Begin oktober richtte Jesper Fassotte de Facebookpagina 'Veolia weg uit Limburg' op. Inmiddels heeft de pagina al bijna vijfduizend likes. In deze ingezonden brief legt Fassotte uit dat de Veolia-kwestie eigenlijk een gevolg is van een dieper, structureel probleem.
Inmiddels kan het je als student moeilijk ontgaan zijn dat een of andere gek zich in het hoofd heeft gehaald een Facebookpagina tegen Veolia, de OV-dienstverlener in Limburg, op te zetten. De ondergetekende is die gek. Ik ga hier niet al te uitgebreid in op de problemen die bestaan bij Veolia. Daar is inmiddels genoeg over geschreven (zie Google).
Eigenlijk heb ik de inmiddels beroemde of beruchte Facebookpagina niet zozeer opgezet omdat ik specifiek Veolia liever zie gaan. Veolia is namelijk slechts een product van iets dat in essentie al helemaal verkeerd is, dat is de privatisering van grote delen van het Nederlandse spoor. Daarbij moet ik aantekenen dat ik niet echt een voorstander ben van privatisering in het algemeen. Degenen die hebben bedacht dat privatisering van het spoor de marktwerking zou stimuleren met uiteindelijk voordeel voor zowel de staat als voor de reiziger hebben onder een wel héle grote steen geleefd.
Er bestaat een fundamenteel probleem met marktwerking op het spoor wat iedereen met een beetje economische kennis kan zien aankomen. Degenen die gebruik willen maken van het spoor hebben namelijk helemaal geen keuze over met welke vervoerder ze ergens naartoe willen reizen. Dé voorwaarde voor een goede marktwerking is keuze, en die bestaat niet in het openbaar vervoer. Daarom was het ook al voordat Veolia naar Limburg kwam te voorspellen dat dit tot problemen zou gaan leiden. Veolia heeft namelijk net zoals andere private OV-bedrijven in het land tien jaar lang als enige het OV kunnen regelen in Limburg.
Op het moment dat een bedrijf ergens alleen in is, gaat het zich gedragen als monopolist. Dat is precies wat Veolia heeft gedaan. De reactie van een conducteur op mijn vraag of er nog wat aan de drukte gedaan zou worden, sloeg de spijker op zijn kop: ‘Als het u niet bevalt dan reist u toch niet met ons?’, was het veelzeggende antwoord.
De enige duurzame oplossing voor de problemen op het Nederlandse spoor is het opnieuw collectiveren van het spoor. Maar waarom zou het collectiveren van het Nederlandse OV de problemen dan oplossen? Dan is er toch nog steeds een monopolist? Dat klopt. Maar in dat geval is het wel een monopolist die onder direct toezicht staat van de overheid en die geen winstoogmerk heeft. Dat winstoogmerk is namelijk wat een monopolist vervelend maakt. We zien dat ook terug bij Veolia: er moet zoveel mogelijk winst gemaakt worden en daarom zijn de treinen zo klein mogelijk en is de klantenservice praktisch
non-existent.
Efficiency zou een econoom dat noemen, maar ik noem het gierigheid.
Om nog even terug te komen op het feit dat mijn Facebookpagina specifiek over Veolia gaat, dat heeft er vooral mee te maken dat Veolia de pech heeft gehad dat ik gedurende ruim drie jaar ‘klant' ben geweest. Daar komt bij dat Veolia het zich in zijn hoofd heeft gehaald om een rechtszaak aan te spannen tegen de Provincie waarin Veolia claimt dat de NS ‘geweerd moet worden uit Limburg, wegens oneerlijke concurrentievoordelen’. Zo’n rechtszaak kost geld. En waar komt dat geld vandaan? Van degenen die het OV betalen. Juist, de reiziger. Die constatering heeft mij in combinatie met mijn klantervaringen ertoe gebracht die anti-Veolia Facebookpagina op te zetten. Vervolgens heeft Veolia zelf nog extra aandacht voor mijn pagina gegenereerd door me te bedreigen met ‘verdere stappen’, waarvoor veel dank.
Ik wil eindigen met het mooie nieuws dat afgelopen donderdag, 16 oktober, bekend is geworden dat Veolia de rechtszaak tegen de Provincie heeft verloren. De NS mag dus gewoon meedoen aan de OV-concessie in Limburg.
Wordt ongetwijfeld vervolgd.
