Uit de Oude Doos: Commercialisering van universitaire kennis

Iedere twee weken rakelt ANS herinneringen op door een artikel uit de archieven te plukken. Deze week in de nostalgische rubriek: geld sprokkelen op de universiteit

Het is de afgelopen tijd weer in het nieuws: Nederland moet investeren in de kenniseconomie. Gisteren werd bekend gemaakt dat Nederland niet meer tot de top 5 van slimste landen behoort. Investeringen in onderzoek en onderwijs zijn hard welkom. Dan moet er echter wel iemand voor betalen, de vraag is wie. Sommigen opperen dat het bedrijfsleven de oplossing biedt. De commerciële sector zou meer moeten investeren in wetenschappelijk onderzoek. Dit is ook wat de rector van de Rijksuniversiteit Groningen benadrukte in zijn toespraak op de academische opening afgelopen maandag.

In 1987 ging het ook niet zo best met de economie en had de universiteit - destijds nog KUN genoemd - geld nodig. Dat probeerde zij op allerlei manier te vinden. Het wegbezuinigen van personeel en het verhuren van een ongebruikt parkeerterrein werden gezien als oplossingen. ANS nam alle gevolgen onder de loep.

Lees hier het artikel uit de mei-ANS van 1987.

 

Goed Fout

Tekst: Ilse Bos, Hans Wagner en Marlies ten Bulte

In de huidige tijd van krimp en bezuiniging is het leven ook voor de faculteiten niet gemakkelijk. Op de één of andere manier zal en moet er geld in het laatje komen. Maar hoe? Dat moet het directoraat van de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen zich ook afgevraagd hebben, totdat men op het idee kwam om met een middenstander uit Nijmegen in zee te gaan en het onbenutte parkeerterrein achter het hoofdgebouw van W en N te exploiteren. De middenstander, het naar meer parkeerruimte verlangende Autocenter Heyendaal kan nu tegen een kleine vergoeding gebruik maken van het terrein. Leuke bijverdienste voor W en N, en ook het Autocenter heeft geen slechte koop gedaan: het terrein wordt 24 uur per dag bewaakt door de portiers van de universiteit, en het is ook niet zichtbaar vanaf de Heyendaalseweg. Kunnen de pers en andere lastposten er ook niet zo snel over gaan zeuren. Pech gehad.

Ook het College van Bestuur luistert liever naar 'het bedrijfsleven' dan naar de in de U-raad vertegenwoordigde universitaire gemeenschap. Een jaar geleden wilde W en N splitsen in Wiskunde en Informatica en de 'echte' natuurwetenschappen, maar dat werd toen door het CvB botweg afgewezen, ook nadat de U-raad zich vóór zo'n splitsing had uitgesproken. Dit voorjaar kwam het CvB opeens met een verassend voorstel: 'Laten we de huidige faculteit W en N opsplitsen in Wiskunde en Informatica, en de echte natuurwetenschappen'. Aanleiding was een rapport van het UBO (een overlegorgaan van universiteit en het bedrijfsleven). Op de door een U-raadslid gestelde vraag hoe het CvB haar radicale standpuntsverandering kon verklaren, antwoordde de heer van Lieshout dat de U-raad blij moest zijn dat het CvB nu eens een keer naar de U-raad geluisterd had.

De dans om de schaarse centen drijft de KUN in een steeds inniger omarming met het bedrijfsleven. Onderzoek is pas echt onderzoek als het betaald wordt door een multinational. 'Commercialiseren van universitaire kennis', wordt dat genoemd. Om de verkoop van onderzoeken te bevorderen werden het Transferbureau (waar bedrijven met vragen terecht kunnen) en de Stichting Gelder Kennis opgericht (een instelling die zichzelf sinds kort parasitair -pardonpara-universiteir mag noemen). De Stichting Gelder Kennis heeft onlangs onderzoek laten doen naar de mogelijkheid van een zogeheten 'science-park' bij de KUN. Men stelt zich dus voor om nog wat bomen te kappen op Heyendaal, ten behoeve van de vestiging van bedrijven en bedrijfjes die gebruik maken van de universitaire voorzieningen. Studenten en medewerkers die afscheid nemen van de universiteit om voor zichzelf te beginnen zijn de nieuwe 'jonge helden' die het science-park mogen gaan bevolken. De hoop van de KU, deze zogenaamde spinn-offs, die met yuppige computer-consultants-burootjes het imago van moeder universiteit op zouden moeten vijzelen. Voor een nastrevenswaardig voorbeeld van spinn-off aktiviteiten heef de alom bekende Nijmeegse uroloog Boerema inmiddels al gezorgd, met zijn huiveringwekkende initiatieven ter commercialisering van de gezondheidszorg. Laten we hopen dat deze respektabele wetenschapper zich op ons science-park zal willen vestigen, dat zou een frustratie minder opleveren voor de ex-krakers van de Mariënburcht, want in dat pand zou de door Vendex gesteunde 'jonge ondernemer' het liefst zijn prive-kliniek willen vestigen.

Dat commercieel talent op de KU niets in de weg gelegd wordt, moge duidelijk zijn. Anders ligt dat voor de armzalige studentjes met meer idealen dan geld, die sinds kort gehuisvest zijn in een Universitair studentencentrum. Met hun toch al zeer bescheiden budget zouden zij volgens beheerder Willems ook nog hun eigen werkster moeten betalen. Een week geleden kwam deze man vragen voor hoeveel uur wij zo iemand zouden willen 'huren'... En alsof het nog niet genoeg is, wordt er ook nog bezuinigd op de uitstekend functionerende fractiemedewerkster van de studentenfractie. Dat is inderdaad dè manier om naar buiten te treden als universiteit. Het onderwijs, de studenten, de vrouwen in een verdomhoekje stoppen en vervolgens een flitsend Science Park starten met argumenten die het opnoemen niet waard zijn. Opnieuw geen aandacht voor de kwaliteit van het onderwijs, er wordt slechts gekeken hoe het snelst een derde geldstroom binnengehaald kan worden. Maar laten we niet te hard van stapel lopen, hier en daar wordt natuurlijk nog wel naar 'het student' gekeken. Alweer een jaar geleden werd bij nederlands een nieuwe cursus gestart: PCO. Een cursus die de arbeidsmarktpositie van studenten zou moeten verbeteren. Een nobel streven. Maar er stak meer achter. Ook medewerkers zagen hun arbeidsmarktwaarde stijgen en enkelen onder hen waren niet te beroerd om aan een omscholingscursus mee te doen. De heer Springorum bijvoorbeeld, die niet gehinderd door overdreven veel kennis van het 'vak' studenten opleidt tot deskundigen in de bedrijfscommunicatie. Toch prettig dat zo'n man aan het werk kan blijven, zonder dat hij opvalt tussen de studenten (zijn kennisniveau is ongeveer gelijk aan dat van zijn studenten). De creativiteit van de medewerkers van deze cursus heeft nu opnieuw tot een briljant idee geleid. Er zijn plannen om een stichting op te zetten (inherent aan de katholieke hiërarchie) die zou moeten bemiddelen tussen werkgevenden en studenten die een stage willen lopen. Hierbij wordt natuurlijk wel om een geringe vergoeding van studentenzijde verwachte.... Dit is nog tot daaraantoe. Er wordt echter niet bij verteld dat studenten van nu hun eigen stageplaatsen moeten zoeken en als ze er eentje gevonden hebben onmiddellijk achtervolgd worden door een delegatie medewerkers die dezelfde stageplaats proberen te claimen voor de komende jaren.