ANS

In het kader van het Wintertuinthema ‘Vorm van verzet’ stelt ANS-Online vijf vragen aan verscheidene gastsprekers. Ditmaal: Joris van Casteren.

Joris van Casteren groeide op in Lelystad en schreef een boek over de treurige mislukkingen die de stad, ondanks alle grootse plannen, moest verwerken. Gisteren sprak de schrijver op de campus over het genre literaire non-fictie, dat zijn werk kenmerkt. Een aantal aanwezigen woonde net als Van Casteren in de stad aan het IJselmeer en onderwierp hem na zijn masterclass enthousiast aan een vragenvuur. Momenteel schrijft hij een nieuw boek over een been met een sok. Ondanks de lawaaierige Macbook-fotoshoot van een groepje scholieren sprak ANS Van Casteren kort over zijn vorm en verzet.

Hoe werkt u aan uw vorm? 'Ik loop iedere week tien kilometer hard, maar zodra ik bier ga drinken wil ik ook weer roken. Dan heeft het niet zo veel zin om aan die vorm te werken. Aan mijn andere vorm werk ik door te blijven schrijven. Je moet de goede boeken lezen om je vorm niet te vergiftigen. Als ik een zin van Saskia Noort lees, ben ik altijd bang dat ik mijn vorm verpest.'

Waarvoor springt u op de barricades? 'Voor mijn twee kindjes. Verder ben ik niet zo van de barricades. In mijn punktijd was ik wel activistisch, maar dat draaide alleen om het rellen en leidde slechts tot arrestaties. Als schrijver voel ik me opgelaten als ik participeer. Ik ben er beter in om een camerapositie in te nemen. 'Er kan wel een activistische werking uitgaan van mijn teksten, maar daar ben ik niet bewust naar op zoek. Als het effect van mijn werk is dat mensen de barricades op gaan vind ik dat prima.'

Wat is uw favoriete verzetje? 'Ik merk dat ik na een halve week met mijn kinderen de kroeg in moet. Niet om me te bezatten, maar om op een barkruk te zitten. Je hebt de hele tijd dat rumoer om je heen en dan ineens weer niet. Dat vereist een omschakeling, het is moeilijk om dan weer alleen te zijn.'

Welke rol speelt vorm in uw werk? 'De hoofdrol. De vorm dicteert het hele verhaal, het bepaalt wat je kiest en achterwege laat. Vorm en inhoud is hetzelfde voor mij, de inhoud is tegelijkertijd ook wat ik nodig heb voor de vorm. Het onderwerp bepaalt je woordgebruik, maar je moet je niet te veel laten beperken. 'Als je in een vreemd land bent heb je meer de neiging om uit te leggen, dat is een goede manier om scherp te blijven. De inhoud is daar onbekend en chaotisch waardoor je niet goed weet waar je op moet letten. Je vorm wordt dan extra belangrijk zodat je de lezer erbij houdt. Vroeger was ik altijd bang om die heldere vorm te verliezen, maar de laatste jaren maak ik me daar minder druk om.'

Wat doet u verder deze winter? 'Ik werk aan een nieuw boek. Verder zou ik wel op wintersport willen met mijn kinderen. Maar ik weet nog niet of ik dat alleen wil doen. Misschien duikt er een geweldige studente op die mij wil leren skiën.'

Foto: Menno van der Meulen