#TK2012: De basisbeurs en het collegegeld
Naast de langstudeerboete is de basisbeurs het meest heikele punt voor de student. Het beleid van Halbe Zijlstra was met name gericht op het afschaffen van de basisbeurs in de master, maar daarnaast werd een instellingscollegegeld ingevoerd voor een tweede studie. Vervolg je je carriere als student met een tweede studie na afronding van de eerste, dan mag de instelling bepalen hoeveel geld ze daarvoor vraagt. Hoe denken partijen daar nu over? ANS zocht het voor je uit.
SP Wat de socialisten betreft verandert er weinig aan het beleid: geen verhoging van het collegegeld, ook niet voor een tweede studie. De aanvullende beurs wordt verhoogd en er komt geen sociaal leenstelsel wat de SP betreft. Lijsttrekker Emile Roemer noemde het leenstelsel ruim een jaar geleden in ANS asociaal. 'Dat begrip zou verboden moeten worden. Lenen is niet sociaal. Lenen kost geld. Als je een auto gaat kopen en je sluit daarvoor een lening af, dan staat het er altijd bij: “Let op, geld lenen kost geld.” Dus noem dat niet sociaal, noem het eerder asociaal leenstelsel. Dan weten we tenminste waar we het over hebben. We gaan iemand sociaal doodschieten, dat kan niet!'
CDA 'Wij staan voor behoud van de basisbeurs in zowel de bachelor- als masterfase.' Het CDA is duidelijk in haar verkiezingsprogramma over het sociaal leenstelsel. Dat komt er wat hen betreft dus niet, maar er komt wel een verhoging van het wettelijk collegegeld als het aan de christendemocraten ligt. Instellingen mogen zelf bepalen hoeveel collegegeld ze willen heffen. Bovendien wil het CDA een BSA voor de studiefinanciering invoeren.
D66 D66 ziet wel graag dat er een sociaal leenstelsel komt. In hun verkiezingsprogramma (.pdf) beredeneren de democraten dat ze de opbrengst van het leenstelsel volledig herinvesteren in het onderwijs. Bovendien rekken ze het terugbetalingstermijn op naar twintig jaar, waardoor je uiteindelijk meer rente moet betalen en de studieschuld hoger wordt. Mocht je na deze periode de restschuld niet terug kunnen betalen, wordt deze kwijtgescholden. D66 vindt dat je voor een tweede studie gewoon het wettelijk collegegeld moet betalen.
PVV De PVV zegt in haar partijprogramma (.pdf) voor de komende verkiezingen dat alleen je basisbeurs in de bachelorfase veilig is. Verder laat het zich amper uit over hoger onderwijs. Het is niet duidelijk wat de PVV precies wil het met collegegeld.
PvdA Naast D66 ziet ook de PvdA graag een sociaal leenstelsel voor zowel de bachelor- als masterfase. Studenten kunnen de lening terugbetalen in vijftien jaar (anders dan de twintig jaar van D66), daarna wordt eventuele schuld kwijtgescholden. De aanvullende beurs blijft een gift en verder beloven de sociaal-democraten om de opbrengst te herinvesteren in het onderwijs, zo valt te lezen in het programma (.pdf) Interessant detail bij het leenstelsel van de PvdA is dat het graag ziet dat de rente vastgesteld wordt. Zo weet je beter welk bedrag je na je studie over moet maken naar de rekening van het Rijk. De PvdA is geen voorstander van het verhogen van het collegegeld voor een tweede studie, terwijl PvdA-minister Plasterk dit wel heeft bedacht.
ChristenUnie De ChristenUnie wil dat de student het recht op de basisbeurs in de bachelor- en masterfase behoudt. Het laat zich in het verkiezingsprogramma niet uit over het collegegeld, maar stemde ten tijde van het beleid van minister Plasterk tegen de wet die dit introduceerde.
GroenLinks Voor GroenLinks is het sociaal leenstelsel ook een serieuze optie, ze noemt het echter een studie-inkomen. Deze wordt naar draagkracht terugbetaald, over een termijn wordt niet gesproken in het verkiezingsprogramma (.pdf). GroenLinks pleit bovendien voor het verhogen van de aanvullende beurs, die overigens een gift blijft. Als de invoering van het sociaal leenstelsel is voltooid, kan het collegegeld wat GroenLinks betreft omlaag. Voor een tweede studie betaal je gewoon het wettelijk collegegeld.
VVD De VVD, dat met Halbe Zijlstra een dikke vinger in de hoger onderwijspap van de afgelopen jaren had, is tevens voorstander van een sociaal leenstelsel. Studeren is wat de VVD betreft niet alleen een recht, maar ook een voorrecht. Studenten kunnen daarom best investeren in hun toekomst en de opbrengst van het leenstelsel wordt geherinvesteerd in het onderwijs. In het verkiezingsprogramma rept de VVD geen woord over collegegelden, maar Halbe Zijlstra is in ieder geval voorstander van invoeren van een instellingscollegegeld voor een tweede studie.