ANS

Rapper Fresku wisselt persoonlijke teksten af met komische nummers. Hij maakt zichzelf, de rapscene en zijn publiek belachelijk. Ook met zijn typetje Gino Pietermaai is hij niet bang de confrontatie aan te gaan. ‘Het is kei fijn om dingen gewoon te benoemen.’

Tekst: Loes de Veth en Laurie de Zwart
Foto's: Joeri Pisart

Fresku (26) is nog bezig met zijn rijles, daarom doet dochter Alisha met een speelgoeddino in haar hand de deur open. De huiskamer mag alleen op sokken worden betreden en is bezaaid met kinderspeeltjes. Lieke, zowel op persoonlijk als op zakelijk vlak Fresku’s partner, waarschuwt: ‘Fresku weet niet dat hij binnenkort naar Nijmegen komt, dus dat moeten jullie even uitleggen. We vertellen hem altijd op de dag zelf pas dat hij een optreden heeft, anders wordt hij te zenuwachtig.’ Even later komt Fresku, gehuld in een Star Wars-jack van Adidas, de woonkamer binnen. Trots vertelt hij hoe hij langzaam vooruit gaat met rijles. ‘Dit is mijn twintigste les of zoiets. Ik zit nog steeds met klamme handen in de auto. Mijn rijinstructeur zegt dan koppeling indrukken’ - Fresku klemt zijn kaken op elkaar en spert zijn ogen open - ‘kop-pe-ling-in-druk-ken. Dan word ik nog meer gespannen, dus dat helpt niet.’ Hij heeft zijn rijbewijs niet eerder geprobeerd te halen omdat hij ‘superlaks is met die shit. Mijn vrouw kan me ook wel overal naartoe brengen, maar dat is niet goed voor mijn mannelijkheid.’

Het publiek merkt niets van Fresku’s zenuwen. Zijn teksten gaan vaak over persoonlijke problemen, maar de artiest staat op poppodia en festivals garant voor een feestje. Toch wil hij ook niet worden gezien als een ‘Brabantse lul’ die alleen maar feest. Op Paaspop keek Fresku het publiek met een stalen gezicht minutenlang aan zonder iets te zeggen. Bloedserieus liet hij langzaam speeksel uit zijn mond lopen. ‘Je kunt ook je neus onder je oksel steken om even te ruiken of een pluisje uit je navel plukken en opeten. Ik wil het liefst dat mensen walgend naar me kijken en denken “Is dit nu Fresku?”.’ Het juiste evenwicht tussen een intiem verhaal delen en platte humor vindt de rapper vaak moeilijk te bewaren. ‘Ik wil vooral een zo compleet mogelijk plaatje van mezelf laten zien. Dat kan niet door alleen serieus te zijn, maar ik moet me ook niet alleen als een clown gedragen.’

In nummers als Twijfel en Pa rap je over diepe onzekerheden. Waarom stel je jezelf zo kwetsbaar op?
‘Ben je kwetsbaar als je jezelf openstelt? Iemand die terughoudend is kan overkomen alsof hij iets te verbergen heeft, waardoor mensen sneller oordelen. Het is misschien ongemakkelijk, maar het is kei fijn om de persoon te zijn die de dingen gewoon benoemt.’

Je teksten gaan over eigen ervaringen, zoals de relatie met je dochter, ex of vader. Heb je hiermee wel eens mensen gekwetst?
‘In het verleden heb ik die grens van wat ik wel en niet kan vertellen opgezocht en overschreden. Mijn moeder stuurde me op mijn zevende naar Curaçao en in de clip van het nummer Pa rap ik “Mijn ma die was al jaren weg”, met een wegwuifgebaar. Toen mijn moeder die clip zag, zette ze hem meteen op pauze en vroeg: “Ik snap dat je het wil vertellen, maar hoe lang moet ik nog boeten?” Luisteraars hebben de gelegenheid om over haar te oordelen terwijl ik haar niets verwijt.’

In de clip Hedde Druksop lijk je juist een oordeel uit te lokken. Waarom laat je je daar in een hondenpak van achteren nemen door de gummi-knuppel van Theo Maassen?
‘Zo ben ik mijn eigen onzekerheid voor. In de clip ben ik verkleed als hond en word ik in een hondenhok ondergepist en verkracht. Door mezelf op deze manier neer te zetten, kon het daarna alleen maar beter worden.’

Waarom dek je jezelf zo in?
‘Bevestiging is het allerbelangrijkst voor mij. Gelukkig komen veel mensen na afloop van de show vertellen hoe ze het vonden en daar haal ik veel kracht uit. Dat zijn de mensen die in het publiek staan om te luisteren, te kijken en te ervaren. Natuurlijk zijn er ook altijd de feestgangers. Die vinden het leuk, maar willen alleen maar losgaan. Als ik dan een emotioneel nummer als Twijfel doe, staan ze te dansen met een glimlach, zo van “met mij gaat het goed, met Fresku niet”.’

Dat klinkt pijnlijk. Trek je je daar iets van aan?
‘Op het podium stap ik in de rol van entertainer. Dat is de enige manier om me comfortabel te voelen als er mensen naar mij kijken. Voor elk optreden moet ik een grote angst overwinnen, maar die triomf is het grootste cadeau dat ik mezelf kan geven. ‘Ik zou graag meer met theater doen, waar ik niet hoef te bewijzen dat ik een feestje kan bouwen. Het is mijn ultieme droom om in een theaterzaal te staan voor een publiek dat niets met hiphop heeft. Daar kan ik een persoonlijk verhaal vertellen en zien wat het bij mensen losmaakt.’

Welk verhaal wil je dan vertellen?
‘Algemene verhalen die mensen normaal niet zomaar naar buiten gooien. Ik geloof niet dat mijn persoonlijke verhaal persoonlijk is. Veel mensen herkennen zich in mijn muziek, anders zou dat niet zo zijn. Mijn droom is dat ik in muziek kan vertellen over de manier waarop ik mijn onzekerheid overwin en daarmee andere mensen help.’

In hoeverre zijn de reacties op je muziek belangrijk voor je?
‘Ik ben daar veel mee bezig. Het is te vergelijken met een kunstenaar die een heel lelijk schilderij maakt om te kijken wat mensen erover zullen zeggen. Uiteindelijk is hij er dan trots op, want iemand heeft er iets in gezien dat hij er zelf niet eens in zag. ‘Veel rappers zeggen dat ze nooit reacties lezen, maar dat betwijfel ik. Ik kan het in elk geval niet laten. Ook voordat mijn nummers uitkomen overweeg ik hoe mijn publiek erop zal reageren en hoe ik op al deze opties kan anticiperen.’

Welke reactie wil je uitlokken?
Fresku grinnikt: ‘Het liefst verwarring. Je moet het zien als een film. Als een film in het eerste deel al alle kanten van het verhaal heeft laten zien, valt het tweede deel altijd tegen. Het is dan gewoon weer deel een met andere acteurs. Er gaan andere mensen op andere manieren dood, maar het is precies dezelfde film. Ik probeer elke keer een nieuwe kant van mezelf te belichten, waardoor ik verrassend blijf. ‘Als ik vroeger met mijn vrienden filmpjes maakte en die op YouTube zette, waren we ook trots als er een kwade reactie kwam van iemand die het helemaal niet snapte. Dat was voor ons een teken dat we iets goed hadden gedaan. Wanneer iemand echter scherp genoeg is om de humor compleet te doorzien, ben ik ook tevreden.’

De acteerambities van Fresku zijn merkbaar in zijn typetje Gino Pietermaai, bekend van YouTube. Gino is een Antilliaan die bijvoorbeeld in De Tien Gino Geboden les geeft over wiet en andere belangrijke zaken in het leven. Ondertussen worden er nieuwe plannen gemaakt om Gino’s ‘Nigga-nology’ aan een televisiepubliek bekend te maken. Fresku dreigde in de schaduw van zijn typetje te komen staan en rapte daarover in het nummer Kutkop:

Interviewers met de “Gino vragen” Vanaf nu moeten jullie al die “Gino vragen” aan Gino vragen Ik speel Gino en ik hoef me niet eens te schamen Je vindt hem vet dat zegt iets over jouw morele waarde

Wat zegt dit dan over de morele waarde van de Gino-fans?
‘Gino vergroot de levenshouding van stereotiepe straat-Antillianen uit en houdt hen daarmee een spiegel voor, zodat ze inzien dat ze zich gedragen als clowns.’ Fresku lacht: ‘Deze kritiek komt niet altijd over, want die jongens zijn de grootste Gino-fanaten.’

Ben je zelf fan van Gino?
‘Het is leuk om hem te spelen, maar ik kan nooit op dezelfde manier houden van Gino als die jongens. Ik sta heel anders in het leven dan Gino. De fans vinden de manier waarop hij over het leven denkt real, maar de invulling van deze term is onduidelijk. Blijkbaar ben je niet real als je van stripboeken houdt, maar wel als je iemand een klap op zijn muil geeft wanneer hij een grote bek tegen je heeft. Mijn definitie is anders, ik vind mezelf juist real omdat ik poppetjes spaar en van Star Wars houd. Daarom heb ik Gino ook nooit als alter ego gezien.’

Fresku zet zijn Star Wars-mok neer en haalt een enorm boek tevoorschijn waar alle verhaallijnen uit de serie in staan. Alle poppetjes uit zijn Star Wars-collectie staan al op kantoor. Nog niet zo lang geleden heeft Disney de rechten voor de volgende delen van de reeks overgekocht. ‘Ik ga goed in de gaten houden of ze de saga wel goed continuen.’ Niet alleen Fresku’s onverwachte fascinatie voor Star Wars staat in schril contrast met het beeld van de rapscene, ook in zijn muziek ageert hij tegen de hiphopwereld waar het slechts om imago draait.

Hoe komt het dat jij van die norm afwijkt?
‘Dat ik niet in dat plaatje pas, heeft niet alleen met visie te maken. Ik ben zelf geen onderdeel van de rapwereld, alleen mijn naam en mening spelen er een rol. Dat is een beetje zoals bij Wilders. Hij hoort niet bij de rest van de politici, maar roept af en toe iets zo hard dat het al zijn collega’s bezighoudt.’ Lieke, vanaf de bank: ‘Zit je jezelf nou met Wilders te vergelijken?’ Fresku: ‘Ja, wat dat betreft wel. Ik vind het niet goed wat hij roept, maar wel dat hij brutaal durft te zijn. Rap en politiek is echt heel erg hetzelfde. Het gaat allebei om handjes schudden en wie je kent en daar wil ik niet aan meedoen.’