plukken, ten koste van de bosbessenindustrie. Er wordt tegen de arbeiders aangekeken alsof ze buitenaardse wezens zijn. Geen wonder, ze werken vaak wel 16 uur per dag. Er wordt heel mooi in beeld gebracht hoe ze als zombies door de bossen lopen en de mensen langs elkaar heen leven en een anoniem bestaan lijden.'

4. Hair, Julien Hallard (17 min) 'Voor Franse films mag je me wakker maken. Ik heb een half jaar film gestudeerd in Frankrijk, daar ben ik echt helemaal verliefd geworden op de Franse film. Hair begint heel grappig. Het gaat over een langharige rocker die kaal wordt, terwijl zijn haar zijn alles is. Tijdens een gesprek met zijn kale vader wordt het onverwacht serieus. Terwijl ze foto's uit het verleden bekijken komen allerlei gevoelige herinneringen bovendrijven.'

3. Laterarius, Marina Rosset (4 min) 'Een korte animatie over te veel liefde, die qua stijl en thematiek een beetje doet denken aan de film Vader en Dochter van Michael Dudok de Wit, een Nederlandse korte film die is bekroond met een Oscar. Een man houdt zoveel van zijn vrouw, dat hij besluit een prachtig huis voor haar te bouwen. Hij vergeet daardoor aandacht te schenken aan zijn geliefde, en het bouwen duurt zo lang dat ze hem verlaat. Een boodschap over het uitstellen van toekomstdromen.'

2. Aquarium, Bård Røssevold (17 min) 'Aquarium verhaalt over een doofstom meisje dat een afgezonderd kunstenaarsbestaan leeft, geïsoleerd van de werkelijkheid. Ze vindt een bewusteloze jongen voor haar deur, en besluit die mee naar binnen te nemen om voor hem te zorgen. Hoe hard ze ook probeert, telkens faalt ze een normaal leven te lijden, voornamelijk wanneer het de liefde betreft. Het stuk waarin ze schildert, de geur van haar versgezette koffie ruikt en The Velvet Underground aanzet op haar vinylspeler vind ik geweldig. Het verlangen naar een normaal leven en de frustratie van het mislukken is erg mooi verbeeld. Het is erg treurig, ik hou wel van een beetje melancholiek.'

1. Homeland, Juan de Dios Marfil (6 min) 'Deze animatie film, gemaakt door een jonge Spaanse student, toont hoe je met weinig middelen maar met een flinke dosis creativiteit een prachtige film kan maken. Het is de meest basic animatie die je je kunt voorstellen: een witte achtergrond met slechts potloodlijntjes. Daardoor voelt het wat kinderlijk aan, maar door de prachtige muziek - die door de regisseur is gecomponeerd - wordt je volledig in de verhaalwereld gezogen. Een jong meisje voert een soort beestje, dat alsmaar groter en groter wordt en uiteindelijk niet meer in het huis past en weg moet. De film blijft heel teder, een kort maar ontroerend pareltje.'

Homeland (full film) from whospeaksinourname on Vimeo.

Go Short opent woensdag 16 maart in Lux en duurt tot zondag 20 maart.

 

Iedere twee weken vraagt ANS-Online een culturele autoriteit uit Nijmegen naar vijf vakkundige tips. Deze keer: stadsdichter Dennis Gaens over de boeken die hij mee zou nemen naar een onbewoond eiland.

'Bevrijdend', zo noemt Dennis Gaens het werken aan zijn serie 'Eilander Worden'. Door de hoge waterstand ervoer de stadsdichter en oud-columnist van ANS, die woonachtig is in de Ooijpolder, tijdelijk min of meer hoe het was om op een 'eiland' te wonen. Internet had hij nog gewoon, maar de neiging om het te gebruiken een stuk minder. 'Ik ging juist veel naar buiten', vertelt Gaens, 'en bezocht mensen waar ik eerder nog niet geweest was.' Iedereen nodigde de dichter uit, omdat ze het leuk vonden dat hij over 'ons eiland' schreef. 'Ook kwamen veel mensen 's avonds bij elkaar om samen een biertje te drinken. Het was echt een klein dorp aan het worden.' Gaens: 'Met het schrijven van de serie heb ik veel geleerd over hoe ik schrijf, of beter: hoe ik doorgaans niet schrijf. Ik wilde met de reeks Eilander worden duidelijk een andere stijl hanteren en dat werkte heel bevrijdend, alleen al omdat het gewone werk even onderbroken werd: ik heb niet aan mijn roman geschreven of aan het scenario dat ik heb liggen. Dat was fijn, gewoon de hele dag, de hele week, met hetzelfde bezig zijn.' De dichter las al even in het werk van Gary Snyder, 'die veel over de wildernis en wildheid schreef', en hij was net begonnen in Walden van Thoreau, een Amerikaanse klassieker die over de simpelere manier van leven in een hutje in een bos gaat. 'Ik merkte dat die teksten overlapten met mijn gedachtegang. Ik ging dan ook citaten uit die werken boven mijn berichtjes zetten, en ze soms als leidraad gebruiken. Normaal heb ik daar een hekel aan, het heeft iets pedants, maar hier viel het wel mooi samen.' Normaliter heeft de dichter er al problemen mee een boek uit te kiezen als hij een weekend weg is, vertelt hij. 'Mijn smaak in boeken wisselt heel snel en vaak, van proza tot non-fictie, van comics tot poëzie. Daarom ben ik zo blij met de e-reader. Maar de vraag naar wat ik naar een onbewoond eiland mee zou nemen is makkelijker, je moet de boeken wel keer op keer kunnen herlezen en telkens iets nieuws kunnen ontdekken.'

5. The Poems of Dylan Thomas – Dylan Thomas 'Ik twijfelde tussen het verzameld werk van Ter Balkt (In waterwingebieden) of deze. Uiteindelijk koos ik voor Thomas, waarschijnlijk ook omdat het in het Engels is, dat begrijp je toch nooit helemaal zo goed en kun je blijven herlezen. Thomas was een van de eerste schrijvers die me echte raakten. Voor de ANS schreef ik ooit een kerstverhaal gebaseerd op een kort verhaal van hem. De bezwerende toon die in een gedicht als And death shall have no dominion zit, is wel iets wat terugkomt in mijn eigen werk, bijna alsof je de wereld wilt dwingen zich naar je werk te voegen. Dat idee krijg ik bij Thomas heel vaak en dat vind ik mooi.'

4. Belangrijk is dat ik niet aan lezers denk – A.L. Snijders 'Snijders is echt een grootmeester. Hij schrijft zogenaamde zkv’s; zeer korte verhalen van een halve tot een hele pagina. Aan zijn stukken heb ik me wel een beetje proberen te spiegelen in die reeks over het hoogwater. Hij weet precies wat je wanneer moet weglaten en zoekt het minimum aan details op waarmee een verhaal blijft staan. Dat is ontzettend knap en een benijdenswaardig vermogen. Elke schrijver zou dat wel willen kunnen. Belangrijk is dat ik niet aan lezers denk was het eerste boek dat ik van hem las en het is nog steeds mijn favoriet. Het is ontzettend fraai vormgegeven en er staan behoorlijk wat zkv’s in. Ik kan nu liegen, maar volgens mij is het zijn dikste boek.'

3. The Gary Snyder Reader – Gary Snyder 'Ook hier twijfelde ik. Het was deze of Walden, maar ik heb toch voor Snyder gekozen, omdat zijn stijl wat vlotter is en hij heel begrijpelijk schrijft. Dit is een beetje sjoemelen, omdat het een bloemlezing van zijn werk is, op die manier heb ik zijn gedichten, essays en dagboeken in één boek. Als ik een van zijn boeken zou moeten kiezen zou het The Practice of the Wild zijn. Dat is een essaybundel waarin hij bijvoorbeeld Oosters gedachtegoed koppelt aan een typisch Amerikaans idee van wildernis. Hij legt op een interessante manier dwarsverbanden tussen Lao Tse, Thoreau en indianen. Ook bevat het een heel mooi essay over places. Je hoort nu het credo "places not spaces" heel vaak, dat speelde eigenlijk in dat werk van Snyder al. Ik denk dat het een uitermate geschikt boek is op een eiland.'

2. On the road - Jack Kerouac 'Cliché als het is, is dit toch echt een van mijn all time favorites. Vol trots toon ik mensen altijd mijn nauwelijks nog aan elkaar hangende paperback-versie. Dit boek las ik en als ik op de laatste pagina kwam, begon ik weer van vooraf aan. Kerouac is een van mijn helden. Zijn latere roman Desolation Angels zou misschien geschikter zijn voor op een eiland, omdat het grotendeels gaat over iemand die alleen op een berg zit. Aan de andere kant is het als je zelf niet weg kunt misschien juist goed om te lezen over iemand die constant van de ene kant van het continent naar de andere rijdt en ondertussen feest, drugs gebruikt en drinkt.'

1. Tao te Ching – Lao Tse, Lao Tzu et cetera 'Dit boek heb ik in ongeveer 40 vertalingen en elke keer als ik een nieuwe zie liggen, neem ik die weer mee. Het is de oertekst van het taoïsme. Ik ben geen religieus persoon, maar voel een zekere affectie voor het taoïsme, met name met de filosofische variant en met name met deze tekst, hoewel de verhalen van Zhuang Ze er ook mogen zijn. In de Tao te Ching ontdek ik dus echt steeds iets nieuws. Uiteraard komt dat door de nodige vaagheid in de tekst; soms lijkt het wel een tekst die alles kan bevestigen wat je maar wilt, maar ook omdat de tekst iets lijkt aan te wijzen dat je niet benoemen kunt. 'Ik wil nog altijd een reactie op dit boek schrijven, een dichtbundel die zich spiegelt aan de Tao te Ching. Als ik op een eiland zou zitten, zou ik daar misschien eens aan toekomen. 'Ten slotte lijkt het me goed – als je op onbewoond eiland vastzit – een boek bij je te hebben dat zegt dat je de hele wereld kunt kennen zonder een stap buiten de deur te zetten. Dat troost dan toch.'

In september vorig jaar bracht Dennis Gaens zijn debuutbundel 'Ik en mijn mensen' uit, op woensdag 16 februari treedt hij op bij Stukafest Nijmegen met De Nog Grotere Drie.

 

Iedere twee weken vraagt ANS-Online een culturele autoriteit uit Nijmegen naar vijf vakkundige tips. Deze keer: popjournalist Alex van der Hulst over de beloftes van 2011.

'Voor Nederlandse bands is Noorderslag verschrikkelijk belangrijk', zo vertelt muziekjournalist Alex van der Hulst op de zaterdagmiddag van Noorderslag, terwijl hij van zijn cappuccino nipt in een café in Groningen. Twee dagen eerder is de stad volgelopen met muziekindustriëlen uit heel Europa, om op de showcasefestivals Eurosonic en Noorderslag drie dagen lang de nieuwste bands te spotten. Van der Hulst: 'Kyteman speelde hier bijvoorbeeld twee jaar geleden een van zijn eerste shows, en iedereen werd er wild van.' Zo'n goed optreden in Groningen zorgt geheid voor boekingen in de Nederlandse concertzalen. En een goed optreden geven tijdens het festival is lastig, vindt Van der Hulst, die als freelancer voor onder andere OOR en De Nieuwe Revu het festival dit jaar voor de derde maal bezoekt. 'Hier loopt het slechtste publiek rond dat je kunt hebben. Iedereen uit de muziekindustrie lult door optredens heen om te netwerken. Ook zijn er veel mensen die blasé zijn geworden en na één nummer denken het wel te kennen.' Wel is Eurosonic/Noorderslag dé gelegenheid om muziek te horen en ervaren die komend jaar het muzikale landschap gaan bepalen, zoals de gehypte Brit James Blake en de Deense zangeres Agnes Obel, en de ideale gelegenheid om muzikaal koffiedik te kijken. Wat verwacht Van der Hulst van 2011?

5. Dr. Dre 'Ik ga er maar gewoon van uit dat de nieuwe plaat van Dr. Dre dit jaar komt. Detox is al 10 jaar aangekondigd, dus de hele hiphopwereld zit er smachtend op te wachten. Daardoor is het ook een running gag geworden zoals bij de laatste plaat van Guns 'n Roses maar er is al een single verschenen, dus je zou zeggen dat Detox dit jaar wordt uitgebracht. Die single... Tjah, die is aardig, maar iets te retro. Dat is het probleem met een album dat tien jaar op zich laat wachten: dat gaat geheid tegenvallen.'

4. Ost & Kjex 'Dat is de enige band die ik heb uitgezeten tijdens Eurosonic dit jaar, zo verrast was ik. Het zijn een stel Noren die bewijzen dat er wél soul in house zit, met een blanke man die zingt als een soulzanger, drie achtergrondzangeressen en iemand achter een laptop. Dat was echt zo maf, en ontzettend goed. Het deed me een beetje denken aan de begintijd van Jamie Lidell. Doorbreken zullen ze niet, maar ze zouden perfect passen in de X-ray, de kleine danstent van Lowlands, of in Doornroosje.'

3. Burial 'Een nieuw Burial-album, daar heb ik ontzettende behoefte aan. Dat heeft er vooral mee te maken dat dubstep in een hele spagaat zit. Het is nu echt doorgebroken naar een groter publiek, met Magnetic Man dat op Lowlands een volle tent beleefde, en iedereen stond mee te zingen. Burial is compleet het tegenovergestelde, hele ontoegankelijke sferische abstracte dubstep. Die hoek van het genre begint in de verdrukking te komen door de populariteit, wat voor zo'n stroming echt het einde kan zijn. Burial zou heel goed een brug kunnen slaan tussen de abstracte dubstep en de Flying Lotus-scene. Het zou een droom zijn als hij dat doet.'

2. Lucy Love 'Ik heb al een paar albums gehoord die dit jaar uitkomen, dat van Lucy Love vond ik heel goed. Ze is nog een heel jong meisje, dat dubstep, dance en electronica versmelt met pop, en zelfs een beetje rapt. Het is heel fris en behoorlijk underground, ik kreeg er een Dizzee Rascal-gevoel bij. Zij deed me meer dan de laatste plaat van M.I.A.'

1. Nijmegen 'Het eerste dat me binnenviel: Nijmegen als overkoepelend geheel. De Staat, Roy Santiago en Zo Moeilijk komen in maart met een nieuwe plaat, Krach zelfs al eerder. Het grote publiek zal meer horen van deze Nijmeegse acts dan van de rest van mijn lijstje. Ik vond het heel opmerkelijk dat zoveel goede bands uit Nijmegen tegelijkertijd van zich laten horen. 'Qua PR heeft Krach de meeste lading, het deed me heel erg denken aan de begintijd van De Staat. Ze worden geclaimd door 3VOOR12 en hun belangrijkste wapen is de livepresentatie. Voor De Staat wordt het moeilijker dan voor Krach. Dat is het cliché van de moeilijke tweede, waar je veel minder tijd voor krijgt dan voor het debuutalbum, bovendien heb je te maken met hooggespannen verwachtingen. Daardoor zou de prestatie alleen nog maar groter zijn als ze wéér met een goede plaat komen.'

 

Iedere twee weken vraagt ANS-Online een culturele autoriteit uit Nijmegen naar vijf vakkundige tips. Deze keer: Jurgen Heinsman van All About Movies over de beste films.

Met tomeloos enthousiasme verhaalt Jurgen Heinsman over een keur aan klassiekers, weet hij scènes tot in detail terug te roepen en noemt hij allerlei obscure feiten van regisseurs. De eigenaar van All About Movies is een wandelende filmencyclopedie, die continu spontane verrassende terzijdes plaatst. Het kiezen van vijf films is naar zijn zeggen 'een marteling', uiteindelijk komt hij toch met vijf op de proppen, stuk voor stuk klassiekers. 'Ik zoek altijd naar de bronnen', vertelt Heinsman. 'Vervolgens kijk ik wat daaruit voortkomt.' Hij lacht: 'Ik zit enorm te genieten als er hier pubers binnenkomen die zeggen: "Ik heb dit en dat gezien en dat is geïnspireerd door zus en zo, heb je dat?" Gelukkig, ik kan er weer eentje redden!' 'Wat ik zonde vind is dat mensen die met muziek of film bezig zijn, vaak ontzettende oogkleppen ophebben. Ze kennen wel het werk van de afgelopen vijftien jaar, maar hebben geen flauw benul waar het vandaan komt. Zo iemand als de actrice Bettie Davis, zolang ik leef zal ik zorgen dat zij niet vergeten wordt. Dat mag gewoon niet gebeuren.' Aan het einde van het gesprek stopt hij me nog een papiertje in de hand: 'Zou je toch nog een paar namen willen vermelden?' Hierbij enkele van de eervolle afvallers: Ingrid Bergman, Stanley Kubrick, David Cronenberg The Tenant van Roman Polanski, Ice Storm van Ang Lee, Death in Venice van Luchino Visconti en Get Carter van Mike Hodges

o Whatever Happened to Baby Jane (1962), Robert Aldrich 'Deze winkel is vernoemd naar de hoofdactrice uit deze film, Betty Davis, die eerder speelde in All About Eve. Davis is voor mij sowieso de koningin der filmactrices aller tijden. Ze is een van de weinigen in het vroege Hollywood die kwaliteit met sterrendom combineerde, volledig voor haar rollen ging en er niet op uit was er in een film goed uit te zien. Het maakte haar niet uit, al zag ze eruit als een in elkaar geslagen snol. 'Whatever Happened to Baby Jane gaat over twee al op leeftijd zijnde zussen met een weinig prettig verleden. Beiden waren vroeger actrice, nu leven ze samen in een soort ivoren toren in Hollywood. De één (Joan Crawford) zit in een rolstoel, de ander (Bettie Davis) is nog ter been en terroriseert Crawford. Als kijker verdenk je Davis ervan haar zus in de rolstoel heeft doen belanden uit wraak: haar carrière raakte in het slop terwijl Crawford nog succesvol was. Het schijnt dat Crawford en Davis elkaar ook in het echt niet konden luchten, er zitten verhalen aan vast dat ze tijdens opnames elkaar ontzettend liepen te tergen. Het is een heel zwartgallig, intrigerend, luguber werkje, dat wordt gedragen door die spelers.'

o L'Eclisse (1962), regie: Michelangelo Antonioni 'Antonioni maakt eigenlijk alleen maar steengoede films. Een vast thema in zijn werk is de leegte van het bestaan. Meestal begint hij de film midden in een verhaallijn, en als hij het genoeg vindt, stopt hij gewoon. Als kijker blijf je dan met een gevoel van verbazing achter. Dat vind ik juist zijn kracht, ik heb een ontzettende hekel aan films van tegenwoordig met al dat gemoraliseer, waarin continu oplossingen worden aangedragen. Dan blijft voor de kijker toch niets over? Dan word je hartstikke lui. 'L'Eclisse gaat over een beurshandelaar, gespeeld door Alain Delon en een vrouw die verveeld is met het leven (Monica Vitti). Zij uit zich uitermate goed in de film, ze frummelt wat aan dingen, hangt tegen muren aan en doet maar wat. De twee ontmoeten elkaar en blijken gevoelens voor elkaar te hebben, ze doen hun uiterste best om bij elkaar te komen maar dat lukt maar niet. L'Eclisse heeft voor mij misschien wel de allerkrachtigste slotscène van de filmgeschiedenis, waarin het thema nogmaals weergaloos wordt weergegeven.'

o Woman in the Dunes (1964), regie: Hiroshi Teshigahara 'In deze Japanse film oefent een bioloog zijn beroep uit op een verlaten strand, totdat hij in een soort kuil in een zandmoeras belandt. In die kuil blijkt een vrouw te wonen in een volledig ingericht huis. De man is eerst totaal flabbergasted en doet verwoedde pogingen uit de kuil te komen. Dan wordt hij gevangen genomen door een soort zandcommune waar de vrouw ook deel van uitmaakt. Eerst behandelt ze hem zeer liefdevol en beschermend, uiteindelijk blijkt dat ze een soort opdracht heeft gekregen van de rest van de commune: ze moet met hem paren. Het is een zeer bizarre film die toch uitermate geloofwaardig blijft, met geweldige elektronische muziek. Een fascinerend werk dat tweeënhalf uur duurt maar geen seconde verveelt.'

o Le Boucher (1970), regie: Claude Chabrol 'Le Boucher gaat over een op het eerste oog zeer vredeliefend bourgeoisiedorpje, waar toch een continue dreiging schuilt. Chabrol had een vaste componist, Pierre Jansen, die met zijn muziek binnen de eerste twee seconden toon zette. Je hoort en ziet meteen: oké, er is hier iets heel goed mis. In het dorp worden een aantal gruwelijke moorden gepleegd op kinderen, en aanvankelijk wordt gefocust een lerares, gespeeld door Stéphane Audran, de vrouw van Chabrol. Ze krijgt in de film een relatie met wie later de moordenaar blijkt. De scène waar ze daarachter komt, in een klaslokaal, is werkelijk fenomenaal.'

1. Psycho (1960), regie: Alfred Hitchcock 'Dit klinkt misschien als een enorm cliché, maar Psycho staat voor mij met stip op één. Dit is pure cinema, de film doet alles wat er in een film hoort te zitten: seks, drama, humor, horror, spanning. Janet Leigh speelt een vrouw die de sleur in haar leven zat is, ze steelt geld van haar werknemer om met haar vriend een winkel op te zetten. Als ze naar haar vriend rijdt, spelen allerlei gedachten door haar hoofd: ze voelt zich schuldig en ziet dat dit niet de oplossing was om uit haar sleur te ontsnappen. Dan stopt ze tussendoor bij het inmiddels in filmgeschiedenis wereldberoemde Bates Hotel. Achter het hotel staat een gigantisch landhuis waar ze de hotelbeheerder Norman Bates ontmoet, misschien wel de bekendste en eerste seriemoordenaars uit de filmgeschiedenis. Ze raken in een gesprek verwikkeld en Bates lijkt met dezelfde problemen te worstelen als de vrouw, waardoor ze sympathie voor elkaar lijken te krijgen. Daarna volgt de aller-beroemdste scene ooit, zij besluit een douche te nemen en wordt vervolgens genadeloos afgeslacht door een vaag figuur in vrouwenkleding. Voor die tijd was het erg opzienbarend om een wereldberoemde ster halverwege de film dood te steken. Vervolgens gaan haar zus en vriend op zoek naar haar en komen er ook wel achter dat iets niet helemaal pluis is in het Bates Hotel. 'Psycho is een van de eerste films die een moord zo expliciet in beeld bracht, en heeft daarmee het horrorgenre een volledig andere draai gegeven. Bovendien zitten er een aantal scènes in de film die qua camerastand gewoon zo briljant zijn. Ik kan deze film elke dag weer aanzetten.'

Heinsman: 'Hitchcock maakt zelf altijd de trailers van zijn films waarin hij op een hele zwartgallige cynische manier doet alsof al zijn films komedies zijn.'

 

Iedere twee weken vraagt ANS-Online een culturele autoriteit uit Nijmegen naar vijf vakkundige tips. Deze keer: Galerie Bart Kunst in Huis over aanstormend talent in het Nederlandse kunstlandschap.

Het zal een gigantisch werk zijn: het elke zomer bezoeken van de eindexamententoonstellingen van alle kunstacademies in Nederland. Ieder jaar selecteert Galerie Bart Kunst in Huis uit het werk van de ruim 2000 afgestudeerden de meest getalenteerde kunstenaars, zo vertelt medewerkster Xera Alberts over de expositie Nieuwe Oogst. Xera: 'Naast de klik die wij met een kunstenaar en zijn of haar werk willen voelen, is het ook belangrijk bij het zoeken naar Nieuwe Oogsters dat het eindexamenwerk van de kunstenaar een constante kwaliteit heeft.' De kunstenaars moeten zich al redelijk hebben ontplooid, vindt Xera. Ze vervolgt: 'Wij kiezen diegenen uit die al duidelijke keuzes gemaakt hebben over techniek, stijl, discipline, materiaalgebruik of onderwerp. Het eindexamenwerk moet daarbij niet zoekend overkomen, maar behoorlijk ontwikkeld.' Een bloemlezing uit de Nieuwe Oogst 2010.

5. Ellen ter Beek, Koninklijke Academie van de Beeldende Kunsten Den Haag 'Ellen onderzoekt de relatie tussen de werkelijkheid en haar vorm. Haar papieren sculpturen zijn zeer opvallend door de behandeling van het materiaal. Tijdschriften lijken ruw verscheurd, maar als je goed kijkt zijn de scheuren niet willekeurig gemaakt maar onderdeel van het beeld.'

4. Peter van der Es, ArtEZ Arnhem 'Van Es gebruikt film als collagemateriaal, knipt en plakt werkelijkheden aan elkaar en citeert en manipuleert fragmenten uit de collectieve oersoep van beelden. Als kijker word je hieraan als het ware vastgezogen, juist omdat er maar kleine veranderingen te zien zijn. Zo laten de tranen van de altijd stoere Bruce Willis geen toeschouwer meer gaan.'

3. Heidi Sincuba, ArtEZ Arnhem 'Tijdens de bezoeken aan de academies vonden we het werk van Sincuba erg confronterend en heftig. Vanwege het gruwelijke ervan is het moeilijk om ernaar te kijken, maar ook wij willen prikkelen. Ze dramatiseert bepaalde historische en persoonlijke gebeurtenissen: door haar Zuid-Afrikaanse afkomst heeft ze altijd interesse voor een dubbelzinnige ondertoon en nieuwsgierigheid naar contradicties in het menselijke perspectief.'

2. Isabelle Wenzel, Gerrit Rietveld Academie Amsterdam 'Verrast werden we, door de vreemde schoonheid van de beelden van Wenzel. Ze toont vrouwen in absurde, verwrongen posities, die er niet belachelijk uitzien maar wel de verwachte esthetische pose missen. Niet voor niets zal de toeschouwer zich een voyeur voelen.'

1. Adrian Woods, Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag 'De foto’s van Adrian Woods zijn vervreemdend: ze lijken echt, maar zijn ze dit wel? Zijn project verhaalt over de manier waarop mensen omgaan met biotechnologie als kunstmedium. Het is zijn persoonlijke boodschap naar de buitenwereld over de perceptie van natuur.'

Deze en zes andere kunstenaars zijn te zien op de expositie Nieuwe Oogst, tot 11 januari 2011 in Galerie Bart Kunst in Huis.