Jonas Staal: 'Ik geloof in een open en gesloten samenleving'

In het kader van het Wintertuinthema ‘Vorm van verzet’ stelt ANS-Online vijf vragen aan verscheidene gastsprekers. Ditmaal: Jonas Staal

Beeldend kunstenaar Jonas Staal toont al jaren een grote maatschappelijke betrokkenheid. In 2007 moest hij voor de rechtbank verschijnen omdat er een dreigende werking uit zou gaan van ‘De Geert Wilders Werken’, kleine gedenkmonumentjes voor de PVV-leider. Afgelopen jaar kwam een publicatie uit, waarin Staal de door PVV'er Fleur Agema ontworpen gevangenis, uitwerkte. Na de inspirerende Wintertuinmasterclass sprak ANS hem vijf minuutjes tijdens een haastige taxirit naar het centraal station.

Hoe werkt u aan uw vorm? 'Dat doe ik door middel van de publieke ruimte. Ik werk samen met politici, andere kunstenaars en de Occupy-beweging en zo krijgt mijn werk vorm. En laat ik verder maar zeggen dat ik in vorm blijf door het fietsen en rennen naar de trein als ik, zoals nu, weer moet haasten naar een andere afspraak.'

Waarvoor springt u op de barricades? 'Voor niets en niemand! Ik hoef geen barricades. Ik geloof in het verschil tussen een open en gesloten samenleving en sta voor die eerste. De politiek en de samenleving zoals zij nu zijn, trachten slechts hun monopolie op macht in stand te houden en zelfs te vergroten door alles weg te halen bij de kritische componenten van onze cultuur, zoals educatie en kunst. Het gaat om politieke verandering, dat is een onderdeel van verzet.'

Wat is uw favoriete verzetje? 'Ojee. Kun je hier een censuurbalkje plaatsen?'

Welke rol speelt vorm in uw werk? 'Daar heb ik het in mijn lezing uitgebreid over gehad. Ik wil over mijn werk spreken en zorgen dat het een artistieke werking heeft, zonder dat het kunst heet. Met het labelen van een object als kunst, plaats je deze in de kunstgeschiedenis. Dat kan een obstructie zijn voor een alternatieve, maatschappelijke interpretatie. Maar het kunstinstituut is niet alleen een gebouw. Ik wil dat kunst in een andere maatschappelijke functie wordt geplaatst. Het moet niet worden geïsoleerd, maar juist breder, groter worden gezien.'

Wat doet u verder deze winter? 'Er komt een voorstelling aan van mijn gevangenisproject op 21 en 22 december in Frascati in Amsterdam. Daarnaast zit ik natuurlijk in het Occupykamp in Amsterdam, dus kom gerust langs als je een keer in de buurt bent!'

Foto: Menno van der Meulen