Blaudzun: 'Het leven is een vals spelletje'
Met zijn derde album Heavy Flowers is Blaudzun succesvoller dan ooit. Diepgaande reflectie op een naderend einde is een terugkerend thema in zijn werk. ‘Het einde, dat vaak in essentie niet leuk is, kan toch samenvallen met schoonheid.’
Tekst: Tim Ficheroux en Laura van der Vet Foto’s: Tim Ficheroux
In een yuppentent aan de oever van de Amstel sjokt Johannes Sigmond (37), beter bekend als Blaudzun, van het ene interview naar het andere. ‘Het valt nog mee, ik heb er vandaag maar zes of zeven.’ Met zijn donkere verschijning staat de kalme Blaudzun in schril contrast met de snelle dertigers die druk telefonerend achter hun macbooks zitten. Somber peinzend analyseert Blaudzun het leven en haar eindigheid. Zelfs wielrennen gebruikt hij als metafoor voor onze band met de mensen om ons heen. ‘Wielrennen is eigenlijk geen teamsport, maar ook geen individuele sport. Je hebt elkaar nodig, maar toch ook niet.’ Met zijn derde album, Heavy Flowers, oogst de Amersfoortse singer-songwriter niets dan lof. Vrijwel alle shows in zijn clubtour zijn uitverkocht en hij is een graag geziene gast aan tafel bij Matthijs van Nieuwkerk.
Denk je dat je huidige succes te danken is aan je uitvoering van ‘Shout’ van Tears for Fears in ‘De Wereld Draait Door’? ‘Dat hoor ik wel vaker, maar het is te makkelijk. Ik denk dat iedereen mijn kop inmiddels kent door DWDD en zelfs je moeder daardoor weet wie ik ben. Maar elke hard werkende zanger of zangeres zit daar wel eens. Als je vervolgens een album maakt dat niet goed is zijn ze je zo weer vergeten. Mijn vorige plaat, Seadrift Soundmachine, werd ook goed ontvangen en toen verkochten mijn shows ook al uit. Mensen doen nu alsof ik er ineens ben. Hoe is het nou? Ik ben al veel langer bezig.’
Met ‘Heavy Flowers’ wilde je eigenlijk een rustig album over het einde der tijden maken. Uiteindelijk is het een energiek popalbum geworden. Wat is er met die rustige plaat gebeurd? Lachend: ‘Die plaat is er nog niet.’ Serieuzer: ‘In essentie is het nog steeds een soort van einde der tijden album, het is alleen niet de sobere rustige plaat die ik voor ogen had. Het album is wat meer up tempo geworden omdat ik veel moest spelen in de periode dat ik het af ging ronden. Het is misschien tekstueel nog wel een zwaardere plaat dan Seadrift Soundmachine, maar het energieke compenseert dat. Uiteindelijk vormen alle liedjes gezamenlijk een boeketje van zware bloemen.’
Bij het maken van Heavy Flowers koos Blaudzun voor een andere werkwijze dan hij gewend was. ‘Ik ben bijna klassiek te werk gegaan, door met drums en gitaar te beginnen en daarna alles in te vullen. Pas vrij laat in het proces heb je dan het gevoel dat alles op zijn plaats valt.’ Hoeveel het proces ook verschilt van zijn vorige album Seadrift Soundmachine, de thema’s die Blaudzun aansnijdt zijn nog hetzelfde. ‘Ook Seadrift was een plaat over dingen die plotseling stoppen. Over allesverwoestende krachten, of dat nu een natuurramp is of een vrouw.’
Wat spreekt je zo aan in het thema vergankelijkheid? ‘Het einde, dat vaak in essentie niet leuk is, kan toch samenvallen met schoonheid. Dat fascineert me. De dood kan ook een oplossing zijn en het einde kan voelen als een bevrijding.’
Het nummer ‘Who Took the Wheel’ gaat over het verliezen van de controle. Waar komt die angst voor onmacht vandaan? ‘Ik zou het jammer vinden om het te veel te duiden, omdat je eigen ervaring dan wordt weggenomen. Ik heb het nummer geschreven tijdens de Arabische Lente. Terwijl wij in het Westen tegen de grenzen van de democratie aanlopen, omarmden die jongens en meisjes op het Tahrir-plein het juist en wilden ze het regime aan de kant schuiven. Wij weten dat het eigenlijk totaal niet werkt.’
Je bent niet alleen muzikant, maar je maakte ook een documentaire over een wielerronde, Il Lombardia. ‘Ja, daar had ik zin in en tijd voor. Ik was er al sinds 2006 mee bezig.’
Wat is er zo fascinerend aan wielrennen? ‘Ik vond het vanaf het moment dat ik voor het eerst wielrennen op tv zag al fantastisch dat mannen op een fiets zo hard mogelijk wilden fietsen en dan deden wie er het eerst boven aan de berg was. Wielrennen is een heel intrigerende wereld, met alle list en bedrog die erbij hoort. Eigenlijk is wielrennen geen teamsport, maar ook geen individuele sport. Je hebt elkaar nodig, maar toch ook niet, je wilt winnen.’
Is het een vals spelletje? ‘Ja, maar dat is het leven ook. Ik vind wielrennen een mooie metafoor voor het leven, dat je het liefst alleen leidt, maar waar je toch anderen bij nodig hebt.’
Als je weer een documentaire zou maken, waar gaat die dan over? ‘Ik ben geboren en getogen in een Pinkstergemeente in Arnhem. Het is een bijzondere kerk, met een hele rare kijk op de wereld die ergens ook intrigerend is. Ik zou het interessant vinden om een documentaire over die gemeenschap te maken. Ik ben benieuwd naar de invloed van dat geloof, hoe mensen daardoor zijn gevormd of misvormd.’
Heb je iets gemist door die vorming? ‘Dat weet ik niet, ik heb er wel m’n hele muzikale opvoeding aan te danken. Nirvana en The Beatles ontdekte ik pas heel laat omdat dat bij ons thuis nooit werd gedraaid. Ik ben er niet echt door beschadigd.’
Waarom heb je die gemeenschap verlaten? ‘Er heerst een beklemmende moraliteit die altijd meespeelt. Eigenlijk merk je pas als je eruit stapt dat je heel erg in een beperking leeft. Je bent altijd opgegroeid met het gevoel dat er na de dood nog iets is, wat in dat soort kringen juist prettig is. Het zien van een overleden vader en zo. Op een gegeven moment komt de gedachte dat het totale waanzin is, dat gaf mij ontzettend veel rust. Ik werd er heel blij van dat dit het gewoon is.’
Komt dat einde daarom zo veel terug in je werk? ‘Dat zou kunnen. Tussen mijn achtste en elfde heb ik ontzettend veel mensen om me heen verloren. Volgens sommigen is dat de periode waarin je artistiek wordt gevormd. Als ik er nu op terug kijk, stond ik voor m’n gevoel om de twee weken bij een graf. De dood heeft altijd een rol gespeeld.’
Blaudzun staat zaterdag op de bevrijdingsfestivals in Den Haag, Utrecht en Zwolle.