ANS

Er moeten meer academici voor de klas staan op het vwo, aldus rector Kortmann in zijn rede voor de opening van het academisch jaar. Universitair geschoolde vwo-docenten dreigen ‘witte raven’ te worden, terwijl het vwo leerlingen juist hoort voor te bereiden op de universiteit. Dan wil je toch op zijn minst docenten die zelf ook aan de universiteit gestudeerd hebben. Veel academisch geschoolde vwo-docenten gaan binnenkort met pensioen. De instroom is onvoldoende om dit te compenseren.

Maar als we dit willen moet er meer gebeuren. Wil je na je master het onderwijs in, dan volstaat momenteel een eenjarig traject bestaande uit een half jaar onderwijstheorie en een half jaar stage. Bam, je bent leraar. Dit is vaak onvoldoende voorbereiding. Hoe hoogopgeleid je ook bent en hoe veel je ook weet, een goede leraar valt of staat door zijn sociale en didactische vaardigheden. Als je niet in staat bent om iets in begrijpelijk Nederlands uit te leggen en niet om kunt gaan met dertig lastige pubers, dan ben je geen geschikte docent. Deze vaardigheden leer je niet iedere academicus even in een jaartje. Ter vergelijking: een docentenopleiding aan de HAN duurt vier jaar, en zelfs dat is niet altijd genoeg. Lesgeven is een beetje als schilderen – je moet er ook gewoon talent voor hebben.

En wanneer er dan een betere vooropleiding is moeten mensen dit traject ook nog kunnen en willen afleggen. Een hele dobber in deze tijd van stijgende studiekosten en onderbetaalde onderwijzers. Het verleden leert ons de oplossing. In de jaren ’50 bestond er een zogeheten lerarenbeurs. Deze werd gegeven aan studenten die een verklaring ondertekenden om na hun afstuderen een aantal jaar (eerst tien, later vijf) twintig uur per week onderwijs te geven. In ruil daarvoor werd hun studieschuld kwijtgescholden en hoefden zij geen collegegeld te betalen. Om ze aan hun belofte te houden werd voor ieder jaar dat ze lesgaven één jaar van de studieschuld afgetrokken. Een herinvoering van deze beurs zou twee vliegen in één klap slaan: afgestudeerden vinden gemakkelijker een baan en als het echt aanslaat lossen we het lerarentekort op.

Het is één ding om te vinden dat er, om de onderwijskwaliteit te verbeteren, meer academici voor de vwo-klas moeten staan. Maar dan is er ook een grootscheepse investering in het onderwijs nodig die dit voor afgestudeerden mogelijk en aantrekkelijk maakt. You may say, I’m a dreamer...