18 maart zijn de Provinciale Statenverkiezingen. Waarom zijn deze verkiezingen belangrijk en welke onderwerpen moeten studenten naar de lokale stembussen trekken? ANS baande zich een weg door de verkiezingspraatjes en zocht het voor je uit.
Tekst: Daan van Acht
Illustraties: Jeroen Wintraecken
Morgen krijgen Nijmegenaren de kans om de Statenleden van de provincie Gelderland te verkiezen. Rondom de insteek en het belang van de Provinciale Statenverkiezingen heerst echter nog steeds veel verwarring, zo bleek maar weer uit de berichtgeving in de media van de afgelopen weken. Zo zouden de tv-debatten van NOS en RTL, georganiseerd met de gedachte om kiezers te helpen in hun partijkeuze voor de provinciale verkiezingen, te veel nadruk leggen op landelijke problemen en provinciale kwesties compleet
negeren. Typerend was vooral dat tijdens de debatten alleen de politieke frontmannen – Mark Rutte, Diederik Samsom, Alexander Pechtold etc. – aan het woord kwamen, politici die op een gelikte manier wel het imago van de partij uitdragen maar niet ingaan op de kerntaken van de provincies. Ook de campagnefilmpjes op
YouTube blijken niet bijster informatief; geen enkele kiezer wordt wijzer van het levensverhaal van Rutte of een filosofisch naar buiten turende Pechtold.
En dat terwijl er meer met de provinciale verkiezingen is gemoeid dan vaak wordt gedacht. De Provinciale Statenleden hebben namelijk het zeldzame recht om de leden van de Eerste Kamer te benoemen. Daarmee beïnvloeden ze dus direct of wetsontwerpen vanuit de Tweede Kamer daadwerkelijk worden aangenomen. Ook in de dagelijkse sleur van studenten komen door de provincie genomen beslissingen terug. ANS zet daarom de belangrijkste studentgerichte verkiezingspunten – van het verbeteren van het openbaar vervoer van en naar de campus tot het creëren van meer arbeidsplaatsen voor pas afgestudeerden – op een rijtje.
Innovatie, innovatie, innovatie
In de praktijk ontfermen de provincies zich over zeven kerntaken. De meeste van die taken, zoals milieu- en energiebeleid en monumentenzorg, zullen studenten weinig kunnen boeien, maar dit betekent niet dat er voor de jongere generaties helemaal niets te halen valt. Om er achter te komen wat nou wel speelt onder studenten, werd vorige week een debat georganiseerd waarin verkiezingskandidaten in gesprek gingen met RU-studenten. Mike Waltmans, Statenlid-kandidaat voor de VVD Gelderland, was aanwezig tijdens het debat: ‘Wat me aanspreekt is dat studenten na hun studie simpelweg een mooie baan willen. Daarom is het van groot belang om de jeugdwerkloosheid in Gelderland te verhelpen.’ Waltmans wil dit doen door studenten aan te moedigen werk te zoeken in groeiende sectoren, zoals ICT en voedsel-, landbouw- en medische technologie – door Waltmans betiteld als de zogeheten Food- en Health Valley. Waltmans voegt eraan toe het ‘onbegrijpelijk’ te vinden dat de gemeente, die zelf een belangrijke rol speelt in het verbeteren van de jeugdwerkloosheid, te weinig met het onderwerp bezig is. Het forse investeringsbudget van de provincie kan namelijk pas echt goed worden besteed wanneer de gemeente met goede plannen komt.
Jan Jacob van Dijk, nummer een op de kandidatenlijst van het CDA Gelderland, ziet de verbetering van de werkgelegenheid ook als belangrijkste speerpunt. Daarom moet er volgens hem geld worden gestoken in de innovatie van bedrijven, om zo te voorkomen dat Nijmeegse studenten niet per se naar het westen trekken om werk te zoeken. ‘De universiteit heeft de taak om ervoor te zorgen dat studenten worden opgeleid, om daarna de innovatie in het bedrijfsleven vorm te geven. In dat opzicht verschilt onze visie van die van de VVD, die streeft naar meer innovatie op de universiteit’, aldus Van Dijk. Matthias van Hunnik, fractiemedewerker van de SP Gelderland, erkent dat het goed zou zijn als studenten hier in de regio hun plek kunnen vinden en moedigt daarom kleine wetenschappelijke onderzoeksbedrijven op de campus juist aan.
Innovatie lijkt het toverwoord te zijn van het merendeel van de partijen. De Gelderse afdeling van D66 wil dat zo’n 15 miljard euro aan provinciegeld, dat nu nog is ‘opgepot’, wordt gebruikt om de economie aan te jagen en nieuwe (student)ondernemingen te stimuleren. Anne Doppen, nummer twee op de GroenLinks-kieslijst, vindt dat de provincie het goede voorbeeld geeft door stageplaatsen en startersfuncties aan te bieden en deze voorbeeldfunctie verder moet ontwikkelen. De PvdA Gelderland zegt in haar verkiezingsprogramma het wegwerken van de werkloosheid onder jongeren ook hoog in het vaandel te hebben staan en wil met de ‘Ik-Start-Smart’-projecten beginnende ondernemers helpen, ook op de Radboud Universiteit. Peter Kerris, nummer een op de PvdA-kandidatenlijst: ‘De universiteit is een broedplaats van kennis. In Nijmegen staat de bètafaculteit bijvoorbeeld hoog aangeschreven, hier moet innovatie verder worden aangemoedigd.’
Volgepropte Heyendaalshuttles
Om de werkgelegenheid daadwerkelijk aan te laten trekken, is een goede bereikbaarheid van Nijmegen onmisbaar. SP’er Van Hunnik geeft daarnaast aan dat het openbaar vervoer sinds kort niet meer door de gemeente wordt geregeld maar onder de provinciale taken valt. Vandaar dat alle grote partijen er op een bepaalde manier aandacht aan besteden in hun verkiezingsprogramma, al lijken met name de SP en PvdA met vernieuwende ideeën te komen. Van Hunnik geeft aan dat de SP zich al jaren hard maakt voor fatsoenlijk openbaar vervoer in Nijmegen, zoals bleek uit de
protestactie van SP-jongerenpartij ROOD na het mogelijk verdwijnen van de Heyendaalshuttle. Om het probleem van de volgepropte bussen van en naar de campus daadwerkelijk aan te pakken, pleit Van Hunnik om de
elektrificatie van het spoor tussen Nijmegen-Centraal en Nijmegen-Heyendaal zo snel mogelijk te starten. ‘Hierdoor kunnen treinen van en naar de campus sneller en vaker rijden, dit levert veel meer rendement op dan het inzetten van bussen.'
Van Dijk van het CDA herkent de situatie en ziet ook problemen bij het boemeltreintje dat studenten uit de Achterhoek naar Nijmegen vervoert. Op dit moment wordt er daarom op die lijn al concreet gewerkt aan dubbelspoor. PvdA’er Kerris denkt zelfs nog een betere oplossing te hebben, namelijk een snelbusverbinding tussen Nijmegen, het Duitse Kleef en Doetinchem. ‘Zo’n plan is sneller voor elkaar dan het maken van een dubbelspoor en je pakt meteen Duitse studenten mee die in Nijmegen studeren.’
Een ander belangrijk punt van verbetering is de intensievere aansluiting van Nijmegen op het nachtnet, vindt Doppen van GroenLinks. Vorig jaar werd al bekend dat, na inzet van de partij, Nijmegen vanaf december is aangesloten op het nachtnet, maar de vertrektijden van de laatste trein
vielen tegen. Doppen benadrukt daarnaast het belang van goede wachtruimtes op het station en toiletvoorzieningen in de trein.
Binnenstad overeind houden
Ook voor studenten die zich niet elke dag willen overgeven aan de grillen van het openbaar vervoer valt er genoeg te verbeteren. Zo is het nog steeds lastig om een acceptabele kamer te vinden waarvoor je je niet scheel betaalt. Van Hunnik: ‘De provincie moet blijven investeren in de bouw van betaalbare woningen voor studenten.’ Vreemd is wel dat, aangezien woningbouw een prominente rol speelt in de partijboekjes, de provincie op dit gebied een stuk minder te zeggen heeft dan de gemeente. Van Hunnik: ‘Het besturen van de provincie is soms een beetje een ondankbare taak.’ Dit kan wel zo zijn, feit is dat de provincie beschikt over veel vermogen dat in dit geval in studentenwoningen kan worden gestoken. PvdA’er Kerris noemt als geslaagd voorbeeld hiervan het SSHN-complex Mariënbosch, gelegen op pakweg vijf minuten fietsen van de campus en goed voor bijna 350 studentenwoningen – gebouwd op initiatief vanuit zijn partij. Michiel Scheffer, lijsttrekker van D66 Gelderland, ziet liever dat de vele lege of naoorlogse gebouwen die Nijmegen rijk is worden omgebouwd tot studentenwoningen. ‘Dit houdt de binnenstad levendig.’ Van Dijk van het CDA is het met hem eens: ‘Zorg voor een goed woon- en studentenklimaat door de kwaliteit van de binnenstad te verbeteren. Pak bijvoorbeeld de jaren 60-woningen aan.’
De partijkandidaten willen studenten grotendeels met dezelfde drie grote thema’s verleiden om hun weg te vinden naar het stemhokje in
De Refter. Twee daarvan, werkgelegenheid en (studenten)woningbouw, overlappen met gemeentelijke taken. Dit geeft echter helemaal niet, omdat een extra impuls vanuit de provincie – volgens Kerris staat er nog zo’n 3,5 tot 4 miljard euro aan provinciegeld op de bank – alleen maar ten goede zal komen aan de jongerenwerkgelegenheid en studentenhuisvesting. Nu ook het ov in handen is van de provincie, weten studenten die zich steevast doodergeren aan geduw en getrek in lijn 10 wat ze morgen te doen staat.
