ANS

Het is ze niet gelukt, de boete blijft. Er werd vanochtend nog overlegd door de partijen die meededen aan het Kunduz-akkoord, maar ondanks een meerderheid in de Tweede Kamer die zich tegen de langstudeerboete heeft uitgesproken, wordt deze niet ingetrokken. De leider van het CDA, Sybrand van Haersma-Buma, keerde zich vorige week uit het niets tegen de langstudeerboete. Daarmee stortte de fundering onder het plan in en was er plots een meerderheid tegen de boete. De afgelopen dagen is er gezocht naar een financiële dekking, anders wilde Halbe de maatregel niet intrekken. Die blijkt vanochtend tijdens het debat niet te zijn, waardoor studenten die nu een boete in de bus hebben gekregen, deze gewoon moeten betalen. GroenLinks-Kamerlid Tofik Dibi noemt het mislukken van de onderhandelingen over de boete 'een blamage voor het hele parlement'. Hij dient vandaag een tijdelijk plan in om tot 1 januari geen boetes uit te delen. Of er daar een meerderheid voor is, is op dit moment nog niet duidelijk. Later meer. Update 13.40 uur: Er is nog geen meerderheid voor het tijdelijke plan van PvdA en GroenLinks. Een aantal partijen wil dit wel steunen, de VVD wil alleen op zoek naar een eindoplossing. Tofik Dibi wil de Kamer dinsdag bijeen roepen om over de spoedwet van PvdA en GroenLinks te stemmen. Morgen gaat het overleg tussen de fracties verder, Hopelijk leidt dat wel tot daadkracht in Den Haag en wordt de maatregel van tafel geveegd, maar vooralsnog lijkt dat niet te gaan gebeuren.

 

Mocht je meer studieschuld willen aflossen dan per maand verplicht, dan kom je van een koude kermis thuis. DUO blijkt namelijk niet in staat om deze gelden te verwerken. De dienstverlening aan de (oud-)student verbeteren door het makkelijker te maken om studieschuld af te lossen was één van de punten in het gedrocht dat 'Studeren is Investeren' heet. Op vragen (.pdf) hierover van PvdA-woordvoerder Hoger Onderwijs Jadnanansing, gaf Zijlstra aan dat studenten desgewenst op eenvoudige wijze meer kunnen aflossen dan de verplichte betaling, door een bedrag op de rekening van DUO te storten. DUO zelf blijkt echter niet in staat om een dergelijk afbetalingssysteem in gang te zetten. Het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap erkent deze incapabiliteit maar stelt schuldenaren gerust dat de ambitie toch in kaart wordt gebracht, en het vanaf 2015 kan zijn gerealiseerd.

 

Eerder meldden we al dat de redactie van Vox door de RU het zwijgen werd opgelegd. Naar aanleiding hiervan stelde SP-Kamerlid Jasper van Dijk afgelopen woensdag Kamervragen over een wettelijke bescherming van de universiteitsmedia. Maandag liet het Kamerlid al weten klaar te zijn met de praktijken uit lang vervlogen tijden. Als reactie op de Kamervragen stelde staatssecretaris Zijlstra dat hij niet van plan is de onafhankelijkheid van universiteitsbladen in de wet op te nemen. Tevens stelt hij dat het woord censuur hier niet op zijn plaats zou zijn. ‘Als je als blad geld krijgt van je instelling, dan kan het zijn dat je vragen meekrijgt. Persvrijheid is van belang, maar dan moet je als instituut ook zelfstandig zijn.’ Hij vindt het niet gek dat besturen plaatsing van artikelen verbieden. Er is gelukkig wel nog een sprankeltje hoop te melden: Zijlstra's partijgenote Anne-Wil Lucas diende samen met Van Dijk een motie in waarin de Kamerleden de staatssecretaris vragen om universiteitsbestuurders duidelijk te maken 'dat universiteitsbladen onafhankelijk zijn en dat redactionele inmenging ongewenst is'. Hele bladen verbieden gaat de staatssecretaris overigens wel te ver. Maar wie gaat nu z'n zelf samengestelde blaadje tegenhouden?

 

Dat hij het Hoger Onderwijs absoluut niet geneest, wisten we allang, maar desalniettemin is ons aller Halbe nu genomineerd voor de Meester Kackadorisprijs 2012, oftewel kwakzalver van het jaar. De staatssecretaris van OCW is genomineerd omdat onder zijn verantwoordelijkheid DUO en het NUFFIC, die de kwaliteit van buitenlandse studies beoordeelt, meeneembare studiefinanciering aan studenten gaven om een opleiding tot chiropractor te gaan volgen. Deze opleiding wordt in Nederland niet erkend. Afgestudeerde chiropractors verkrijgen in het buitenland dus een diploma waar ze in Nederland niets aan hebben. Volgens de jury valt DUO of NUFFIC niets te verwijten, zij zijn slechts uitvoerders van het beleid. Overigens was er nog meer gedoe rond de nominaties. Ook hoogleraar Celbiologie en Immunologie Huub Savelkoul uit Wageningen is genomineerd voor de prijs en is daar niet over te spreken. Sterker nog: om imagoschade te voorkomen heeft hij de lachwekkende actie verzonnen om een brief naar rector magnificus Martin Kropff van de WUR te sturen om zo het universiteitsblad Resource te verbieden om over zijn nominatie te schrijven. Gelukkig maar dat Savelkoul met deze actie niet nog meer aandacht op zichzelf vestigt.

 

De Nederlandse Staat slaapt nog steeds slecht na de uitspraak van het Hoger Gerechtshof. Het Hof oordeelde twee jaar geleden dat Iraanse studenten wel degelijk toegelaten moeten worden tot studies met een nucleaire inslag. Toch besloot toenmalig staatssecretaris van Onderwijs, van Bijsterveld, het oordeel naast zich neer te leggen. Gisteren stuurde staatssecretaris Zijlstra een brief aan de Tweede Kamer met de mededeling dat de eerste drie Iraanse studenten het masterprogramma van hun keuze niet mogen volgen. De studenten hebben ontheffing van de maatregel aangevraagd bij het ministerie van Onderwijs, maar zonder succes. Het ministerie houdt voet bij stuk. Actiecomité Iraanse Studenten verzet zich al sinds het ontstaan van de richtlijn tegen de maatregel, en met succes. Tot nog toe kreeg het actiecomité gelijk, de richtlijn is discriminerend en stigmatiserend volgens de rechtbank in Den Haag. De Staat laat niet over zich heen lopen en stapt naar de Hoge Raad. De Raad doet waarschijnlijk eind dit jaar uitspraak over de zaak, maar het is de vraag of de regel het oordeel van de rechter overleeft.

 

Langstudeerders hoeven zich geen zorgen te maken dat hun Sinterklaas- en kerstuitgaven drastisch ingeperkt moeten worden. Boetebetalers hebben, als het een beetje meezit, hun geld voor 1 december terug. Dat zei Halbe Zijlstra vanmiddag nadat VVD en PvdA definitief instemden met het deelakkoord waarin de maatregel wordt afgeschaft. Het streven is om alle langstudeerders uiterlijk 1 december terug te betalen, maar dat is niet simpel, want het hangt van de instellingen af of ze de boete ook daadwerkelijk zo snel kunnen terugstorten. Het is dus gebeurd, het gedrocht van de langstudeerboete is defintief van de baan, waarmee een regelrechte soap tot een einde komt. Een hersenspinsel dat studenten efficiënter moest laten studeren, maar dat op protest en meer protest kon rekenen, tot aan de rechtszaal, waar studenten geen gelijk kregen. En toen het verkiezingstijd werd, trok het CDA er dan ook de stekker uit, waarna een grote faal van de Tweede Kamer ervoor zorgde dat de boete in eerste instantie door zou gaan. Gelukkig maakten de heren Rutte en Samsom er een einde aan. Dan is het nu hopen dat ze er geen sociaal leenstelsel voor in de plaats laten komen, al lijkt dat onvermijdelijk.

 

Het advies dat staatssecretaris Zijlstra aan universiteiten gaf over de profilering van de hoger onderwijsinstellingen, was niet aan dovemansoren gericht. De Universiteit Utrecht (UU) biedt niet langer de opleidingen Arabisch, Portugees en Theologie aan. Deze maatregelen worden genomen omdat de opleidingen niet rendabel zijn en niet in het profiel van de universiteit passen. NRC.nl meldt dat de decaan van de faculteit geesteswetenschappen in een brief aan het personeel liet weten dat 'het kwalitatief en financieel niet langer verantwoord is om opleidingen in de lucht te houden waarvoor zich aantoonbaar weinig tot zeer weinig studenten aanmelden.' Universiteiten moeten zich van elkaar gaan onderscheiden en alleen nog doen waar ze goed in zijn, aldus staatssecretaris Zijlstra, die dit advies weer overnam van de commissie-Veerman. Dit is een eerste voorbeeld van de maatregelen die universiteiten kunnen gaan nemen om zich naar de buitenwereld toe te profileren. Welk profiel de RU voor ogen heeft, is tot nog toe onduidelijk.

 

Universiteiten en hogescholen mogen zelf hun taalbeleid bepalen, aldus Halbe Zijlstra in een brief aan de Stichting Nederlands. Hij steunt studenten die hun scriptie liever in het Nederlands dan in het Engels schrijven, niet. In april dit jaar bleek dat een studente Bedrijfskunde aan de RU haar scriptie niet in het Nederlands mocht schrijven. Hoewel het ziekenhuis waar ze het onderzoek verrichtte haar scriptie graag in de moedertaal geschreven wilde hebben en ook haar scriptiebegeleider haar steunde, gaf de examencommissie er geen toestemming voor en eiste zij een scriptie in het Engels. De studente ging vervolgens in hoger beroep, maar verloor dit. Hierop stuurde de Stichting Nederlands een brief aan Halbe Zijlstra, waarin zij schreef dat de RU de taalclausule in de gedragscode te ver heeft opgerekt. Zijlstra reageerde in een korte brief: 'In de wet is het uitgangspunt opgenomen dat het onderwijs in principe in het Nederlands moet worden gegeven. Afwijking daarvan is toegestaan vanwege de specifieke aard, inrichting of kwaliteit van de opleiding'. Hij merkte daarbij op dat het instellingsbestuur een deugdelijk onderbouwde gedragscode moet opstellen. Het lijkt erop dat de RU aan de eisen van Zijlstra heeft voldaan. In de OER van Bedrijfskunde is de eis van de Engelse voertaal in het onderwijs- en examenreglement opgenomen en er is een gedragscode “vreemde taal” opgesteld. In een reactie laat de universiteit weten: 'De RU stimuleert het gebruik van Engels als voertaal in de masteropleidingen. Met het oog op de internationalisering is het van belang dat studenten in een internationale context kunnen opereren.'